چگونه مي توان افكار زشت را از ذهن خود پاك كنيم؟

در رابطه با اين سؤال توجهتان را به نكات ذيل جلب مي كنيم اميد است كه مفيد واقع گردد.منشأ تفكرات زشت و منفي:ابتدا بايد به اين نکته اشاره نمود که برخي از تفكرات منفي براي ما آسيب زا هستند؛ روابط ما را با ديگران به هم مي زنند و بهداشت رواني ما را لطمه مي زند ولي زشت و گناه نيستند. تفكرات زشت و منفي از دو منشأ سرچشمه مي گيرند:1. منشأ دروني: اين نوع تفكرات از درون آدمي سر بر مي آورد نظير شيوة تفكر و نحوة تفسيري كه فرد از حوادث پيرامون خود به عمل مي آورد[1] و علت آن , احساس بي ارزشي، احساس بيهودگي، احساس بدبيني نسبت به ديگران و هواي نفس و ندانستن جايگاه خود نزد خدا و در هستي و فراموشي مقام خليفه اللهي و سياه شدن فطرت پاك انساني است.2. منشأ بيروني: منشأ اين نوع تفكرات , خارج از وجود آدمي است و حوادث اطراف , زمينه اي براي افكار زشت و منفي مي شود[2] مانند: 1ـ وجود عامل شكست و ناكامي در زندگي فرد 2ـ بي كاري و بي هدفي 3ـ ناهنجاري هاي ديداري و شنيداري 4ـ بر هم خوردن تعادل اقتصادي و... 5ـ محيط ناسالم و دوستان و محيط تربيتي بد و الگوهاي ناشايست.شيوه هاي مقابله با افكار زشت و منفي:1. مهار كردن ذهن: رابطه آدمي و ذهن به دو صورت است 1ـ انسان بر ذهن خويش مسلط است و او را به هر طرف كه مي خواهد مي كشاند و ذهن را هدايت و مديريت مي كند 2ـ برعكس است يعني فعاليت هاي ذهن از كنترل انسان خارج است و او را به هر طرف كه مي خواهد مي كشد. به طور مثال انسان , همانند قايقراني است كه در درياي متلاطم و طوفاني اسير شده است و قايق او را همچون پر كاهي به اين طرف و آن طرف مي كشاند. در چنين موقعيتي است كه افكار زشت و منفي به سراغ انسان مي آيد. بنابراين بايد ذهن را در حالت اول درآورد و آن را مديريت و هدايت كرد. براي تحت كنترل درآوردن افكار و مسلط شدن بر ذهن , بايد تمرين هاي تدريجي و منظم كرد به گونه اي كه هر چيزي را كه اراده كرديد به آن فكر كنيد و به صورت ارادي جريان و جهت فكر را تغيير دهيد و به سهولت از فكري به فكر ديگر منتقل شويد و اين عمل را آنقدر تكرار كنيد كه ذهن فرمانبر و مطيع شما شود[3]. خواندن نماز با دقت و توجه, ما را در اين مهارت كمك مي كند.2. مداومت به ذكر: ذكر به معناي ياد كردن خداوند مي باشد. ذكر الهي جايگزين فكر منفي و زشت مي شود. به ويژه زماني كه افكار بيهوده و زشت به سراغ فرد مي آيند اين كار باعث پاكسازي فضاي قلب و درون از ناخالصي و فكرهاي آلوده و بد مي شود[4].ذكر هايي همچون لا اله الا الله و اعوذ بالله من الشيطان الرجيم و... در سالم ماندن ما از افكار بسيار مؤثر است. اين اذكار و اذكاري از اين قبيل كه در مفاتيج الجنان آمده است را سعي كنيد قبل و بعد از هر نماز تكرار كنيد.3. پر كردن اوقات: افكار منفي و زشت همانند ويروس هاي بيماري زا مي باشند زيرا سيستم دفاعي بدن به گونه اي مي باشد كه زماني كه بدن انسان داراي كمبودهايي از لحاظ غذايي و ويتامينها و... باشد و مقاومت بدن كم باشد در اين زمان است كه ويروس هاي بيماري زا در بدن انسان نفوذ مي كنند و باعث بيماري او مي شوند. همچنين زماني كه ذهن انسان خالي باشد و فرد هيچ هدف و برنامه اي براي خود نداشته باشد در اين زمان افكار زشت و منفي به سراغش مي آيند. بنابراين بايد برنامه هاي متنوعي را مطابق توانايي , نياز و علاقه و موقعيت خود در نظر بگيريد در اين صورت روند زندگي شما به گونه اي است كه براي هر يك از ساعات خود برنامه اي داريد و ديگر افكار زشت و منفي راهي براي نفوذ به ذهن شما پيدا نمي كنند[5].4. كنترل چشم و گوش: حافظه انسان به سه قسمت تقسيم مي شود اول: حافظه حسي: كه انسان با چشم و گوش , پديده ها و تصويرهاي اطراف را به ذهن انتقال مي دهد و اگر به آن تصاوير و پديده ها توجه كند آنها وارد قسمت دوم حافظه يعني حافظه كوتاه مدت شده و اگر پديده ها و حوادث در اين قسمت از حافظه , رمز گرداني شود آن مطالب به قسم سوم حافظه , يعني حافظه بلند مدت راه پيدا مي كنند[6]. بنابراين بايد سعي شود كه حواس را كنترل كرد تا پديده هاي زشت و منفي بر حافظه كوتاه مدت منتقل نشود يعني پس از اين كه متوجه شديم كه تصوير يا پديده يا حادثه اي زشت يا منفي است بر آن توجه نكنيم و نسبت به آن , حساسيت به خرج ندهيم. آري چشمي كه نگاهش با خطوط دعا و قرآن پر شود دلي به بار مي آورد كه پيوسته به ياد خدا خواهد بود و اگر برعكس شد جواب آن نيز منفي است به همين خاطر بابا طاهر مي گويد:زدست ديده و دل هر دو فريادكه هر چه ديده بيند دل كند ياد5. دوستان خوب: دوست خوب در كنترل فكر , خيلي اهميت دارد. چرا كه دوستي مسأله اي عادي نيست بلكه از مسائل ضروري زندگي است و به نحوي با فكر انسان ارتباط دارد. زيرا تأثير دوست بر ما ناگهاني و قابل لمس نيست تا به راحتي بتوان درست را از نادرست آن , بازشناخت. بلكه تأثيري عاطفي، مستمر و تدريجي در وجود ما دارد از اين رو بايد دوست ما شخصي شايسته و درستكار و پرهيزگار باشد تا بر عقل و دين ما بيافزايد نه اينكه آنچه را هم كه داريم به خاطر دوست از دست بدهيم پس اگر دوست خوبي داشته باشيم , محال است افكار پليد در ما اثر داشته باشند و فكر ما را آلوده كنند[7].6. خوراك مغز: سعي كنيد كه شب ها قبل از خواب چند آيه از قرآن را بخوانيد يا ذكرهايي را بگوييد اين كار باعث مي شود كه مغز و ضمير ناخودآگاه شما تا صبح با آن آيات و اذكار كار كند و اين مفاهيم مثبت در طول روز در ذهن شما نهادينه شود و مجال به افكار زشت و منفي ندهد[8].7. تلقين به نفس: ديگر با خود تكرار نكنيد كه افكار زشت دارم و به ديگران هم اجازه ندهيد كه اين افكار را به ذهن شما بسپارند و اين جمله را به آينه يا جايي كه در معرض ديد باشد نصب كنيد تا هميشه آن را ببينيد «امروز گل هاي افكار مثبت در بوستان ذهنم به زندگي ام عطر زيبايي بخشيده است». «من بر افكار مسلط ام»[9].8. ورزش: از نقش سازنده ورزش غفلت نورزيد. ورزش سيستم ايمني بدن را تقويت مي كند به افكار ما جهت مي دهد و عزم اراده ما را قوي مي گرداند و نمي گذارد افكار زشت بر قلب و ذهن ما سايه اندازد.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. جوان و نيروي چهارم زندگي، دكتر محمد رضا شرفي، نشر سروش.2. تفكر برتر، دكتر محمد رضا شرقي، نشر سروش. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه