جلسه هفدهم فصل هفتم نیازهاى خانواده

جلسه هفدهم فصل هفتم نیازهاى خانواده فصل هفتم بحث ما درباره نیازهائى است که باید زن و مرد از یکدیگر برطرف کنند بحث امروز از نظر روانشناسى بحث مهمى است و از نظر روایات باید مورد توجه بیشترى قرار گیرد. 1- نیاز مادى - مذمت بخل اولین نیازى را که زن و مرد باید در خانه مراعات آن را بکنند نیاز مادى است . مرد اگر مى تواند باید خانواده خود را در رفاه بگذارد. اگر مردى مى تواند زندگى ضرورى ، زندگى رفاهى براى خانواده اش داشته باشد و بخل کند او علاوه بر این که حق خانه را ادا نکرده است مصداق آیات و روایاتى است که در مذمت بخل وارد شده است و قرآن مى فرماید آن کسى بخیل است گمان نکند بخل براى او خوب است این بخل براى او شر است . روز قیامت همان چیزهائى که بخل کرده است طوقى در گردن او مى شود و با یک حال رسوائى وارد محشر مى شود. ولا تحسبن الذین یبخلون بما اتاهم الله من فضله هو خیرا لهم بل هو شر لهم سیطوقون ما بخلوا به یوم القیامة(112) گمان نکنند کسانى که بخیلند و انفاق نمى کنند انفاق در خانه ، انفاق در اجتماع و به فقراء، ضعفا و آبرومندها این براى آنها خوب است بلکه شر است . زیرا در روز قیامت همان مالى که بخل کرده است ، در راه خدا نداده است و صرف در خانه نکرده است طوقى مى شود در گردن او. و چیزى که باید به آن توجه داشته باشیم این است که آدم بخیل مطرود است . بخل نظیر صفات رذیله دیگر از نظر عقل مذموم است حتى در نزد بخیل بخل مذموم است که اگر به او خطاب بخیل کنند ناراحت مى شود. و علاوه بر این جمله چیزهائى که محبت را مى برد چه در خانه یا اجتماع ، بخل است . اگر مردى بخیل باشد یعنى دارد و مى تواند زن و بچه اش را در رفاه بگذارد اما نمى گذارد اول مصیبت او این است که دیگر در نزد بچه هایش هم آبروئى ندارد؛ محبوبیتى ندارد؛ و بعضى اوقات به آن جا مى رسد که زن و بچه اش ‍ براى او طلب مرگ مى کنند. مرد اگر مى تواند خانواده اش را در رفاه بگذارد باید بگذارد لااقل زندگى ضرورى یعنى خوراک ، پوشاک ، مسکن و ازدواج را اگر مى تواند براى آنها فراهم کند این کار را بکند. وظیفه مرد است دختر را شوهر بدهد و جهازیه متعارف به او بدهد. وظیفه مرد است بچه اش را باسواد کند. پسرش را زن دهد و مخارج متعارف را متحمل شود و بخل در این چیزها یعنى بر نیاوردن نیاز خانه . اگر نیاز مادى خانه برآورده نشود بچه ها عقده اى مى شوند العیاذ بالله بعضى اوقات زن دزد از کار درمى آید. اول دزد جیب شوهر و کم کم دزد مغازه ها و بازار. اگر خداى ناکرده کسى بخل ورزد و بتواند زن و بچه اش را اداره کند و نکند بچه هایش دزد مى شوند و باید مواظب این مفاسد باشد. خانم هم باید نیاز مادى مرد را بر طرف کند یعنى مواظب غذاى شوهر باشد. شوهرش را مقدم بر بچه ها و خودش بداند. باید علاوه بر این که از نظر غذا او را مقدم مى دارد با یک ترتیب خاصى باشد که لطافت داشته باشد و به یک زن شوهردار بخورد بعضى اوقات خانم با فرضى که در خانه میوه هست ، غذا هست اما به شوهرش نمى رسد. این خانم نه بخیل است که از نظر اسلام لئیم است زیرا بخل این است که انسان مال خودش را به کسى انفاق نکند ولى لئیم آن کسى است که پست تر از بخیل است یعنى نمى تواند ببیند کسى مال دیگرى خود را بخورد. هستند کسانى که جلوى انفاق شما را مى گیرند. یک لئیم نمى گذارد به خانواده فقیر رسیدگى کنى با قدرى وسوسه گرى که باید براى اولادت تاءمین آتیه کنى ، چرا این قدر انفاق مى کنى و از این حرفها، نمى گذارد انفاق بکنى . این شخص لئیم است . لئیم یعنى پست اما لئیم تر آن است که چشم نداشته باشد ببیند کسى مال خودش را بخورد بعضى این گونه اند یعنى مالش را به کسى نمى دهد اگر هم کسى بخواهد به دیگرى بدهد و خدمت کند راضى نیست و اگر او بخواهد از مال خودش در رفاه باشد این را هم نمى تواند تحمل کند. این فرد خیلى پست است و خانمى که به شوهرش نرسد از این قسم سوم است . یعنى خیلى لئیم است . لئیم آن خانمى است که شوهرش میوه ، غذا به خانه ببرد اما این خانم از مال شوهر، او را اداره نکند این زن پست دیگر توقع محبت نداشته باشد. توقع زن دارى از شوهر نداشته باشد توقع دلگرمى شوهر به خانه را نداشته باشد. در مباحث گذشته گفتم بعضى مردها پرتوقعند، بقول عوام مردم ، گوشت نیاورده کباب مى خواهند اما یکدفعه مرد گوشت را مى برد اما این زن باندازه اى لئیم است که خود و بچه هایش مى خورند، مهمانها مى خورند اما راضى نیست شوهرش بخورد. چنین زنى در قیامت بصورت یک حیوان پستى به صف محشر مى آید نظیر خوک . مى گویند خوک این لئامت را دارد یعنى باندازه اى لئیم است که خود نمى خورد و حاضر نیست دیگران هم بخورند به این خانم مى گویند خانم از مال خودت که نبود مال شوهرت را چرا به او ندادى ؟ و اگر خانم به شوهر نرسد دیگر توقع محبت نداشته باشد بلکه توقع عقده داشته باشد این شوهر یک مرد عقده اى مى شود. و اگر همسر دوم گرفت زن گله نکند. و همچنین اگر مرد مى تواند زنش را اداره کند و نکند، مى تواند بچه هایش را اداره کند و نکند دیگر توقع محبت نداشته باشد. توقع این را داشته باشد که زنش دلمرده ، بى نشاط و عقده اى باشد. دزد و یا خیانتکار باشد. پس باید زن و مرد این نیاز مادى را مراعات کنند حالا یک دفعه نیست ، آن حرف دیگرى است . خوب آقا نمى تواند میوه بخرد زن نباید توقع داشته باشد بلکه مواظب باشد به رویش نیاورد. به شوهر دلدارى دهد و دل شوهر را بدست آورد و نگذارد خجالت بکشد. اگر در خانه چیزى نیست شوهر هم توقع نداشته باشد و اگر مى تواند، زندگى ضرورى زن و بچه بر همه چیز مقدم است و این مثال خوبى است که مى گویند چراغى که به خانه رواست به مسجد حرام است اگر کسى زن و بچه اش محتاج باشند و زندگى ضرورى را نداشته باشند نوبت به دیگران نمى رسد. زن و بچه بر همه چیز مقدم است . لذا روایت داریم مردى مرد و همه چیزش را در راه خدا صدقه داد پیغمبر(صلى الله علیه و آله ) نماز به جنازه اش خواندند؛ دفنش کردند شب به پیغمبر(صلى الله علیه و آله ) عرض کردند زن و بچه او غذا ندارند او همه چیز داشته است ولى در راه خدا داده است . پیغمبر(صلى الله علیه و آله ) فرمودند اگر به من گفته بودید نماز به جنازه اش نمى خواندم . زندگى ضرورى را مردها، زنها باید مواظب باشند که اگر خداى ناکرده بتوانند و اداره نکنند خطر بزرگى در خانه پیدا مى شود. 2- نیاز جنسى نیاز دوم نیاز جنسى است . غریزه جنسى باید ارضا شود این یک امر طبیعى است که از بحثها هم روشن شد. همان طور که باید غرایز دیگر را ارضا کنیم این غریزه هم باید ارضا بشود. بر مرد لازم است ، واجب است نیاز زنش را برطرف کند؛ چنانچه بر خانم لازم است ، واجب است احتیاج شوهرش را برطرف کند و اگر برطرف نکردند از نظر روایات گناهش بزرگ است . پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله ) فرمود اگر یک مرد خوابید و زنش دست به دست کرد، تسامح کرد این طرف آن طرف زد تا شوهرش خوابید تا صبح این زن مورد لعن ملائکه واقع مى شود. و این یک حق طبیعى است براى مردها؛ براى زنها. از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله ) روایت است که اگر مرد نیاز جنسى زن را تاءمین نکرد العیاذ بالله به گناه افتاد، علاوه بر این که آن زن گناهکار است بهمان اندازه شوهرش هم گناهکار است . اگر یک خانم هم در مقدمات غریزه جنسى تسامح کرد، در خود غریزه جنسى تسامح کرد و خداى ناکرده شوهر چشم چران شد، شوهر به گناه افتاد، مرد نگاه شهوت آمیز مى کند اما گناه در نامه عمل زن هم نوشته مى شود. یعنى در روز قیامت این خانم نگاه مى کند مى بیند در نامه عملش ‍ نوشته شده است چشم چرانى . چشم چرانى . مى گوید خدایا من چشم چرانى نکردم خطاب مى شود شوهرت کرد اما تقصیر توست زیرا تو نباید گذاشته باشى شوهرت چشم چرانى کند تو باید نیاز جنسى او را برآورده باشى چه از نظر مقدمات مثل زینت کردن و چه از نظر اصل عمل . همچنین اگر خداى ناکرده مرد کوتاهى کند مثل این که العیاذ بالله دو تا زن دارد به یک کدام نمى رسد، بعدالت رفتار نمى کند، گناهش خیلى بزرگ است و اگر این زن آهى بکشد این آه بعضى اوقات کمر شکن است ریشه مى سوزاند. 3- نیاز عاطفى نیاز سوم نیاز عاطفى است یعنى انسان یک حیوان نیست . یک درخت نیست . یک ستون نیست البته حیوان هم نیاز عاطفى دارد. شما مى بینید که وقتى یک بچه گوسفندى ، بچه گربه یا بچه سگى به پستان مادرش مى افتد نوازشها از آن مى کند در حالى که این بچه سگ یا بچه گربه یا بچه گوسفند دارد شیر مى خورد و مادرش نیاز مادى او را رفع مى کند نیاز معنوى و عاطفى او را هم رفع مى کند یعنى با زبان مى مالد به بدنش ؛ سر مى مالد به بدنش ؛ نازش مى کند. و همین ناز کردن این مادر بچه حیوان دلیل بر این است که طبیعت ، فطرت به ما مى گوید باید مواظب باشیم انسانها بطریق اولى نیاز عاطفى دارند. حیوان نیاز عاطفى دارد؛ سگ درک مى کند که بچه اش علاوه بر این که نیاز مادى دارد نیاز عاطفى هم دارد. یک انسان باید این را درک کند. محبت به یکدیگر غذاى روحى یکدیگر است . این غذا از غذاى جسم بالاتر است . خدا نکند یک مردى کمبود محبت داشته باشد. خدا نکند یک زنى کمبود محبت داشته باشد. این که مى بینید در اسلام این قدر براى بچه یتیم توصیه شده است که حتى قرآن مى فرماید آن جامعه اى که به بچه یتیمها نرسند مسلمان حقیقى نیستند. بسم الله الرحمن الرحیم ارایت الذى یکذب بالدین # فذلک الذى یدع الیتیم(113) پیغمبر! مى خواهى نشان بدهم آن که مسلمان نیست ، آن که اعتقاد به دین ندارد کیست ؟ آن کسى که بچه یتیم را پرستارى نکند، جامعه اى که به بچه یتیمها نرسد، این جامعه مسلمان حقیقى نیست مسلمان ظاهرى است . چرا این قدر اسلام روى بچه یتیم پافشارى دارد؟ حتى در روایات مى خوانیم اگر یک بچه یتیم مى آمد نزد پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله ) او را در دامن خود مى نشاند دست نوازش به سر او مى کشید و یک لطف خاصى با او داشت مخصوصا امیرالمؤ منین (علیه السلام ) خیلى یتیم دارى مى کرد. خوشا به حال خانواده هاى معظم شهدا. اى خانمى که شوهرت شهید شده ! خانمى که شوهرت مرده ! اگر یتیم دارى کنى خیلى ثواب دارى . روایت داریم که اگر کسى یک نوازش روى سر بچه یتیم بکشد به ازاى هر موئى که از زیر دست او مى گذرد خدا یک حسنه در نامه عمل او مى نویسد. این ثوابها و سفارشها براى این است که یتیم پدر ندارد که نیاز عاطفى او را رفع کند. کمبود محبت پیدا مى کند و با این کمبود عقده پیدا مى کند. خدا نکند یک مردى ، یک جوانى ، یک دختر خانمى ، یک زنى عقده اى شود خیلى خطرناک است . اگر در جامعه باشد جنایتکار مى شود و اگر در جامعه نباشد آدم دلمرده اى است . معلوم است زنى که دلمرده و بى نشاط باشد نمى تواند شوهردارى کند، خانه دارى کند، بچه دارى کند. مردى که بى نشاط و دلمرده باشد معلوم است نمى تواند اجتماعى باشد. از اجتماع پرت مى شود. چه وقت زن عقده پیدا مى کند؟ مرد عقده پیدا مى کند؟ وقتى در خانه کمبود محبت داشته باشد. بچه هم نیاز به محبت دارد. بچه همان روزهاى اول چند غریزه اش بالفعل است بسیارى از غرایز را دارد اما آتش زیر خاکستر است . مثلا غریزه جنسى دارد اما آتش زیر خاکستر است . غریزه حب مال دارد اما آتش زیر خاکستر است ولى غریزه گرسنگى او بالفعل است . یعنى توجه دارد که گرسنه مى شود. توجه دارد که سیر مى شود. توجه دارد که هنگام گرسنگى پستان مادر را بمکد. یکى هم غریزه محبت طلبى ، نوازش طلبى است . مادر وقتى بچه را شیر مى دهد ولو بچه یک ماهه است اما همین که دست نوازش روى سر بچه ، روى بدن بچه مى مالد اهمیتش از شیر مادر خیلى بیشتر است . تبسم پدر براى بچه یک ماهه ، دو ماهه از هر غذا، از شیر مادر بهتر است . بچه هاى شما در منزل محبت مى خواهند. آن پدرى که مواظب نیاز مادى بچه ها هست اما نیاز عاطفى آنها را رفع نمى کند پدر بى انصافى است ؛ پدر جاهلى است ؛ پدر نفهمى است . گاهى پدر فرزندش ‍ را نمى بیند زیرا وقتى بیرون مى رود بچه خواب است . وقتى هم مى آید بچه خواب است معلوم است که این بچه در خطر عجیبى واقع است . پدر باید با بچه بازى کند؛ روى زانو بنشاند؛ دست محبت بر سر او بکشد. تبسمهاى پدر براى فرزند خیلى ارزش دارد و همچنین تبسمهاى شوهر، محبتهاى او به زن . انسان عاشق محبت است . قرآن این نکات دقیق را خیلى مراعات کرده است مى فرماید: ما حضرت موسى را بطور خرق عادت به دنیا آوردیم و در روایات مى خوانیم همان وقتى که فرعون بچه پسرها را مى کشت حضرت موسى زیر تخت فرعون به دنیا آمد و بقول قرآن در دامن حضرت آسیه زن فرعون تربیت شد. خدا محبت او را در دل فرعون انداخت فرعون هم مثل یک پدر مهربان با او رفتار کرد خداوند مى فرماید موسى تحت نظر من تربیت شد باین اندازه هم اکتفا نکرد. ده سال هم زیر نظر شعیب ، پیغمبر خدا، تربیت شده و به رشد رسید. و بالاخره به آن جا رسید که لیاقت پیدا کرد خدا با او صحبت کند و وقتى پیغمبر شد مى فرماید هارون را وزیر قرار دادم تا با هم فرعون قلدر را بترسانید ولى سفارش مى کند با مهربانى با او صحبت کن . اذهبا الى فرعون انه طغى # فقولا له قولا لینا لعله یتذکر او یخشى(114) این آیات به ما چه مى گوید؟ مى گوید انسان تشنه محبت است هرکس که باشد. لذا اسلام به ما مى گوید جنایتکار را باید اعدام کرد اما همین جنایتکار مفسد فى الارض آدمکش را وقتى مى خواهى اعدام کنى حق زخم زبان و جسارت به او ندارى . حتى کسى که مى خواهد طناب دار را به گردن این دزد جنایتکار بیاندازد به او توهین نکند. اگر حاکم شرع بفهمد مى تواند توهین کننده را مجازات کند. انسان هرکه باشد تشنه محبت است بنابراین ، خانم شما قبل از هر چیز محبت مى خواهد؛ شوهر شما قبل از هر چیز محبت مى خواهد؛ پسر شما محبت مى خواهد؛ بالاتر از این دو خانم شما محبت مى خواهد. وقتى وارد خانه شدى اگر سلام نمى کنى لااقل با تبسم روبرو شو؛ اخم نکن که از هر مصیبتى در خانه بالاتر است . گاهى آقا یا خانم بالاترین ضربه و تازیانه را به یکدیگر مى زنند. یعنى مرد یکوقت نانجیب است و کتک بزن که گناهش خیلى بزرگ است و در این باره صحبت کردم . اما یکوقت این طور نیست آدم مقدسى است نه فحش مى دهد، نه کتک مى زند اما قهر مى کند؛ اخم مى کند. بقول عوام مثل برج زهر مار نشسته است . این برج زهر مار اگر صد تازیانه به زنش بزند براى این زن بهتر است تا این که به صورت این مرد نگاه کند و همچنین گاهى زن فحش نمى دهد؛ زبان دراز نیست و قدرت کتک زدن هم ندارد اما سرش را زیر مى اندازد و با شوهرش حرف نمى زند؛ قهر مى کند؛ بى نشاط است این از صد تازیانه هم بالاتر است و گناهش هم از صد تازیانه بالاتر است و این جاست که خداى ناکرده رفتار خانم هوو براى او مى آورد. گاهى با یک جمله مرد خانم رفته است . آقا!خیال نکن اگر خانم تو نجیب است ، همیشه نجیب است اگر کمبود محبت داشته باشد در خطر است . اگر دخترت کمبود محبت داشته باشد در خطر است . اگر دخترت کمبود محبت داشته باشد در خطر است مواظب باشید بالاتر از هر چیزى نیاز عاطفى است و باید در خانه برآورده شود مخصوصا براى خانمها. اگر محبت را مجسم کنند یک خانم مى شود اگر عاطفه را مجسم کنند یک خانم مى شود. اگر عاطفه را مجسم کنند یک خانم مى شود اگر یک خانم بى عاطفه اى داشته باشید، یک خانم بى محبتى داشته باشید که به شوهر محبت نکند، به بچه هایش محبت نکند بدانید این خانم نیست . بدانید او خیلى بدکار است . خانم باید بیشتر محبت کند. بر مرد و زن واجب است محیط خانه را گرم نگاه دارند یعنى نیاز عاطفى را برآورند. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه