چرا دراسلام احترام زن به همسر بیشترتأکید شده است؟

درباره حقوق زن و شوهر توصیه های فراوانی در مکتب اسلام مشاهده می شود تا در پرتو آن کانون خانواده همواره پر از صفا و صمیمیت باشد، فضای کدورت یا جدال در نظام خانواده نفوذ ننماید. اسلام از یک سو به مردان سفارش می کند که نسبت به زنان مهر ورزیده و بر خورد کریمانه داشته باشند. در حدیث نبوی آمده است که پیامبر(ص) فرمود: « برادرم جبرئیل به اندازه ای به ما نسبت به زن سفارش کرد که گمان کردم به او «اف» هم نمی توان گفت.»[1] یا در جای دیگر می فرماید: « تکریم نمی کند که زنان را مگر کریمان و بزرگواران و آنها را حقیر نمی شمارند مگر انسان های پست و فرومایه.»[2] از سوی دیگر به زنان توصیه می کند که به جای نوازش، مهر و تحسین که از شوهر می گیرد به او تکریم و حرمت پس دهد. شاید بشود این حقیقت روانی را که در روانشناسی به طور کامل از آن بحث شده تفسیر این سخن پیامبر اسلام دانست که فرمود: اگر سزا می بود سجده برای غیر خدا، به زن می گفتم تا شوهر خویش را به این صورت تکریم کند. از آن جای که مرد بر اساس توانایی که دارد مدیریت خانواده را برعهده داشته و مسئول تأمین نیازهای اقتصادی و معیشتی خانواده است، این روایت نشان از زمینه سازی انجام مسئولیت برای مردان است. در واقع پیامبر مکرم اسلام(ص) در صدد هستند روحیه احترام و پذیرش در برابر کسی که مسئولیت مدیریت خانواده به او سپرده شده است را تقویت کند، زیرا اگر روحیه تواضع و احترام در میان نباشد، آن جمعیت و گروه خود آفت خویشتن می شود و بدون بروز عوامل خارجی از درون سست گردیده و رو به نابودی می نهد. خانم ماربل مورگان ، نویسنده کتاب زن کامل، است. این کتاب ده ها بار در تیراژ چند صد هزار تجدید چاپ و به زبان های مختلف ترجمه شده است. در این کتاب چند نکته کلیدی در مورد شخصیت یک زن کامل (زنی که می تواند خود ، خانواده و جامعه خود را نجات داده و به ساحل آرامش و سعادت برساند) را ترسیم نموده و تحلیل نموده است. آثار اعجاب آور کلیدهای سعادت بخش خانم مورگان به گونه ای است که ایشان را به یکی از مشاورهای بین المللی در موضوع خانواده و همسرداری تبدیل کرده است. در ادامه به گزیده ای از یکی از بخش های این کتاب در لزوم اطاعت از شوهر می پردازیم: «برخورد بین دو شخصیت – زن و شوهر- که دارای دیدگاه های متفاوت می باشند باعث پیدایش اکثر مشکلات زندگی می شود. این دیدگاه ها اگر به طور اتفاقی با یکدیگر همسو باشند بروز مشکلات خیلی اندک و گذراست ولی در غیر این صورت مشاهده می شود که این تفاوت دیدگاه ها باعث ایجاد برخورد می شود. برای مثال شوهر شما پس از کار روزانه به خانه می آید تا یک عصرآرام را درخانه بگذراند . اما شما که تمام روز را در خانه بسر برده اید مایلید که برای گردش از خانه خارج شوید. در اینجاست که یک برخورد فوری بین دو شخصیت پدید می اید و هر یک فریاد می زنند : من من من. مثال دیگری می زنیم. شما مقداری چول اضافه دارید او می خواهد یک اتومبیل نو بخر ولی شما تمام مدت در رویای داشتن چند فرش نو بودید در اینجا برخورد به وجود می آید. و... هر زوجی این مسائل را دارند. چگونه دو شخصیت متفاوت می توانند افکار مختلف خود را در یک عقیده واحد بیامیزند؟ در کتاب مقدس ( انجیل) این درمان برای اختلاف زناشویی تجویز شده است: شما زن ها باید از شوهران خود در راهی که می خواهند بروند اطاعت کنید همان طوری که از خدای خود اطاعت می کنید». خداوند مقرر داشته است که زن باید تابع شوهرش باشد. حالا قبل از اینکه از شنیدن حرف من عصبانی شویدو این کتاب را به کناری پرت کنید به من کاملا توجه کنید. مطلب اول این است که هیچ کس به شما نگفته که مجبورید ازدواج کنید. اگر شما دلتان نمی خواهد که خودتان را با کارهای یک مرد عادت دهید پیشنهاد می شود که مجرد بمانید. اگر شما ازدواج کرده اید ولی خودتان را بازندگی مشترک وفق نداده اید شاید متوجه شده اید که این ازدواج آن تجربه عالی و باشکوهی نیست که در ذهن خودتان داشته اید. مطلب دوم این است که شما ممکن است پیش خودتان فکر کنید : این کار عادلانه نیست . من هم حق و حقوقی دارم. چرا او نباید ابتدا خودش را با من وفق دهد؛ بعدا من کارهایی را انجام می دهم که او خوشش بیاید. زوج های زیادی را دیده ام که این ترتیب جدید را به گونه ای ناموفق ازمایش می کنند. تا وقتی که یک زن خود را با شیوه ی زندگی شوهرش سازگار نسازد هیچ راهی برای اجتناب از این برخورد حتمی وجود نخواهد داشت.مطلب سوم این است که منظورم این نیست که زن پست تر از مرد است یا حتی اینکه یک زن باید مطیع و فرمانبردار تام شوهرش باشد بلکه یک زن باید زیر سایه شوهرش زندگی کند. مطلب چهارم، یک عبارت کوچک دیگر هم ممکن است باعث حیرت و ناباوری شما بشود: .. همان گونه که تسلیم اراده خداوند هستید تسلیم خواست شوهرتان باشید. حقیقت این است که خداوند در ابتدا ازدواج را مقرر داشت . برخی مقررات را وضع کرد که چنانچه به کار گرفته شوند می توانند ازدواج را پابرجا نگاه دارند و گرنه ازدواج دیری نخواهد پایید. زیرا بین اراده شوهرتان و اراده شما تعارض وجود دارد و شواهد و مدارک آن کاملا مشهود و محسوس است. در برخی شهرها تعداد طلاق ها روزانه بیشتر از ازدواج هاست. مرد و زن هرچند از لحاظ وضعیت یکسان هستند اما از حیث و ظیفه و کارکرد بایکدیگر تفاوت دارند. خداوند مقرر داشت که مرد رئیس خانوادهو زنش معاون و نایب او باشد. هر سازمانی یک رئیس دارد و سازمان خانواده نیز از این قاعده مستثنی نیست. هیچ راهی وجود ندارد که شما این ترتیب را تغییر دهید. بعضی مواقع خانواده ها تلاش کرده اند که اینترتیب رامعکوس کنند و یک زن را به عنوان رئیس خانواده انتخاب کنند . وقتی که این نظام جدید پا می گیرد و قوام می یابد نظام خانواده وارونه می شود. طولی نمی کشد که این سیستم جدید متلاشی می شود . وقتی به شوهرتان امکان می دهید که رئیس خانواده باشد کار درستی انجام می دهید.»[3] در آخر نکته ای را هم ما اضافه می کنیم. به عنوان شخصی که سال ها مشاور خانواده های و زوج های مختلف بوده است این نکته را یادآوری می کنم. بسیاری از زن هایی که سعی کرده اند روال مدیریت و تبعیت را معکوس کنند ، اولین آسیب ها متوجه آرامش و آسایش خود زن شده است، به گونه ای که بسیاری از خانم ها به بنده مراجعه می کنند و احساس ناخشنودی از همسرشان را مطرح می گویند. وقتی سئوال می کنیم چرا؟ می گویند نمی دانم. هرچه بخواهم برایم می خرد. هرکجا بخواهیم برویم قبول می کند. هر تصمیمی بگیرم انجام می دهد . کاملا تابع من است. ولی نمی دانم چرا از او راضی نیستم؟!! اما ما می دانیم. زن در ازدواج فطرتا نیازمند پشتوانه و تکیه گاه است. یک مردی که سراپا در خدمت همه توقعات منطقی و غیر منطقی همسر و به قول عامیانه زن ذلیل است نمی تواند این خواست روانی زن را پوشش دهد. زن احساس می کند تکیه گاهی ندارد یا تکیه گاه او خیلی سست و متزلل است. این حقیقت منشا اصلی عدم رضایتمندی از چنین شوهرانی است. بالعکس مرد نیز احساس خرسندی از این وضعیت نخواهد داشت و خانواده به یک سازمان از هم گسیخته و نا متعادل تبدیل می شود. پی نوشت ها:[1]. مستدرک وسایل الشیعه، قم‌، آل البیت، 1407، ج14 ص252 [2]. نهج الفصاحه؛ حدیث152 [3]. مارابل مورگان؛ زن کامل؛ ترجمه پریسا علی نیا، انتشارات خجسته ص 73 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه