دلایل حرمت تراشیدن ریش در سنت و قرآن چیست؟

در پاسخ به سؤال شما، ابتدا باید روشن ساخت که مرادتان از دلیل حرمت تراشیدن ریش چیست؟ به عبارت دیگر، هر حکم شرعی از دو جهت قابل دلیل یابی است: الف) دلیل شرعی یعنی متون و نصوص و سایر ادله ای که حکم الهی را بیان می کند. این دلیل ها ابزار اصلی فقیه و کارشناس دینی است که از آن طریق می تواند حکم الهی را استنباط کند. ب) فلسفه حکم یعنی این که چرا خداوند بر موضوع مفروضی، فلان حکم را قرار داده است. در این رابطه باید به چند نکته توجه کرد: اولا: فلسفه همه احکام و جزئیات آنها به طور تفصیلی روشن نیست اما به طور اجمالی تردیدی نیست که همه احکام الهی، تابع مصالح و مفاسد واقعی در متعلق آنهاست. بنا بر این در صورتی که فلسفه حکمی را بالخصوص ندانیم، بنا بر قاعده کلی فوق، باید از آن پیروی کرد زیرا یقیناً مصلحتی در آن هست، هر چند بر ما ناشناخته باشد. ثانیاً: در جستجوی فلسفه احکام نباید همیشه دنبال علوم تجربی رفت و دلیلی مادی و فیزیولوژیک برای آن جست و جو نمود. این فرایند که همواره در پی یافتن مصلحت یا مفسده ای طبی یا مانند آن باشیم، برخاسته از نگرشی مادی گرایانه است در حالی که بسیاری از احکام مصالح معنوی دارند که در حوزه هیچ یک از علوم بشری قابل تحقیق نیست. چنان که در مورد روزه، علوم، به خواص بهداشتی آن پرداخته اند ولی قرآن به فلسفه ای بالاتر بنام «تقوا یابی» اشاره کرده است. در مورد تراشیدن صورت نیز به لحاظ طبی گفته شده که وجود محاسن، برای محافظت از لثه ها و دندان ها و پوست صورت مفید است. از دیدگاه متخصصین پوست، وجود محاسن در صورت، رعایت نظافت و اصول بهداشتی، برای حفاظت از پوست و لطافت آن مفید است. از طرف دیگر، وجود محاسن متناسب با ساختار طبیعی مرد است و تراشیدن آن تشبّه به زنان است چنان که در بعضی از روایات به این نکته اشاره شده است [1] . اما از بعد اول باید گفت که در قرآن دلیلی مبنی بر حرمت تراشیدن ریش وجود ندارد که البته روشن است که قرآن در بر دارنده کلیات معارف الهی است و به این جزئیات کمتر می پردازد. اما فقهای شیعه با تمسک به برخی روایات و دلایل دیگری چون سیره متشرعه، حکم به حرمت تراشیدن ریش کرده اند. (بعضی فتوا به حرمت داده اند و عده ای نیز به احتیاط وجوبی حکم کرده اند) [2] که برای آشنایی بیشتر شما و نیز آگاهی از برخی از نکات زیبایی که در این روایات مورد اشاره قرار گرفته است به بعضی از این روایات اشاره می کنیم: 1- امام صادق(ع):« انا نحن نجز الشوارب و نعفی اللحی و علی الفطرة » ما شوارب را کوتاه می کنیم و ریش را باقی می گذاریم و این مطابق فطرت است. [3] 2- امام صادق(ع): «گذاشتن ریش و چیدن شارب، از جمله تعالیم دین حنیف ابراهیم است.» [4] البته بررسی کامل همه روایات با رویکرد کارشناسانه فقهی مجال مفصلی می طلبد که در اینجا به همین مقدار کفایت می کنیم. 4- بحارالانوار، ج 76، ص 112. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه