دانشجوی گرامی ضمن تشکر از تماس مجدد شما با این مرکز ، به منظور پاسخ گویی به سوال شما ابتدا لازم است اشاراتی در مورد خط مشی و اصول سیاست خارجی دولت آقای روحانی داشته باشیم که به نظر می رسد بهترین سند در این زمینه متن برنامه دکتر ظریف وزیر خارجه فعلی به هنگام پیشنهاد شدن برای وزارت خارجه باشد که در آن در بخش اهداف کلان سیاست خارجی چنین آمده است : « برمبنای قانون اساسی، رهنمودهای امام راحل (قدس سره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران و به منظور پیشبرد آرمان های انقلاب اسلامی، اهداف سیاست خارجی کشور در محورهای ذیل قابل دسته بندی است:

دانشجوی گرامی ضمن تشکر از تماس مجدد شما با این مرکز ، به منظور پاسخ گویی به سوال شما ابتدا لازم است اشاراتی در مورد خط مشی و اصول سیاست خارجی دولت آقای روحانی داشته باشیم که به نظر می رسد بهترین سند در این زمینه متن برنامه دکتر ظریف وزیر خارجه فعلی به هنگام پیشنهاد شدن برای وزارت خارجه باشد که در آن در بخش اهداف کلان سیاست خارجی چنین آمده است : « برمبنای قانون اساسی، رهنمودهای امام راحل (قدس سره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران و به منظور پیشبرد آرمان های انقلاب اسلامی، اهداف سیاست خارجی کشور در محورهای ذیل قابل دسته بندی است: •پاسداری از استقلال، وحدت ملی و تمامیت ارضی کشور، • کمک به تأمین امنیت ملی، • اعتلای منزلت ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی ایران و ایرانی، • افزایش نفوذ منطقه ای و جهانی و کاهش آسیب پذیری های کشور، • ارتقای روابط و کاهش تنش ها و خصومت ها، • کمک به توسعه، پیشرفت و رشد همه جانبه کشور، • ترویج مردم سالاری دینی و معیارهای الهی، • ایفای نقش مؤثر و نهادسازی به منظور کمک به استقرار صلح و ثبات پایدار در منطقه و جهان.»(خبرگزاری مجلس شورای اسلامی ، خانه ملت ، http://www.icana.ir/Fa/News/233333 ) همچنین در بخش اهداف اجرایی و عملیاتی این وزارتخانه ، موارد ذیل مطرح شده است : « • تعامل سازنده و مؤثر با جهان؛ • شکست دادن طرح آمریکایی –صهیونیستی امنیتی کردن ایران در نظام بین الملل؛ • تنش زدایی، بازسازی و اصلاح تعاملات با قدرت های مؤثر بین المللی در جهت منافع ملی؛ • عادی سازی و بهبود روابط با کشورهای منطقه به ویژه همسایگان؛ • بازسازی روابط با شرکای سنتی در اروپا و آسیا؛ • مدیریت، کاهش و لغو تحریم های بین المللی، چندجانبه و یک جانبه؛ • تأثیرگذاری سازنده بر روند تحولات جهانی به ویژه در حوزه های مبارزه با تروریسم و افراط گرایی و جلوگیری از اشاعه سلاح های کشتار جمعی؛ • تقویت نقش الهام بخشی ایران از طریق تبیین نگاه مبتنی بر مردم سالاری دینی.»(همان) از طرفی با توجه به سیاست های اعلامی و اعمالی دکتر احمدی نژاد رئیس جمهور سابق کشورمان در می یابیم که اصول مطرح در برنامه ها و نیز اهداف عملیاتی که ایشان همواره مطرح می کردند با کمی تفاوت تقریبا مشابه همین سیاست هایی است که دولت جدید نیز در پیش گرفته است که در راس آنها باید به تلاش برای عزت و اقتدار ایران اسلامی ، ایستادگی در برابر سلطه طلبی ها و زیاده خواهی قدرت ها ، تقویت همکاری های دو جانبه و چند جانبه و نیز تقویت روابط با کشورهای دوست اشاره کرد . با این تفاوت که از نظر دولت آقای احمدی نژاد در تعامل با کشورهای دنیا باید به کشورهای جهان سوم همچون کشورهای آمریکای لاتین ، کشورهای آفریقایی و ... بهای بیشتری داده شود . اما در دولت جدید ، بر بازسازی روابط میان ایران و اروپا و سایر قدرتهای برتر جهانی تاکید بیشتری می شود و یا دولت آقای احمدی نژاد تلاش می کرد تا تحریم ها را به گونه ای مدیریت نماید که در دراز مدت ، این موضوع از یک سلاح استراتژیک در دست دشمنان خارج و فاقد کارآیی لازم شود ولی دولت جدید به دنبال لغو تحریم ها از طریق مذاکرات چند جانبه می باشد که هر چند در کوتاه مدت باعث کم شدن برخی فشارها و ابراز رضایت شهروندان خواهد شد اما حربه تحریم را همواره به عنوان یک سلاح و ابزار فشار در لیست سلاح های دشمنان بر علیه کشور ما نگه خواهد داشت . با این حال در زمینه مذاکره با کشورهای اروپایی به منظور رسیدن به یک تفاهم ، به نظر می رسد که هیچ تفاوت کلانی میان دو دولت وجود نداشته باشد چرا که این مذاکرات در دوران دولت نهم و دهم نیز ادامه داشت و تنها تفاوت آن این بود که به دلیل فضای به وجود آمده در آن دوران ، هر دو طرف مواضع سرسختانه ای در قبال یکدیگر داشتند و در نتیجه امکان تفاهم اولیه جز در مورد زمان و مکان مذاکرات آتی به وجود نمی آمد . اما در شرایط جدید ، هر دو طرف نرمش هایی صورت دادند که منجر به تفاهمنامه ژنو 3 شد که هر دو طرف در آن خود را پیروز میدان می داند . البته قضاوت در مورد این پیروزی بسیار زود هنگام است و به نظر می رسد حداقل باید شش ماه که معادل مدت زمان این تفاهم است ، منتظر ماند تا میزان صداقت طرفین در عمل به تعهداتشان مشخص شود . چرا که به اعتقاد ما این تفاهم ، نه تفاهم واقعی (با توجه به زمان بندی شدن آن و موکول شدن توافق نهایی به مذاکرات بعدی پس از شش ماه) بلکه آزمون راستی آزمایی است که در صورت شکست خوردن می تواند کل دستاوردهای مذاکرات فعلی را زیر سوال ببرد . به هر حال به اعتقاد ما هم مذاکرات گذشته و هم مذاکرات اخیر در راستای اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در حال انجام بوده و رهبری نیز هم کلیت سیاست های دولت سابق و هم کلیت سیاست های دولت فعلی را مورد تایید خویش قرار داده بودند و برخی تفاوت ها در نوع نگاه ها به مسائل خارجی که به نگرش خاص دولت ها باز می گرددبه معنای چرخش از سیاست های کلی حاکم بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نمی باشد . .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه