بچه‎ها در سن 6 سالگي بسيار مهيج و پر شور و حرارتند سرگرمي و بازي‎‌هايي را به ما معرفي كنيد تا كودكان با آنها سرگرم شوند؟

مقدمه بازي مهم‎ترين عامل تسهيل كنندة رشد و بالندگي در صحنة حيات كودك بوده و اسباب بازي، ابزاري براي فراخوان كودك به اين پهنه‌ از گلستان حيات است. بازي براي كودك، همانند هوايي كه تنفس مي‎كند لازم و ضروري است. بازي براي كودك يعني زندگي.در واقع، همان طوري كه جسم كودك از بدو تولد به غذا و ويتامين‎هاي گوناگون و مفيد نياز دارد و بدان وسيله رشد و نمو مي‎كند، روح و روان آنان نيز نيازمند تغذيه است. بازي و اسباب بازي براي كودكان نوعي غذاي روحي و رواني است و يكي از نيازهاي مهم كودكان به شمار مي‎آيد. بازيهاي سالم و مناسب ابعاد مختلف جسمي، ذهني، عاطفي، اجتماعي و شخصيتي كودكان را به طرز چشم‎گيري تحت تأثير و تحول مثبت قرار مي‎دهند. اما بازي چيست؟ دقت در تعريف آن مي‎تواند ما را متوجه اشتباه بزرگي نمايد كه بسياري از والدين مرتكب آن مي‎شوند. تعريف بازي تعريف جامع و فراگيري كه موردتأييد همة نظريه پردازان باشد وجود ندارد. هر صاحب نظري بر اساس تجارب، مشاهدات، اعتقاد و ديدگاه خود، به نوعي بازي را تعريف کرده و جنبه‎اي از آن را برجسته ساخته است. اگرچه در تعاريف وجوه اشتراك و تشابه بسياري هم وجود دارد. «هارلوك» در تعريف بازي مي‎نويسد: بازي عبارت است از هر گونه فعاليتي كه براي تفريح و خوشي و بدون توجه به نتيجه نهايي صورت مي‎گيرد. انسان به طور داوطلبانه به اين فعاليت مي‎پردازد و هيچ نيروي خارجي و يا اجباري در آن دخيل نيست. فرق بازي و كار برخي والدين تفاوت بين بازي و كار را درست متوجه نيستند و به پشتوانة اين دليل كه كار، خود بهترين تفريح و بازي است محدوديتهايي براي فرزندان خود ايجاد مي‎كنند و آنان را از بازي كه يك نياز و حق مسلم بچه‎هاست محروم مي‎نمايند. ضمن تأييد و تأكيد بر كار، بايد دانست كار با بازي فرقهايي دارد كه به آنها از نگاه «ژان پياژه» كه يكي از روان شناسان معروف مي‎باشد مي‎پردازيم: 1. بازي داراي هدف در خود است. 2. بازي اختياري است نه اجباري. 3. بازي دلپذير و خوشايند است. 4. بازي ترتيب و سازماني ندارد. 5. بازي از قيد كشاكش و پر خاش آزاد است. خصوصيات بازي‎ها در سنين سه تا 6 سالگي (انتهاي 6 سالگي) را مي‎توان چنين بر شمرد: بازي همراه با حركات بدني، استفاده از نيروي تخيل در بازي‎ها، علاقه به رقابت و تقليد، علاقة شديد به بازي با گل و خاك، شكستن و نابود كردن اسباب بازي به منظور پي بردن به محتويات آنها و بالاخره نپذيرفتن هيچ گونه قيد و قانون و قاعده‎اي در بازي. فهرست اسباب بازيهاي مناسب كودكان پنج و شش ساله ميز تحرير و صندلي، جعبة رنگ و وسايل نقاشي، وسايل باغباني (بيلچه و شن كش و ...) فرفره، طناب براي طناب بازي، وسائل خياطي (سوزن و نخ)، دوچرخه، توپ با راكت، قيچي و كاغذ، انواع عروسك، گِل رس، خاك و شن، خمير بازي، بازيهاي رايانه‎اي با فوائد بسيار كه البته اگر حساب شده نباشد آسيب‎هاي آن بسيار بيشتر خواهد بود. رشد اجتماعي شايد اطلاع از مراحل و جنبه‎هاي مختلف رشد با اهميت‎تر باشد از معرفي چند بازي كه احتمالاً همة آنها مناسب شرائط همة بچه‎ها نيست. اطلاع والدين و مربيان از جنبه‎هاي مختلف رشد خصوصاً مراحل رشد اجتماعي و شناختي كودكان يكي از ضروريات اساسي مي‎باشد. در اينجا جهت رعايت اختصار تنها به رشد اجتماعي آن هم مرحلة مربوط به سن 6 سالگي مي‎پردازيم اميدواريم مفيد واقع شود: اريكسون 8 مرحله براي رشد اجتماعي انسان از تولد تا مرگ بر مي‎شمارد كه مرحلة چهارم آن مربوط به سنين 6 تا 12 ساله مي‎باشد. وي كه اين مرحله را «جديت يا سازندگي در برابر احساس حقارت» نام نهاده است چنين مي‎گويد: كودك در اين مرحله از كار شايسته خويش لذت مي‎برد، احساس غرور مي‎كند. اگر والدين و نزديكان كودك به وي اجازه دهند تا به ساختن اشياي دلخواه خود بپردازد و مورد تشويق و تقويت قرار گيرد، حس سازندگي در او پديدار مي‎گردد. تأكيد بيش از حد بر مقررات (بايد ها و نبايدها) تمايل دروني و طبيعي و اشتغال ذهني كودك را از آغاز و انجام دادن كار جديد و تلاش نو منحرف مي‎كند و او را به سوي انجام دادن وظيفه، بدون چون وچرا سوق مي‎دهد. محدود ساختن فعاليتهاي كودك و انتقادهاي تند از كارهايي كه به انجام رسانده است و نيز تحقير او و برخوردهاي تبعيض گونه با وي در محيط مدرسه و وابستگي شديد به حمايت خانواده، در او احساس حقارت و بي‎كفايتي ايجاد مي‎كند. معلمين و والدين اگر مي‎خواهند كودكان دچار احساس حقارت نشوند، بايد آنها را به تلاش و جديت، استقامت و پايداري در برابر مشكلات كار، كار سازي و بهبود كار تشويق كنند. اريكسون براي اين مرحله از حيث رشد اجتماعي كودكان، نقش تعيين كننده قائل است. (توجه داشته باشيد كودك 6 ساله در ابتداي اين مرحله قرار دارد) چند نكته تربيتي دربارة بازي 1. هرگز مستقيماً در بازي‌‎هاي كودكان مداخله نكنيد. 2. در خريد اسباب بازي به علاقه و نيازهاي كودكان توجه كنيد نه به خوشايند خودتان يا زيبايي اسباب بازي. 3. اگر احساس كرديد كودكي از بازي كردن اجتناب مي‎ورزد، فوراً به كشف علت و درمان آن بپردازيد. بدون اينكه او را سرزنش كنيد. 4. ضمن بازي مي‎توان كودكان را به طور غير مستقيم به رعايت حق و عدالت تشويق كرد، بدون اينكه به تعريف كلمات مزبور بپردازيد. 5. محيط بازي بايد از حيث وسايل و اسباب بازي براي هر سنّي غني باشد. 6. بازي‎هايي براي كودكان پيشنهاد مي‎شود كه به تربيت ذوق و ميل زيبا دوستي آنان كمك مي‎كند و تربيت اجتماعي آنها را سرعت مي‎بخشد. بهترين راه براي اين منظور، استفاده از اسباب بازيهاي (و بازيهاي) جمعي است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه