سلام؛ امام علی(ع) در نامه‌ی 18 نهج البلاغه خطاب به حاکم بصره میفرماید: «... فیما جرى على لسانک و یدک من خیر و شر فإنا شریکان فی ذلک».بر اساس این نامه‌ی امام(ع)، آیا کسانی را که آن‌حضرت برای استانداری یا مسئولیتی منصوب می‌کرد و آنها خرابکاری می‌کردند و خیانت در امانت می‌کردند، آیا امام با آنها در کارشان شریک بود؟!

ابن عباس کارگزار امام علی(ع) در منطقه‌ی بصره بود. امام در نامه‌ای به او می‌نویسد به من خبر رسید که با بنی تمیم برخوردی خشونت‌آمیز داشتی، مواظب رفتارت باش؛ چرا که من با تو در گفتارها و کردارهای پسندیده و ناپسندت شریک خواهم بود و کاری کن که همچنان به تو خوش‌گمان باشم و نظرم نسبت به تو تغییر نکند.[1]‏در همین راستا چون در عبارت پیشین، امام علی(ع) ابن عباس را امر به تدبر و تفکر در گفتار و کردار کرد، جمله‌ی اخیر برای تبیین دلیل آن سخن قبلی بود و معنایش آن است که چون والی و کارگزار سبب قریب بوده و امام سبب بعید، هر دو در سببیت شریک هستند؛ از این‌رو والی، هر کار نیک یا عمل زشتى را که انجام دهد، امام هم در آن شریک خواهد بود.لازم به ذکر است که امام علی(ع) هنگام برگزیدن ابن عباس به نمایندگى خود، او را براى این کار شایسته و لایق می‌‏دانست، و در این‌جا به او خاطر نشان می‌‏سازد که همان حالت را حفظ کند و پیوسته شایستگى خود را که مورد حسن ظن امام بوده است با خود داشته باشد، و باید توجه داشت که این امر امام دلیل بر آن نیست که ابن عباس در کارهایش عملى بر خلاف فرمان وى انجام داد و باعث تغییر حسن نظر او، در باره خود شد، بلکه فقط به این منظور است که در آینده تغییر روش ندهد.[2]به عبارت دیگر، معنای این عبارت امام(ع) آن نیست که اگر خیانتی از سوی یک کارگزار انجام شد، امام(ع) نیز بدون آن‌که تقصیری داشته باشد در آن گناه و خیانت شریک است و به همین دلیل، مقام عصمت او خدشه‌دار می‌شود، بلکه معنای عرفی این عبارت آن است که مردم بدی‌ها و خوبی‌ها را هم از چشم تو می‌بینند و هم از چشم من که تو را به این برگزیدم، پس تلاش کن تا نام نیکی از خود برجا گذاری تا هم از خودت و هم از من همواره به نیکی نام برده شود.[3] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه