تخمین زمان مطالعه: 6 دقیقه
قیام یمانی درباره سیر قیام یمانی و فعالیتهای او اطلاعات چندانی در دست نیست اما اجمالا میدانیم که او با سفیانی که مهمترین و گستردهترین جبهه مخالف امام مهدی(عج) است و در آن زمان مناطق بسیاری را تحت تصرف خود در آورده است درگیریهایی دارد.
قیام یمانی یکی از نشانههای ظهور امام مهدی (عج) است که در پارهای از روایات از آن با عنوان نشانه حتمی ظهور یاد شده است به عنوان نمونه از امام صادق(ع) چنین روایت شده است: «النداء من المحتوم و السفیانی من المحتوم و الیمانی من المحتوم ؛ ندای آسمانی از نشانههای حتمی است و سفیانی و یمانی نیز از نشانههای حتمی هستند.»
اطلاعات ما درباره این رخداد علی رغم اهمیت و جایگاه ممتازی که دارد بسیار اندک است. دلیل این مطلب ممکن است تعمد پیشوایان معصوم(ع) در فاش نکردن ابعاد این ماجرا باشد ـ تا دشمنان نتوانند برای مقابله با آن مهیا شوند ـ و این احتمال نیز وجود دارد که روایات این موضوع مثل بسیاری از روایات دیگر در گذر زمان و به صورت طبیعی از میان رفته باشند. به هر تقدیر ما در اینجا به اختصار پارهای از اطلاعاتی که از این حادثه در روایات منعکس شده است را مرور میکنیم.
واژه یمانی اشاره به مردی است که اندکی پیش از ظهور از کشور یمن جنبش خود را آغاز میکند. امام باقر(ع) در پاسخ به این سوال که قائم(عج) کی قیام میکند فرمودند:
«... و خروج السفیانی من الشام و الیمانی من الیمن ... ؛ هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن ...»
فاصله آغاز جنبش یمانی ـ که به نام او در احادیث اشارهای نشده است ـ تا زمان ظهور امام مهدی(عج) شش ماه است یعنی از آنجا که ظهور آن حضرت در ماه محرم است قیام یمانی در ماه رجب پیش از آن شروع خواهد شد. این مطلب از ضمیمه شدن چند روایت قابل استنباط است. امام صادق(ع) در حدیثی فرمودند: «خروج الثلاثة الخراسانی و السفیانی و الیمانی فی سنة واحدة فی شهر واحد فی یوم واحد ؛ خروج سه نفر خراسانی، سفیانی و یمانی در یک سال و یک ماه و یک روز است.» بر اساس این حدیث سفیانی و یمانی هم زمان جنبش خود را آغاز خواهند کرد. از سوی دیگر امام صادق در حدیث دیگری فرمودند: «ان امر السفیانی من الامر المحتوم و خروجه فی رجب ؛ حرکت سفیانی از نشانههای حتمی است و در ماه رجب روی خواهد داد.» و در حدیث دیگری فرمودند: «السفیانی و القائم فی سنة ؛ حرکت سفیانی و ظهور قائم(عج) در یک سال است.» به دلالت دو حدیث اخیر جنبش سفیانی در ماه رجب یعنی شش ماه پیش از ظهور امام مهدی(عج) خواهد بود و به دلالت حدیث نخست یمانی هم زمان با سفیانی جنبش خود را آغاز خواهد کرد. در نتیجه قیام یمانی در ماه رجب و شش ماه پیش از ظهور خواهد بود.
از دیگر نکات مربوط به شخصیت یمانی که در احادیث بر آن تاکید شده است این است که یمانی شخصیتی مثبت است و انگیزه قیام او اصلاح وضعیت موجود و دعوت به سوی امام مهدی(عج) است. امام باقر(ع) در این باره فرمودند: «و لیس فی الرایات رایة اهدی من رایة الیمانی هی رایة هدی لانه یدعو الی صاحبکم ؛ در میان پرچمها پرچمی هدایت یافتهتر از پرچم یمانی نیست. او پرچم هدایت است زیرا به سوی صاحب شما دعوت میکند.» و امام صادق(ع) فرمودند: «فلیس فیها رایة باهدی من رایة الیمانی تهدی الی الحق ؛ در میان پرچمها پرچمی هدایت یافتهتر از پرچم یمانی نیست او به حق دعوت میکند.»
و به همین دلیل است که به مومنان سفارش شده است که هنگام قیام یمانی به سوی او بشتابند و او را یاری نمایند امام باقر(ع) در این باره چنین فرمودهاند: «و اذا خرج الیمانی فانهض الیه فان رایته رایة هدی و لما یحل لمسلم ان یلتوی علیه فمن فعل ذلک فهو من اهل النار ؛ چون یمانی خروج کرد به سوی او بشتاب زیرا پرچم او پرچم هدایت است و بر هیچ مسلمانی جایز نیست که با او مقابله کند. پس هر کس چنین کند از اهل آتش خواهد بود.»
درباره سیر قیام یمانی و فعالیتهای او اطلاعات چندانی در دست نیست اما اجمالا میدانیم که او با سفیانی که مهمترین و گستردهترین جبهه مخالف امام مهدی(عج) است و در آن زمان مناطق بسیاری را تحت تصرف خود در آورده است درگیریهایی دارد از امام صادق(ع) در حدیثی چنین روایت شده است: «فینهض الیمانی لدفع شره فینهزم السفیانی بعد محاربات عدیدة ... ؛ پس یمانی برای دفع شر سفیانی بپا میخیزد و پس از جنگهای فراوانی سفیانی میگریزد.»
از آنچه گذشت روشن شد که اولا قیام یمانی از یمن آغاز خواهد شد. ثانیا جنبش او قیام سفیانی هم زمان خواهد بود و ثالثا وی شخصیتی حق گراست. این معیارها تا اندازه زیادی میتواند ما را در تشخیص مدعیان دروغین یاری نماید. قیامهایی که به دعوت یمانی بودن آغاز میشود اما از سرزمین یمن نیست و یا هم زمان با خروج سفیانی نیست و یا رگههایی از انحراف در اقدامات و موضعگیریهای آن هویداست بی تردید ادعای دروغین خواهد بود.
نکته آخر این که از جنبش یمانی و تمجیدهایی که پیشوایان معصوم(ع) از این شخصیت کردهاند چند درس میتوان آموخت:
1ـ بر خلاف این تلقی عمومی که عصر آخرالزمان را در زمان گسترش فساد و تباهیها میداند و سالم زیستن در چنین دورانی را غیر ممکن میداند وجود شخصیتهای مثبت و حقگرایی چون یمانی به روشنی باطل بودن این تلقی را آشکار مینماید.
2ـ دومین پیام جنبش یمانی بطلان اندیشه انتظار منفی است اندیشهای که انتظار را به سکوت و سکون و کنار آمدن با بدیها تفسیر میکند. جنبش یمانی و تعظیم و بزرگداشتی که از ناحیه پیشوایان معصوم(ع) از او شده است به ما میآموزد که حقیقت انتظار اصلاح و ایجاد زمینههای مناسب برای ظهور امام مهدی(عج) است.
3ـ سومین درسی که از این رخداد میتوان آموخت این است که جنبشهای حق طلب و اصلاح گر در عصر آخرالزمان، مطلوب و مورد تایید امامان معصوم(ع) است و نسبت دادن اندیشه حرمت قیام بر علیه طاغوت در عصر غیبت به پیشوایان معصوم(ع) بی اساس است.
.
پرسمان دانشگاهیان
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.