با سلام خدمت شما دوست گرامی،اولا باید اشاره کنیم که انسان می تواند به حد شیطان برسد و به او اطلاق شیطان شود:(وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ یُوحی‏ بَعْضُهُمْ إِلی‏ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّکَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما یَفْتَرُونَ) اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم آنها بطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بی‏اساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر می‏گفتند و اگر پروردگارت می‏خواست، چنین نمی‏کردند (و می‏توانست جلو آنها را بگیرد ولی اجبار سودی ندارد.) بنا بر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار![1]و حتی می تواند از شیطان هم پست تر شود چرا که انسان انواع و اقسام گناهان و زشتی ها را انجام می دهد اما شیطان تنها اشتباهش تکبر بود و مهمتر اینکه شیطان فقط دعوت به گناه می کند و این خود انسان است که با اختیار خویش آنها را اجابت می کند و گرنه شیطان به اجبار کسی را به گناه وادار نمی کند:وَ قَالَ الشَّیْطَانُ لَمَّا قُضیِ‏َ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الحَْقّ‏ِ وَ وَعَدتُّکمُ‏ْ فَأَخْلَفْتُکُمْ  وَ مَا کاَنَ لیِ‏َ عَلَیْکُم مِّن سُلْطَنٍ إِلَّا أَن دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لیِ  فَلَا تَلُومُونیِ وَ لُومُواْ أَنفُسَکُم  مَّا أَنَا بِمُصْرِخِکُمْ وَ مَا أَنتُم بِمُصْرِخِیَّ  إِنیّ‏ِ کَفَرْتُ بِمَا أَشْرَکْتُمُونِ مِن قَبْلُ  إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیم‏؛ و شیطان، هنگامی که کار تمام می‏شود، می‏گوید: «خداوند به شما وعده حق داد و من به شما وعده (باطل) دادم، و تخلّف کردم! من بر شما تسلّطی نداشتم، جز اینکه دعوتتان کردم و شما دعوت مرا پذیرفتید! بنا بر این، مرا سرزنش نکنید خود را سرزنش کنید! نه من فریادرس شما هستم، و نه شما فریادرس من! من نسبت به شرک شما درباره خود، که از قبل داشتید، (و اطاعت مرا همردیف اطاعت خدا قرار دادید) بیزار و کافرم!» مسلّماً ستمکاران عذاب دردناکی دارند! [2] [1] انعام-112                                           [2] ابراهیم- 22با سلام خدمت شما دوست گرامی،اولا باید اشاره کنیم که انسان می تواند به حد شیطان برسد و به او اطلاق شیطان شود:(وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطینَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ یُوحی‏ بَعْضُهُمْ إِلی‏ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً وَ لَوْ شاءَ رَبُّکَ ما فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَ ما یَفْتَرُونَ)اینچنین در برابر هر پیامبری، دشمنی از شیاطین انس و جنّ قرار دادیم آنها بطور سری (و درگوشی) سخنان فریبنده و بی‏اساس (برای اغفال مردم) به یکدیگر می‏گفتند و اگر پروردگارت می‏خواست، چنین نمی‏کردند (و می‏توانست جلو آنها را بگیرد ولی اجبار سودی ندارد.) بنا بر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار![1]و حتی می تواند از شیطان هم پست تر شود چرا که انسان انواع و اقسام گناهان و زشتی ها را انجام می دهد اما شیطان تنها اشتباهش تکبر بود و مهمتر اینکه شیطان فقط دعوت به گناه می کند و این خود انسان است که با اختیار خویش آنها را اجابت می کند و گرنه شیطان به اجبار کسی را به گناه وادار نمی کند:وَ قَالَ الشَّیْطَانُ لَمَّا قُضیِ‏َ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَکُمْ وَعْدَ الحَْقّ‏ِ وَ وَعَدتُّکمُ‏ْ فَأَخْلَفْتُکُمْ  وَ مَا کاَنَ لیِ‏َ عَلَیْکُم مِّن سُلْطَنٍ إِلَّا أَن دَعَوْتُکُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لیِ  فَلَا تَلُومُونیِ وَ لُومُواْ أَنفُسَکُم  مَّا أَنَا بِمُصْرِخِکُمْ وَ مَا أَنتُم بِمُصْرِخِیَّ  إِنیّ‏ِ کَفَرْتُ بِمَا أَشْرَکْتُمُونِ مِن قَبْلُ  إِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیم‏؛ و شیطان، هنگامی که کار تمام می‏شود، می‏گوید: «خداوند به شما وعده حق داد و من به شما وعده (باطل) دادم، و تخلّف کردم! من بر شما تسلّطی نداشتم، جز اینکه دعوتتان کردم و شما دعوت مرا پذیرفتید! بنا بر این، مرا سرزنش نکنید خود را سرزنش کنید! نه من فریادرس شما هستم، و نه شما فریادرس من! من نسبت به شرک شما درباره خود، که از قبل داشتید، (و اطاعت مرا همردیف اطاعت خدا قرار دادید) بیزار و کافرم!» مسلّماً ستمکاران عذاب دردناکی دارند! [2][1] انعام-112[2] ابراهیم- 22