چطور دیندار بودن کسی را تشخیص دهیم؟

پرسشگرگرامی؛معیار های دین دار بودن افراد اولا نیت خدایی داشتن است و ثانیا عملکرد صحیح و دینی داشتن است. منتهی تشخیص نیت افراد دشوار است چون امری درونی است و بیشتر از روی عملکرد می شود دین داری افراد را تشخیص داد. اما مشکل این است که ممکن است عملکرد ظاهری اش ریایی باشد و تظاهر کند که در این صورت لازم است به نحوی از نیت او با خبر شوید. با بررسی سابقه افراد و صحبت کردن و بررسی اندیشه ها و نیز عملکرد او در گذشته و حال می توان تا حدودی به حسن فاعلی و نیت افراد پی برد. بطور کلی اعتقاد به اصول دین والتزام عملی به فروعات وایمان به تمام آنچه در قرآن وسنت بیان شده,نشانه یک مؤمن کامل است.محترم شمردن حدود الهی,واجبات ومحرمات,عمل به واجبات وترک محرمات که در کتاب وسنت مقرر گردیده است.در برنامه های شبانه روزی ,خواندن نمازها ومراقبت بر اعضای بدن (چشم وگوش وقلب) نشانه خوبی از مسلمانی است.به طور کلی مشخصه های یک مسلمان واقعی از نظر قران کریم دو چیز است: 1- معرفت و ایمان راستین به خداوند و آموزه های انبیا و اولیای دین. 2- عمل صالح اخلاقی و عبادی. اگر از منظر آموزه های اصیل اسلامی بخواهیم به تعیین وظیفه و نقشی که از یک مسلمان در دنیای حاضر انتظار می رود ، بپردازیم ؛ در این زمینه لازم است ابتدا به باز شناسی وظایف فردی و اجتماعی یک مسلمان اقدام و سپس با توجه به ویژگی ها و مشخصه هایی که دنیای حاضر ، به تعیین نقش و چگونگی تأثیر گذاری یک مسلمان در آن پرداخت .همانگونه که می دانیم دین مبین اسلام برنامه هایی جامع و مترقی در جهت هدایت ، رشد و تکامل مادی و معنوی بشر در عرصه های مختلف فردی و اجتماعی در نظر گرفته و با توجه به منابع غنی و حیات بخش خویش از توانایی شگفت انگیزی در ایفای بهینه کارویژه های خود در تمامی زمانها و زمینه ها برخوردار می باشد. اسلام دینی جامع و همه سونگر است که تمام ابعاد زندگی انسان (فردی، اجتماعی، دنیایی، اخروی، مادی و معنوی) را در نظر گرفته است و همان گونه که مردم را به عبادت و یکتا پرستی، دعوت نموده و دارای دستورات اخلاقی و خودسازی فردی است؛ احکام و دستوراتی در مورد مسائل حکومتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، قضایی، امور مربوط به اداره صحیح جامعه، روابط بین الملل و... دارا می باشد. ادوارد گیبون در این باره می نویسد: « قرآن دستور عمومی و قانون اساسی مسلمین است که شامل مجموعه قوانین دینی، اجتماعی ، مدنی ، تجاری ، نظامی ، قضایی ، جنایی و جزایی است. همین مجموعه قوانین از تکالیف زندگی روزانه گرفته تا تشریفات دینی ، از تزکیه نفس تا حفظ بدن و بهداشت ، از حقوق عمومی تا حقوق فردی، از منابع فردی تا منافع عمومی ، از اخلاقیات تا جنایات و از عذاب مکافات این جهان تا عذاب و مکافات جهان آینده همه را در بر دارد . » . (ر.ک : دیون پورت جان ، عذر تقصیر به پیشگاه محمد (ص) و قرآن ، ترجمه غلامرضا سعیدی، قم:دارالتبلیغ اسلام، ، ب، تا ، صص 98-99)بر این اساس تعیین نقش یک مسلمان در گام اول نیازمند شناسایی وظایف و مسئولیت های دینی اوست ؛ که با مراجعه به متون دینی و منابع اصیل اسلامی می تواند به تعیین وظایف و تکالیف دینی خویش در حوزه های مختلف اقدام نموده و با توجه به آن به ایفای بهینه نقش خویش بپردازد . علاوه بر وظایف فردی ، مهمترین وظایف و کارویژه های اجتماعی وی عبارتند از : 1. وظایف او در ارتباط با خانواده 2 . وظایف او در ارتباط با دوستان 3 . وظایف او در قبال با محیط تحصیلی ، شغلی و ... 4 . وظایف او در ارتباط با جامعه خویش 5 . وظایف او در مقابل جهان.بدیهی است ایفای بهینه هر یک از این وظایف در راستای تعیین و تبیین نقش یک مسلمان در دنیای معاصر با دو عامل و متغیر اساسی مرتبط می باشد که عبارتند از :1 . توانایی ها و استعدادهای علمی ، روحی ، و سایر امکانات مادی و معنوی هر فرد .2 . میزان شناخت وی از دنیای معاصر و نیازمندهای واقعی آن .در چنین شرایط یک مسلمان که از معارف ناب و حیات بخش دین مترقی اسلام بر خوردار است و انگیزه و دغدغه نجات ، هدایت و تکامل جامعه بشری را در سر می پروراند از توانایی و نقش بسیار مؤثری در سطوح مختلف جوامع بشری از سطح خانواده ، دوستان ، دانشگاه و غیره گرفته تا سطح جهانی ، برخوردار است :1 . شناسایی و ریشه یابی دقیق مشکلات و بحرانهای مختلف جهان معاصر .2 . یافتن راهکارهای کارآمد و پاسخ به نیازهای فکری و روحی بشر با استفاده از آموزه های حیات بخش بشری .3 . تلاش برای ترویج فرهنگی و تحقق عملی این آموزه ها و ارزشهای مترقی در سطوح مختلف جامعه و جهان خصوصاً درارتباط با ، دوستان ، دانشگاهیان و خانواده با استفاده از امکانات موجود و توانایی های خویش.4 . پاسخگویی متقن و منطقی به شبهات و ابهامات موجود پیرامون مسائل اعتقادی ، ارزشی و دینی .5 . ارائه نقش الگو و نمونه ای موفق در زندگی فردی و اجتماعی خویش به خانواده ، دوستان و ... و استقامت و پایداری در طی این مسیر با تقویت ایمان و اعتقادات مذهبی و پایبندی عملی به رعایت ارزش ها و تکالیف دینی . 6 . ترویج امتیازات برجسته و ممتاز اسلام نسبت به سایر ایدئولوژیها و مکاتب بشری با برشمردن پیشینه درخشان تمدن اسلامی و توانای هایی که دین مبین اسلام در اداره جامعه بشری و تامین سعادت دنیوی و اخروی آن دارد در مقابل تبیین چالش ها و بحرانهای موجود جهان خصوصاً برای افرادی که در دام زرق و برق فرینده تمدن رو به انحطاط غرب گرفتار شده اند.چنانکه مقام معظم رهبری در این زمینه می فرماید : « اگر شما امروز با مسائل دنیای مدرن، دنیای سرشار از فنآوری و علم و صنعتِ برتر و پیشرفتهای علمی که داعیه رهبری جهان را دارند - یعنی اروپا و امریکا - آشنا باشید، خواهید دید که امروز بزرگترین گرفتاری آنها، فقدان این حالت آرامش و اطمینان و سکینه است.آرامش و اطمینان و سکینه ای که قرآن به ما آموزش می دهد، غیر از حالت خواب رفتگی و خواب آلودگی است؛ غیر از حالت تخدیر است. اهمیت دینِ صحیح این است که حالت تخدیر به کسی نمی دهد؛ بلکه حالت تخدیر فکری و روحی را از انسانهایی که تحت تأثیر عوامل گوناگون دچار آن حالت شده اند، به کلّی می زداید؛ آنها را هوشیار و حسّاس می کند و به خود می آورد؛ اما در عین حال آنها را از آشفتگی و تشویش و دغدغه فکری نجات می دهد. دینِ صحیح، حالت سکینه و اطمینان و آرامش و اعتماد به خود و اعتماد به خدا و اعتماد به آینده را به انسان می بخشد. آنچه که امروز جزو وظایف حتمی مبلّغان ماست، القای این حالت به مؤمنین، به مخاطبان و به آحاد مردم است. »( بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار روحانیون و مبلّغان در آستانه ماه مبارک رمضان ، 23/9/1377 )در یک جمع بندی مهمترین وظایف یک دانشجوی مسلمان در شرایط حاضر عبارتند از: 1- قدردانی از جوانی: مهمترین مظهر قدردانی از جوانی همین است که از این صفا و نورانیت و از این ناآلودگی و پیراستگی طبیعی انسان جوان استفاده کنید و خودتان را در زمینه های تزکیه و اخلاق پیش ببرید. این انشاءالله ذخیره همه زندگی شما خواهد شد. راهش هم رعایت دو نکته است: ذکر و توبه. ذکر یعنی یاد، یاد در مقابل غفلت است. غفلت از خدا، غفلت از وظیفه و مسئولیت، غفلت از آن هنگام حساس مواجهه با مأموران الهی در عالم ملکوت عالم بعد از عبور از جسمانیت و محاسبه بزرگ انسان در مقابل خدا در قیامت، اینها یاد است... نکته دیگر توبه است ممکن است کسی بگوید ما که جوانیم و هنوز عمری از ما نگذشته است که مثل شما ها گناه زیادی کرده باشیم و محتاج توبه باشیم. نه این درست نیست. توبه وظیفه همیشگی انسان است. پاکترین انسانها هم باید توبه کنند. توبه یعنی برگشت به خدا.(پرسمان، سال دوم، شماره دهم، تیر، ص2)2- جدی گرفتن علم و تحقیق: شما باید در محیط دانشگاه مسئله علم و تحقیق را جدی بگیرید ... بدون پیشرفت علم نمی شود کشور را پیش برد. امروز حتی دشمنان بشریت از علم استفاده می کنند. ما برای آرمانهای والا برای ارزشهای حقیقی برای فضایل انسانی و گسترش آنها ناگزیریم از علم و شرافت ذاتی علم استفاده کنیم. (همان، ص8؛ پاسخ و پرسش رهبر معظم انقلاب با دانشجویان)3- در مقابل جریانهای سیاسی از اندیشه ناب اسلامی بگوید و به فرموده رهبری «درست فکر کردن، درست تحلیل کردن، تحلیل درست را به دیگران منتقل کردن، سعی در روشن و آگاه کردن کسی که فکر می کنید ناآگاه است وظیفه دانشجوی آگاه و آماده است.»4- هردانشجوی مسلمانی علاوه بر تحصیل علم و نگهبانی از صفای درونی خویش باید از وظیفه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر چشم پوشی نکند و با محبت و مهربانی به اصلاح دیگران بپردازد.5- شاید بهترین واژه ای که می تواند وظیفه یک مسلمان و جوان شیعه را در عصر غیبت آن حضرت عج روشن نماید، واژه انتظار فرج است.انتظار فرج در واقع، انتظار حکومت جهانى اسلام است، انتظار تشکیل حکومت توحیدى در سطح جامعه انسانى است، انتظار تحقق عدالت در اجتماع است، انتظار وراثت زمین و دولت مؤمنان و موحدان است. بنابراین «انتظار» نه به معناى «نشستن و دعا کردن» است، «انتظار» یعنى «برخاستن و دعا کردن»، انتظار یعنى بکوشیم هر چه بهتر دین اسلام را به عنوان یک دین توحیدى فراگیر بشناسیم، بفهمیم و بسازیم، این همان زمینه سازى براى ظهور حضرت مهدى (عج) است.موفق ومؤید باشید. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه