چگونه بر شیطان درونمان غلبه کنیم؟

تعبیر درستی از نفس اماره کرده‌اید. در واقع نفس انسان مانند شیطان ما را به بدی فرا می‌خواند اما نکته اینجا است که ما تصمیم نهایی را می‌گیریم . کار شیطان و نفس فقط وسوسه است و وسوسه نمی‌تواند ما را مجبور به کاری کند.راه اساسی غلبه بر نفس داشتن عقلانیت و ایمان قوی است. اگر کسی عقلانیت اش این باشد که دنیا محل خوش گذرانی است, قطعا قادر نیست با نفس اش مبارزه نماید، زیرا اساس اندیشه عقلانی خود را بر اساس نفسانیت بنا نهاده است، اما اگر عقلانیت اش این باشد که دنیا محل گذر است و سرانجام انسان بازگشت به سوی خدا است و باید برای کارهایی که در دنیا انجام می دهد پیش خدا حجت داشته باشد, توان مبارزه با شیطان و نفس در او پیدا می شود و چنین شخصی چاره ای جز مبارزه با نفس اماره ندارد و بر اساس این عقلانیت و ایمان راه خدا را در پیش خواهد گرفت.نفس انسان بسیار پیچیده است. برای غلبه بر آن باید بر معلومات خود بیافزاییم و بدانیم با او چگونه رفتار کنیم و الا گول وسوسه شیطان را می‌خوریم.نکته ای که در همه حال باید متذکر آن بود ، یاد خدا است. کسی که در همه حال متوجه نظارت خداوند بر اعمال خود است و در هر کاری رضایت خدا را در نظر می‌گیرد، از دست نفس و شیطان در امان است پس باید در همه حال با یاد خدا زندگی کنیم.یک معیاری هم خدمت شما می‌گویم: در همه حال و در هر کجا که خواستید کاری انجام بدهید، کمی تأمل کنید که آیا مولایمان حضرت ولی عصر عج نسبت به انجام این کار رضایت دارند یا خیر؟ اگر جواب مثبت بود انجام دهید و الا ، نه. هر کجا هم که شک داشتید اول سوال کنید بعد انجام دهید.خدایی که در درون ما نفس قرار داده است، عقل نیز گذاشته تا در دام نفس نیافتیم. همچنین همو در برابر شیطان، دعوت کنندگان به خیر را از پیامبران و امامان و ملائکه گرفته تا علما و مومنین، قرار داده است تا راه درست را به ما نشان بدهند.پس برای مقابله با نفس و شیطان باید از فریب‌های آنها مطلع بود و بعد با توکل بر خدا و قدرت اراده، راه مقابل آنها را برگزید. این مبارزه تا زمانی که انسان زنده است ادامه دارد و پیروزی تنها با مراقبت دائمی از نفس حاصل می‌شود. مراقبه دائمی، دستور موکد بزرگان دین و علم اخلاق است.چند نکته نیز علاوه بر مطالب فوق برای مقابله با نفس و شیطان بیان می‌شود:1- شیطان و نفس دائما انسان را وسوسه می‌کنند پس باید مراقب بود که ما نیز با توجیه‌های عقل به کمک او نرویم بلکه هر کجا شبهه‌انگیز بود و تردید داشتیم راه درست است یا خیر، وارد آن نشویم.2- نفس انسان راحت طلب است پس باید همیشه برنامه داشت تا عقب نیافتاد. این برنامه همه امور زندگی را شامل می‌شود. عبادات، کسب علوم اسلامی مثل احکام و عقاید، تحصیل ، تفریح، کار و فعالیت‌‌های روزمره همه باید در این برنامه گنجانده شوند.3- باید خودمان بر خود نظارت کنیم. اول صبح برنامه‌ی مراقبه از اعضا و جوارح را مرور می‌کنیم و در طول روز مدام به خودمان یادآوری می‌کنیم که چه تصمیماتی داریم. قبل از خواب عملکرد روزانه خود را مرور می‌کنیم. اگر موفق شده‌ایم خدا را شکر می‌کنیم و اگر احیانا خطایی داشته‌ایم استغفار می‌کنیم و از خدا می‌خواهیم یاریمان دهد تا آن رذیله را ترک کنیم و در هر صورت روز بعد با عزمی‌راسخ به دنبال تحقق کامل مراقبه می‌رویم.4- در صدر همه‌ی برنامه‌ها عمل به واجبات است مثل نماز و یادگیری مسائل شرعی که به‌آنها نیاز داریم، بعد نوبت مستحبات موکد است مثل نماز اول وقت. در واقع در برنامه‌ریزی نباید به نفس بیش از اندازه فشار بیاید تا از عبادت گریزان شود.5- در مراقبه ، اول باید به ترک کامل گناهان رسید، بعد نوبت اصلاح صفات رذیله است. یعنی تمرکز مراقبه باید روی گناهان باشد که نتیجه ترک گناه، دوری از شیطان و مالک شدن بر نفس است که به دنبالش اصلاح عیوب دیگر می‌آید.6- کسی که می‌خواهد مالک نفس خود شود و با شیطان مقابله کند، باید به شدت مراقب هم‌نشین خود باشد و از معاشرت با افراد غافل و دارای صفات ناپسند شدیدا حذر کند.7- توجه داشته باشید که تذکرات فوق، یک برنامه کلی برای مقابله با نفس و شیطان است و هر گناه و عیبی راهکارهای اختصاصی نیز دارد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه