تفاوت مبانی فلسفه های مختلف در چیست؟

عمده ترین تفاوت فلسفه های موجود در مبانی معرفت شناسانه آنهاست. برخی از فلسفه های غربی منکر واقع خارجیند و برخی نیز واقعیت را نسبی می دانند که لازمه آن نیز انکار واقعیت خارجی است. برخی از فلسفه ها نیز به وجود واقع خارجی اعتراف دارند ولی در ک واقع از غیرممکن یا نسبی می دانند و بازگشت این نسبت به انکار شناخت است و حتی می توان گفت که بازگشت انکار شناخت، انکار واقع است. این گونه از فلسفه ها در واقع سفسطه اند ولی با نام فلسفه شناخته می شوند. برخی از فلسفه ها نیز هستند که هم واقع را قبول دارند و هم ادراک واقعیت ممکن می دانند ولی ابزار شناخت را محدود به حس و تجربه می دانند و برای عقل و دل و وحی بهایی قائل نیستند و برخی دیگر نیز تنها به عقل بها داده و حس و قلب و وحی را بی ارزش تلقی می کنند. فلسفه هایی نیز هستند که تناه بر دل و یا وحی و الهام تکیه می کنند و برای حس و عقل بهایی قائل نیستند. در مقابل اینها فلسفه های اسلامی قرار دارند که تمام این ابزارها را قبول دارند. لکن بین سه سنت فلسفی مشاء و اشراق و حکمت متعالیه از نظر میزان ارزشی که در استنباطهای فلسفی به این ابزارهای شناخت می دهند تفاوت وجود دارد. حکمت مشائی بیشتر به عقل بها داده است و حکمت مشاء بیشتر به اشراق و حکمت متعالیه سعی کرده است بین این دو جمع کند و از هر کدام از ابزارهای شناخت در جان خود بهره بگیرد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه