چگونه فرشتگان مي‌توانند از اسرار دروني انسان آگاه شوند و آن‌ها ‏را ثبت كنند؟ چون در قرآن ذكر شده كه در قيامت حتّي اسرار دروني شما ‏مورد بازخواست واقع‎ ‎مي‌شود‎.‎

در پاسخ به اين سؤال امام سجاد(عليه السّلام) جواب بسيار مناسبي ارائه ‏كرده‌اند كه از اين قرار است‎.‎يكي از شاگردان از حضرتش سؤال كرد: فرشتگان اعمال ما را كه مي‌نويسند ‏بجاست؛ براي اين‌كه مي‌بينند و مي‌نويسند. امّا آيا خاطرات و نيّت‌هايي را كه فقط از دل ‏گذرانده‌ايم و هنوز به لباس عمل در نياورده‌ايم هم مي‌نويسند؟ آنها را كه نمي‌بينند پس ‏از كجا مي‌فهمند تا بنويسند؟ و اين كه خداوند مي‌فرمايد: ”وَاِنْ تُبْدُوا ما في اَنفَسِكُمْ أوْ ‏تُخْفُوهُ يُحاسِبْكُمْ بِهِ اللّه“(١) .اسرار دروني را كه به كسي افشا نكرده‌ايد، در قيامت بايد ‏حسابش را پس بدهيد. اين اسرار دروني را فرشتگان چگونه مي‌دانند و از كجا ‏مي‌نويسند؟حضرت فرمودند: آيا بوي باغ و بستان و بوي كثافت و گنداب يكي است؟ اگر از كنار ‏باغي پر از گل و معطر بگذريد، بوي خوب احساس مي‌كنيد. و چنانچه بوي بد به مشام ‏انسان برسد، مي‌فهمد كه اين‌جا كثافت و زباله است. از بو مي‌توان فهميد كه از كنار باغ ‏مي‌گذريم يا از كنار چاه‎.‎فرشتگان از بوي خوشْ تشخيص مي‌دهند كه در قلب اين مؤمن اسرار و نيّت‌ها و ‏اراده‌ها خير و طيّب و طاهر است. و نيز از بوي بد هم فرشتگان مي‌فهمند كه در درون ‏اين شخص، پليدي است.(٢) چه‌جور مي‌شود كه انسان در چاه زندگي كند و از بوي چاه ‏اظهار تنفر نكند و با خبر نباشد؟ اگر كسي به ملكوت رسيده باشد بوي بد و خوب ديگران ‏هم به مشام او مي‌رسد، مؤمن را از منافق باز مي‌شناسد.‏روزي علي(عليه السّلام) مشغول سخنراني بود، عده‌اي پاي منبر حضرت نشسته ‏بودند. بعضي از جاسوسان اموي خبر آوردند كه «خالد بن عرفطه» مُرد‎!‎حضرت اعتنا نكردند. عده‌اي قبول كرده پذيرفتند كه خالد مُرده است. حضرت به ‏سخنان خود ادامه دادند. بار ديگر گفته شد: خالد مُرد‎.‎حضرت اعتنا نكردند‎.‎بار سوم گفتند: يا اميرالمؤمنين اين خبر رسمي شد.‏فرمودند: نه؛ او نمرده است او هنوز شورش و بلوايي در پيش دارد و به تحريك ‏حكومت‌هاي طاغي، عليه من مي‌شورد و از درب اين مسجد وارد مي‌شود. آنگاه حضرت ‏به كسي كه پاي منبر بود اشاره كرده فرمود: پرچم او هم به دست اين شخص است كه ‏عليه حق قيام مي‌كند! او هنوز نمرده است(٣)!‏اين قضيه بعدها واقع شد. و اين عِلم غيب اميرمؤمنان(سلام اللّه عليه) و آشنايي ‏به اسرار دروني كسي كه پاي سخنان حضرت نشسته تحقق پيدا كرد‎.‎حضرت، مانند فرشته‌اي، كه درون افراد را مي‌بيند و مي‌داند درون چه كسي باغ و ‏درون چه فردي گنداب است، درون وي را ديد.‏‏‏(١) سوره‎ ‎بقره، آيه‎ ٢٨٤.‎‏(٢) كافي، ج ٢، ص ٤٢٩، ح ٣.‏‏(٣) سفينة البحار، ج ٢، ص ٦٦٢‏‎.‎آیةالله جوادی آملی .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه