بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض سلام، درمورد خمس پاسخ شما به این روایت از امام زمان (عج) که می‌فرمایند در دوره غیبت خمس از شیعیان من برداشته شده چیست؟

آنچه در پرسش به آن اشاره شده، مربوط به روایاتی است که بر طبق اطلاق آنها؛ ائمه اطهار(ع)، خمس را –در زمان حضور امام معصوم(ع) و در زمان غیبت امام مهدی(عج)- به شیعیان بخشیده و بر آنان حلال نموده‌اند و لازم نیست مردم تنها سهم امام(ع) و یا سهم سادات را هم بدهند که در فقه به آن «اخبار تحلیل خمس» گفته می‌شود. فقهای بزرگوار بحث‌های مفصلی در این موضوع مطرح کرده‌اند.با توجه به زمان و موقعیت صدور روایات تحلیل خمس، نیز شرح و استدلال بیشتر فقهای شیعه درباره‌ی این روایات، نتایجی از این دست به دست می‌آید که روایات تحلیل خمس، مربوط به زمان خاص است؛ مانند این‌که پرداخت خمس دشوار و یا شخص پرداخت کننده در تنگ‌دستی و مشکلات معیشتی در زندگی باشد. توجه ائمّه اطهار(ع) عمدتاً به این بوده که کار را براى شیعیان در صورت ناچارى و تنگ‌نایى و نبودن حکومت اسلامی، آسان سازند.اگر بر فرض، اطلاق روایات تحلیل را بپذیریم؛ از آن‌جایی که منعی در روایات مربوط به عصر غیبت امام مهدی(عج) در گرفتن خمس نیست و در واقع، دلایل از این جهت ساکت‌اند، حکومت اسلامی که در صدر آن فقیه جامع شرایط باشد، می‌تواند با معیارها و مقرّرات معیّنى تحلیل و اذن را محدود کند، بلکه می‌تواند مردم را از تصرّف در اموال عمومى- جز در صورت اذن و با شرایط خاصى- باز دارد و این مقتضاى ولایت و نیابت از امام معصوم(ع) است و به عنوان یک حکم ولایى از سوى فقیه با هدف در نظر گرفتن مصالحى خاص تلقى می‌شود که با اطلاق تحلیل یا اذن به عنوان حکم اوّلى منافاتى ندارد. .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه