دختري15 ساله هستم كه بعد از فوت پدرم، با مادر خود زندگي مي كنم. بسيار دوست دارم كه با مادرم رابطه اي صميمي داشته باشم ولي خجالت مي كشم و آن جور كه با اقوام خوب هستم با مادرم نمي توانم صميمي و راحت باشم. حالا چه كنم دست خودم نيست خواهش مي كنم مرا راهنمايي كنيد كه چگونه با مادرم ارتباطم را صميمي كنم.

مؤلفه هاي ارتباط صميمي: 1. اعتماد به نفس: به توانايي هاي خود باور داشته باشيد و مطمئن باشيد كه شما قادر خواهيد بود چنين ارتباط دوستانه اي ايجاد كنيد. 2 مثبت انديشي: هرگز نگوييد كه داشتن ارتباط صميمي مشكل و خارج از توانم است، بگوييد من مي توانم چون كه اراده كرده ام و مي خواهم، من مي توانم چون كه خدايم پشتيبانم است. 3. بار هيجاني كلمات: ارتباط بر دو قسم است: كلامي و غير كلامي. در ارتباط كلامي بايد يك سري مطالبي را رعايت كنيد، از جمله آنها: الف) ارتباطات كلامي: - دقت به بار هيجاني كلمات داشته باشيد، شروع مكالمه و گفتگو بايد جذّاب ، زيبا و عاطفي باشد (مادر خوبم... عزيزم و...). - پيام خود را با لحن و صداي مناسب ارائه دهيد تا اثر كلمات و عبارات بيشتر باشد (همان گونه كه با صميمي ترين دوست خود گفتگو مي كنيد). - از تكلّف در گفتگو بپرهيزيد. سعي كنيد خواسته خود را به راحتترين و مؤدبانه ترين وجه بيان كنيد. - گفتگو را از مسائل عمومي شروع كنيد مثل هوا گرم است و... خيلي زود در مورد مسايل خصوصي و شخصي سؤال نكنيد. از او سئوال هايي بپرسيد كه نياز به توضيح داشته باشد نه سؤال هايي كه به «بله يا نخير» مي توان پاسخ داد. - از لطيفه و شوخي مناسب استفاده كنيد. - همدلي داشته باشيد يعني از مسائل زندگي كه مربوط به اوست صحبت كنيد طوري كه او احساس كند شما كاملاً از اتفاقات و زحماتي كه در اطرافتان رخ مي دهد مطلع هستيد؛ مثلاً بگوييد شما چطوري اين همه كار را انجام مي دهيد. يا از گذشته ايشان و سختي هايي كه براي شما كشيده سخن بگوييد يا از او بپرسيد و از او خواهش كنيد كه از كودكي شما و گذشتة شما سخن بگويد. - از زحمات ايشان بدون هيچ خجالتي تقدير و تمجيد كنيد كه گفته شده كه كسي كه از مخلوق خدا تشكر نكند از خدا نيز تشكر نمي كند. - محبت و عشق خود را ابراز كنيد؛ بگوييد كه واقعاً از ته دل دوستت دارم و محبت خودتان را در عمل (كمك، ‌هديه، دفاع از او و...) نشان دهيد كه گفته اند: دوصد گفته چون نيم كردار نيست. - انتقاد خود را مستقيم بيان نكنيد؛ اگر مي بينيد كه او خطايي دارد آرام باشيد، جملات ابتدايي را حساب شده به كار ببريد، طوري كه او احساس كند مدافع شخصيت و حريم او هستيد، بعد انتقاد خود را غيرمستقيم و در قالب سؤال بيان كنيد به گونه اي كه انگار داريد از او كمك مي خواهيد تا مطلب را براي شما روشن كند. - تقاضاي خود را پنهان نكنيد، آن را با شيرين زباني و مؤدبانه بيان كنيد. او را با مادران ديگران مقايسه منفي نكنيد. ب) ارتباط غير كلامي: ارتباطات غيركلامي با استفاده از نمادهاي زبان، حالات بدني، چهره اي و رفتاري، و نحوه نگاه امكان پذير است. در اين نوع ارتباطات به موارد زير توجه كنيد. - بدانيد كه ارتباط غيركلامي 75% از ارتباطات را رقم مي زند. پس حساب ويژه اي براي آن باز كنيدو بدانيد كه سكوت شما، چهرة شما، حالت ژست و رفتار شما در قالب پيام محبت آميز، انتقاد آميز، مخالفت آميز و يا... منتقل مي شود و در انتخاب اين ارتباطات دقت كافي را اعمال كنيد. - از روي عشق به او نگاه كنيد؛ چرا كه پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ فرمودند: نگاه به والدين از روي محبت عبادت است. نَظَرُ الولد الي والدَيه حُبّاً لهما عبادةٌ. يعني «نگاه كردن فرزند به والدين از روي محبت به آنها، عبادت است.» - هنر گوش دادن يكي از مؤلفه هاي اثربخش در ارتباط صميمي است. افرادي كه با دقت به كلمات طرف مقابل گوش مي كنند، محبوب آنها واقع مي شوند. سعي كنيد هنگام گوش دادن، با كلماتي او را تشويق كنيد كه بيشتر بگوئيد و يا توضيح بيشتري بدهيد. به اين نوع گوش دادن، گوش دادن انعكاسي (reflectire-listening) مي گويند كه نشان مي دهد كه شما به صحبت هاي او توجه داريد، او را درك مي كنيد و موجب تشويق او براي صحبت بيشتر مي شويد، امام علي ـ عليه السّلام ـ مي فرمايند: «عَوِّد اُذنكَ حُسْنَ الاستماع؛ گوشت را در نكات مثبت به خوب گوش دادن عادت بده». - هديه دادن، دل ها را به هم نزديك مي كند. سعي كنيد روز مادر يا... هديه اي اگر چه كم قيمت باشد به ايشان تقديم كنيد، قيمت هديه براي مادر مهم نيست او در آينه اين امر، محبوبيت خودش را نزد شما متوجه مي شود. به او احسان كنيد كه با احسان و نيكي مي توان بر قلب ها حكومت كرد (امام علي ـ عليه السّلام ـفرمودند: بالاحسان تملكُ القلوب). - ارتباط چشمي خود را با او حفظ كنيد (طولاني نباشد، خيره نشويد). - لبخند و تبسم را از ياد نبريد؛ چرا كه امام علي ـ عليه السّلام ـ فرمودند: خوش رويي دام محبت است. - در كارهاي خانه به او كمك کنيد، توجه داشته باشيد كه او پس از پدرتان دوبار سنگين (نقش پدري و مادري) را به عهده دارد. - او را نوازش كنيد (سر او را شانه بزنيد و...) دست و صورت او را ببوسيد. 4. با اعتماد به نفس بر كم رويي خود غلبه كنيد: به ياد داشته باشيد كه: 4-1. كم رويي يك معلوليت اجتماعي است. 4-2. فرد كم رو از حق خود باز مي ماند (ضررهاي مادي و معنوي) امام علي ـ عليه السّلام ـفرمودند : قرن الحياء بالحرمان. يعني «حياء و كم رويي قرين با محروميت (از حق و...) است.» 4-3. كم رويي با تمرين و توجه به توانايي هاي خود قابل حل است. 4-4. توجه داشته باشيد كه كم رويي با حياي ممدوح و مثبت فرق دارد. 4-5. نقاط ضعف و قوت خودت را بپذيريد و سعي كنيد با تكيه بر تجربه مادر، مشورت با متخصص، مطالعه وتوانايي هاي خود، نقاط ضعف خود را برطرف كنييد. 4-6. سختي ها؛ شكست ها را گامي براي موفقيت بعدي حساب كنيد خودت را به گذشته و تلخي هايش گره نزنيد از گذشته تنها كوله باري از تجربه و عبرت برگيريد. 4-7. مهارت هاي اجتماعي خود را تقويت كنيد (از منشي شمارة تلفن ساعات كار را بپرسيد، زنگ بزنيد 118 شماره تلفن فلان مركز را بپرسيد، قسمتي از درس را كه متوجه نشده ايد با صداي حاكي از اعتماد به نفس از معلمتان بپرسيد و...) 5. معدن بركت: نزد ديگران ابراز كنيد كه او مادرت است و او را دوست داريد، خداي ناخواسته از اينكه با او هستي و او احياناً افكار قديمي دارد ناراحت نشويد، بدان كسي كه نزديك ترين شخص خود را تحمل نكند به سيادت و بزرگي نمي رسد (امام علي ـ عليه السّلام ـفرمودند : لا يَسُوْدُ مَن لا يَحْتَملُ اخوانَه) آري صبوري رمز محبوبيت است. به ايشان اعلام كنيد كه هر چه بركت نصيب ما مي شود بخاطر آبروي شما در درگاه خداوند است و بگوييدکه پيامبر فرمودند: «البركةُ مع أكابرِكُمْ»؛ يعني «بركت با بزرگسالان شماست». 6. معصوم نيست: بخاطر داشته باشيد مادر شما نيز يك انسان است او هم داراي صفات برجسته و نيك است و هم داراي نقاط ضعف. اگر نقاط ضعف او در خصوص كار شما آشكار شود، بهتر است اين امر را با واقع بيني خود در نظر بگيريد و اين نقص را طبيعي بدانيد، بگوئيد اين نقص در قبال خصلت هاي برجسته او، محبت بي آلايش او،سختي هايي كه بخاطر من كشيده و مي كشد بسيار بسيار ناچيز است. پس سعي كنيد مادرتان را همان گونه كه هست با همان صفاتش بپذيريد. 7. دلسوز: هيچ كس نمي تواند ادعا كند از مادر شما دلسوزتر است. صميمي ترين دوست شما هنگام امتحان و مشقتي كه شما به او مي دهيد كم مي آورد و كنار مي كشد. تجربه نشان داده که تنها مادر است كه تلخ ترين وسخت ترين مشكلات را تنها به عشق ما تحمل مي كند. پس بايد با كمال ميل از راهنمايي و اندرزها و دلسوزي هايش كه حاصل سالها تجربه است استقبال كنيم و از برخوردهايي كه احياناً از روي تندي و... است چشم پوشي كنيم و قسمت زيادي از اين تندي ها را بخاطر سختي كارشان، فشار زندگي، مسئوليت ها، و... دانسته و به آنها حق دهيم. «امام علي ـ عليه السّلام ـ مي فرمايند: از هر چيزي جديدش را انتخاب كن ولي از دوستان قديمي ترين و مطمئن ترين آنها را برگزين و چه كسي از مادر مهربان ترين و دوست صميمي و قديمي تر. (اِخْتَر من كل شيء جديدَه و من الاخوان اقدمهم)». 8. دوران پيري: قرآن شريف وقتي از احترام پدر و مادر سخن مي گويد به اين نكته توجه دارد كه دوران پيري معمولاً با بيماري ها و گرفتاري هايي همراه است و از فرزندان مي خواهد كه با كمال صبر و حوصله از آنها مراقبت كنيد، مبادا كه آنها گمان كنند فرزندانشان از آنها خسته شده اند. 9. دوستان واقعي: در روايت داريم كه دوستان خودتان را در سفر امتحان كنيد ببينيد آيا واقعاً از صميم دل با شما دوست هستند يا صرفاً ادعا مي كنند (ادعا نباشد، در عمل بايد ديده شود) شايد بخاطر اين باشد كه در سفر، مدت زمان زيادتري با آنها هستيم، حوصله و تحمل آنها را بهتر مي بينيم و ديگر اينكه به طور حتم ما نيازهايي در اين مدت خواهيم داشت و از آنها طلب كمك مي كنيم، آن وقت مشخص مي شود كه آنها واقعاً دوست اند يا نه. ممكن است ما در مدت كمي كه با اطرافيان هستيم احساس كنيم آنها با ما خوب و صميمي هستند، بگو و بخند دارند ولي اين لحظه هاي اندك اگر چه محبت آنها را نشان مي دهد ولي هرگز در مقابل محبت مادر كه امتحان خودش را پس داده نمي تواند قرار بگيرد. 10. اقتضاي سن: گاهي انسان بخاطر اينكه طرف مقابلش با او تفاوت سني زيادي دارد حس مي كند كه ارتباط خوبي با هم ندارند كه در اين صورت كوچكتر بايد با در نظر گرفتن سن آنها، از آنها انتظار داشته باشد. گاهي مواقع بزرگ ترها بخاطر اينكه از تحولات جديد خبر ندارند انتظار دارند فرزندشان مثل همانها فكر كند و مثل همان ها عمل كند، متوجه نيست كه دورة جديد، افكار و اعمال شرعي و عرفي خودش را دارد اين جا بايد به سبك غير مستقيم و هنرمندانه به بزرگترها آموزش داد و آنها را متوجه اشتباهشان كرد. 11. ويژگي هاي شخصيتي: روان شناسان افراد را به دو گروه درون گرا و برون گرا تقسيم مي كنند كه هر كدام ويژگي هاي شخصيتي خاص خود را دارند. افراد درون گرا چنين اند: خونسرد، خوددار، آرام، احساسات و افكار خود را ابراز نمي كنند، غم هاي خود را در دل نگه مي دارند، در پي سلامت و امنيت هستند، در معاشرت ها محدوداند، قبل از هر كاري جوانب آن را با تأمل بررسي مي كنند، براي ايشان معمولاً مشكل است بتوانند موضوعاتي را براي گفتگو با ديگران پيدا كنند و... . افراد برون گرا زود احساسات خود را بروز مي دهند (غم و شادي و...) فعال و پر انرژي اند، زود با ديگران دوست و صميمي مي شوند، كمتر به عواقب كارها توجه و تأمل مي كنند و صبر كمتري دارند. گاهي والدين، خود دچار كم رويي هستند. آنها به خاطر اين صفت كه به شكل عادت در آنها درآمده است، نمي توانند احساسات خود را ابراز کنند. (البته اين صفت به بچه ها نيز سرايت مي كند) كه ما مي توانيم با مطالعه در زمينة غلبه بر كم رويي و تقويت اعتماد به نفس و آموزش به آنها (به شكل غيرمستقيم) اين صفت را بر طرف سازيم. حال با توجه به اين دو نكته بايد بگويم كه گاهي خشك و سرد بودن در روابط اجتماعي بخاطر برخي از خصلت هاي شخصيتي افراد است كما اينكه گرم و صميمي بودن و شاد بودن نيز از خصلت هاي برخي افراد است. ما نبايد سردي همه افراد در روابط را عمدي فرض كنيم چه بسا اين سردي به خاطر مشكلات ذهني و فكري، درون گرايي شديد، خجالتي بودن و يا فكر اشتباه (مثلاً احساس كند كه طور ديگري غير از اين نمي توان فرزند را تربيت كرد و...) باشد كه مي توانيم با برنامه ريزي آن ها را به شكل معتدل و هنجار درآوريم. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه