مي خواستم علت اين که درب خانه خدا بالا ساخته شده است را بدانم؟ آيا اين بالا ساختن علت خاصي دارد يا نه؟

اولين خانه اي که در روي زمين بناشد، خانه خدا، کعبه معظمه است. چنان که خداوند متعال در اين باره مي فرمايند: اول خانه اي که براي مکان عبادت مردم بنا شد همان خانه مکه است که در آن برکت و هدايت خلايق است. اين خانه در طول زمان در پي حوادث طبيعي بارها از بين رفته و دوباره باز سازي شده است که مهم ترين آن در دوره حضرت ابراهيم ـ عليه السلام ـ خليل بوده است چنان که قرآن مي فرمايد: به ياد آور زماني را که ما مکان و خانه (کعبه) را براي ابراهيم آماده ساختيم (تا خانه را بنا کند...). و ابراهيم هم با راهنمايي خداوند و کمک فرزندش اسماعيل خانه کعبه را بنا کرد. همچنین از تواريخ استفاده مي شود، بناي حضرت ابراهيم ـ عليه السلام ـ خيلي ساده بود. طوري که فقط يک چهار ديواري داشت و يک درب و حتی سقفي هم نداشت و ارتفاع کعبه به اندازه قد انسان بود و دري که ابراهيم ـ عليه السلام ـ براي کعبه گذاشت هم سطح زمين بود. بر اساس برخي نقل ها ابراهيم ـ عليه السلام ـ براي خانه کعبه دو درب نهاد يکي براي ورود و ديگري براي خروج که هر دو هم سطح زمين بودند ولي هيچ کدام درب چوبي و غيره نداشتند يعني هر دو هميشه باز بودند. بنابراين در بناي اوليه کعبه بعد از طوفان نوح که توسط حضرت ابراهيم خليل ـ عليه السلام ـ بنا شد با وجود اينکه کعبه درب داشت ولي هم سطح زمين بود اما بايد ديد که اين ارتفاع درب کعبه از چه زماني ايجاد شده؟ ارزقي مي نويسد در زمان توليت قبيله خزاعه بر مکه و کعبه يکي از پادشاهان تبع (يمن) مکه را تصرف کرد و وقتي به شرافت کعبه پي برد براي آن پرده تهيه کرد و دربي چوبين قرار داد زيرا قبل از آن درب کعبه بسته و قفل نمي شد. در اين جا هم سخني از ارتفاع دادن درب کعبه به ميان نمي آيد. بلاذري هم مي نويسد: از زمان حضرت ابراهيم ـ عليه السلام ـ در کعبه هم سطح زمين بود و اين وضعيت در دوره جرهميان و عمالقه نيز باقي بود تا اين که قريش آن را ارتفاع دادند. و اين هم به خاطر اين بود که با اين کار مي خواستند کساني را که نمي خواهند وارد داخل کعبه شوند را مانع بشوند. و از دوره قريش اين وضعيت باقي ماند تا اين که در دوره ابن زبير وي دو درب براي کعبه نهاد و هر دو را هم سطح زمين قرار داد. از اين گفته معلوم مي شود که بلند کردن درب کعبه در دوره توليت قريش يعني قبل از بعثت حضرت پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ صورت گرفته است. معلوم مي شود که قريش يکي از درب هاي کعبه را مسدود کرد؛ چنان چه ابوالوليد هم به اين نکته اشاره دارد و مي نويسد: قريش براي کعبه يک در نهاد که باز و بسته مي شد و آنچه زر و زيور و اموال که داخل کعبه در چاهي قرار داشت به جاي خود گذاشتند. ازرقی روايتي از عايشه نقل مي کند که طبق آن گويا حضرت رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ دوست نداشتند که درب خانه کعبه از سطح زمين بالا باشد و گويا ابن زبير هم بر اساس اين روايت در بازسازي سال 64 هجري براي کعبه دو در نهاد و هر دو را هم سطح زمين قرار داد. چون پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرموده اند: اگر کسي خواست کعبه را بازسازي کند براي آن دو درب قرار دهد شرقي و غربي، که هر دو بر روي زمين باشد و حضرت براي عايشه نقل مي کنند قريش براي نشان دادن عزت خود و اين که کسي غير از آنها وارد داخل کعبه نشود درب خانه را بالا بردند. با وجود اينکه افرادي اين روايت را براي عبدالملک بن مروان نقل کردند ولي وي آنچه که ابن زبير در مورد کعبه انجام داده بود را بر هم زد و درب غربي کعبه را مسدود ساخت و درب شرقي را حدود دو متر و بيست و پنج سانتيمتر از سطح زمين بالاتر قرار داد. و بعد از بازسازي عبدالملک بن مروان، در دوره هاي مختلف ساختمان کعبه چندين بار بازسازي شده است ولي هيچ کدام درب کعبه را هم سطح زمين قرار نداده اند طوري که امروزه درب کعبه حدود 190 سانتي متر از سطح مسجد الحرام بالاتر است. بنابراين بايد گفت که در ساختمان اوليه کعبه که در دوره حضرت ابراهيم ـ عليه السلام ـ ساخته شد درب کعبه هم سطح زمين بود و اين وضع تا دوره تسلط قريش بر کعبه و مکه پا برجا بوده است. و توسط قريش اين اقدام صورت گرفته است و اگر روايتي که از عايشه نقل شده است صحيح باشد حتي پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نيز بالاتر بردن درب کعبه موافق نبودند و دستور دادند که هر کس خواست ساختمان کعبه را بازسازي کند درب آن را هم سطح زمين قرار دهد. با وجود اين که اين روايت در منابع اهل سنت نقل شده و اکثر قريب به اتفاق بازسازي هاي کعبه توسط اهل سنت صورت گرفته؛ ولي به اين دستور پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ عمل نکرده اند. لذا بلندي درب کعبه هيچ علت خاصي ندارد مگر اين که قريش آن را از روي غرور و عزّت طلبي که مايل نبودند هيچ کس جز کساني که ايشان مي خواهند نتواند وارد کعبه شود، ايجاد کردند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه