براهین محکم بسیاری در این زمینه هست می‌توان آنها را به سه دسته کلی تقسیم نمود: 1. براهین عقلی، 2. دلایل قرآنی، 3. روایات پیامبر اکرم(ص). طبیعی است گستردگی هر یک از این استدلالات، مطالعه کتاب های متعددی را می‌طلبد و در این مختصر امکان بحث از آنها نیست؛ لیکن اختصارا به دو برهان اشاره می‌گردد: یک. از دیدگاه قرآن: 1. از نظر قرآن حتما رهبری و امامت امت، باید به دست معصوم و دور از هر گونه کژی باشد. این نکته به تعابیر مختلفی در کتاب الهی بیان شده است. از جمله هنگامی که ابراهیم(ع) به‌امامت رسید: (انی جاعلک للناس‌اماما) و آن منصب الهی را برای فرزندانش درخواست نمود: (قال ومن ذریتی) پاسخ آمد: (قال لاینال عهدی الظالمین) عهد من به ستمکاران نمی‌رسد. آیه بالا نشان می‌دهد که امامت منصبی الهی است؛ نه به انتخاب افراد و به کسانی اعطا می‌شود که از هر ظلمی با مفهوم وسیع قرآنی آن پاک و مبرا باشند. در آیه ابلاغ نیز قرآن می‌فرماید: (یا ایها النبی بلغ ما انزل الیک من ربک فان لم تفعل فما بلغت رسالته) و به دنبال آن آیه اکمال دین است که در خصوص ولایت امیرالمؤمنین(ع) می‌باشد و جزئیات آن در روایات متواتره بیان گردیده است. خداوند می‌فرماید: (ما از میان بندگان خود انسان‌های برگزیده را وارثان قرآن قرار دادیم. در میان این بندگان عده‌ای به خویشتن ستم کردند و نسبت به کارهای خیر، سنگین قدم برداشتند و کم‌رَوی کردند وعده‌ای در این راه میانه‌رو هستند و عده‌ای هم به کارهای خیرسبقت می‌گیرند و کارهای خیر را هر چه بیشتر انجام می‌دهند). (فاطر / 32) در روایت آمده است منظور از انسان‌های برگزیده اهل بیت و فرزندان پیغمبرند و منظور از ( فمنهم ظالم لنفسه) کسانی هستند که امام خویش را نشناسند و منظور از (ومنهم مقتصد) کسانی هستند که امام خود را بشناسند و منظور از(سابق بالخیرات) ائمه(علیه السلام) هستند (کافی، ج 1، ص 214). دو. از دیدگاه عقلی‌ 1. لزوم رهبری در جامعه، امری ضروری و انکار ناپذیر است. 2. رهبری در جامعه اسلامی، باید براساس‌احکام و قوانین الهی باشد. 3. احکام الهی و اجرای آن به وسیله کسی ممکن است که صد در صد به زوایای آن احکام آگاه و نسبت به آنها متعهد باشد. به عبارت دیگر اگر پیامبر نیست، از شرایط و اوصاف نزدیک‌ترین فردبه‌آن حضرت باشد و به شهادت تاریخ و گواهی خلفا، هیچ کس در این جهات قابل مقایسه به امامان معصوم(ع) نبوده است. حتی خلفا در موارد بسیاری احساس نیاز به ائمه(ع) می‌کردند. سه. از دیدگاه روایی نیز روایات بی شماری از پیامبر اکرم(ص) در کتاب‌های شیعه و سنی، به تواتر نقل شده که به صراحت امامت و ولایت اهل بیت(ع) را ثابت می‌کند مانند: 1. روایات مربوط به حادثه غدیر، 2. روایات لیله الانذار، 3. احادیث سفینه، 4. احادیث ثقلین و ... . البته باید بدانید که این مقدار آگاهی، هرگز کافی نیست و نیازمند مطالعات جدی است. برای آگاهی بیشتر ر.ک: - مطهری، مرتضی، امامت و رهبری؛ - رهبری امام علی(ع) در قرآن (ترجمه المراجعات)؛ - تیجانی سماوی، آن گاه هدایت شدم؛ - امینی، ابراهیم، بررسی مسائل کلی امامت؛ - شری، محمد جواد، شیعه و تهمت‌های ناروا. در فرهنگ اسلامی , مقام و موقعیت ((امام )) در عرصه های مختلف , دارای جایگاهی لازم و قابل استدلال عقلی است . 1- از جهت پیشوایی و هدایت مردم ; که در این باره به طور خلاصه می توان گفت : اسلام کاملترین دین الهی و پاسخگوی تمام نیازهای بشر در راه سعادت می باشد ما معتقدیم هر مسئله ای از مسائل زندگی انسان حکم خاصی در اسلام دارد اما در مقام عمل به دلیل مشکلات پیامبر اسلام (ص ) در 23 سال دوران نبوت از قبیل حصر در شعب ابی طالب , سال ها جنگ با مشرکین و کفار و مشکلات زیاد حکومت نوپای اسلامی , پیامبر(ص ) فرصت نیافت که تمامی دین را به طور کامل به عموم مردم ابلاغ نماید هر چند تا آنجا که ممکن بود در ابلاغ دین به مردم کوتاهی نکرد. این مسئله یعنی عدم امکان بیان اسلام در دوران پیامبر مورد قبول شیعه و سنی است لذا اهل سنت برای جبران این نقیصه به قیاس (استفاده از مشابهت دو چیز برای بدست آوردن حکم شرعی ) روی آوردند بنابراین حقیقت دین اسلام کامل و حاوی پاسخ تمام مسائل مورد نیاز برای سعادت بشر است . اما به دلیل شرایط دوران نبوت پیامبر اسلام (ص ) ابلاغ دین به عموم مردم به طور کامل صورت نگرفت و خدای حکیم و قادر و دانا به ابلاغ ناقص دین اکتفا نمی کند و حتما" ابلاغ دین را کامل می نماید. به حکم عقل برای ابلاغ کامل دین نیاز به شخصی است که علم کامل خدادادی داشته باشد که پاسخ هر سؤال را به طور دقیق داشته باشد و از سوی دیگر از هر خطا و سهو و گناهی معصوم باشد تا بتواند دین را به طور کامل و بدون نقص به مردم ابلاغ نماید تا این جا ضرورت عقلی وجود امامی دانا و معصوم اثبات شد اما دلیل لزوم تعیین امام از طرف خدا نیاز به مکملی دارد یعنی این که عصمت و علم کامل شخص , تنها برای خدا معلوم و عیان است و انسان نمی تواند پی به عصمت و علم کامل فرد دیگر ببرد لذا خدا باید آن جانشین عالم و معصوم را معین نماید.بنابراین خداوند برای تکمیل هدایت خود و ابلاغ کامل دین خاتم امام معصوم را به مردم معرفی می نماید و پیامبر(ص ) دین کامل را به امام علی (ع ) منتقل کرده است . 2- از دیدگاه عرفان : در هر عصری نیاز به قطب عالم امکان هست , تا سیر به کمال و وصال به حق را میسر سازد و آن قطب , کسی جز امام بر حق نیست . 3- از دیدگاه حکمای الهی : زمین هیچگاه بدون ((حجت )) نمی تواند پا بر جا باشد, و تا هنگام قیامت , نیاز به واسطه فیض می باشد. و ((امام )) حجت خدا بر روی زمین است. برای مطالعه در این زمینه رجوع کنید : - امامت و رهبری , استاد مطهری , انتشارات صدرا, چاپ یازدهم , تابستان 1369, صص 89 - 100 - آموزش عقاید استاد مصباح یزدی , شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی , چاپ اول , تابستان 1377, صص 303 - 306 - آموزش کلام اسلامی , ج 2, دکتر محمد سعیدی مهر, طه , قم , 1378, صص 131 - 154 در فهم کامل بحث امامت , درک معنای امام و موضوع مورد بحث در بین شیعه و سنی بسیار ضروری است. برای این منظور نگاه کنید امامت و رهبری استاد مطهری , صص 43 - 73. www.morsalat.com