ناکثين و قاسطين و مارقين چه کساني بودند؟

ناکثين يعني پيمان شکنان که بر افرادی چون طلحه و زبیر اطلاق می شود که ابتدا با امام (ع) بیعت کردندو سپس نقض بیعت کرده بر امام شوریدند. قاسطين (ستمکاران) يعني معاويه و گروه طرفدار او که عدالت علوی را نپذیرفتند. و مارقين به معنای خارج شدگان از دین ، يعني خوارج، که ابن ملجم مرادی قاتل امام (ع) یکی از آنان بود. على (ع) خود، مخالفينش را با این نام ها ‏خواند كه انحراف آنها را از راه حقيقى مذهب مى‏رساند. كسانى را كه در جنگ جمل عليه او جنگيدند ناكثين (پيمان‏شكنان) مى‏خواند. اين اشتقاقى از آيه قرآنى است كه مى‏فرمايد: «پس از آن هركس نقض بيعت كند (نكث) بر زيان و هلاك خويش به حقيقت اقدام كرده‏است» (على (ع) مخالفين خود را در صفين قاسطين مى‏نامد (كسانى كه به نادرستى و غلط عمل مى‏كنند) كه از اين آيه قرآنى اتخاذ شده است: «و اما ستمكاران ما (القاسطون) هيزم بر آتش جهنم گرديدند.» در آخر با مراجعه به حديث نبوى، على (ع) خوارج نهروان را مارقين‏ (كسانى كه حقيقت مذهب را از دست دادند) لقب مى‏دهد . شهید مطهری درباره ایشان می گوید : چون ناكثين يعنى كسانى كه نكث بيعت و نكث عهد كردند. از آن جهت اينها را ناكثين مى‏گويند كه سرانشان آمدند با حضرت امير بيعت و عهد كردند و بعد نقض عهد و نقض بيعت كردند و زير پيمان خودشان زدند. حالا اين را بشود تحت يك اصل كلى تاريخى وارد كرد كه در همه زمانها يك چنين جريانى باشد، ...در مورد قاسطين مى‏توان چنين كارى كرد چون آنها در واقع منافقين بودند. آنجا عدول كردند، انحراف و انشعاب پيدا كردند. قاسطين را مى‏شود گفت كه انشعابى‏هايى هستند كه در هر زمانى پيدا مى‏شوند، گروهى كه بعد روى يك سلسله اغراض خصوصى انشعاب مى‏كنند و جدا مى‏شوند.و اما مارقين، مطابق خصوصيتى كه اميرالمؤمنين از اينها توصيف كرده، روح اينها را توأم شدن ديانت و جهالت تشكيل مى‏دهد. روح خارجيگرى عبارت است از تديّن خيلى شديد و توأم با جهالت و نادانى، و قدرت نداشتن بر تجزيه و تحليل، كه بعد به دنبال خودش تنگ نظرى و تكفير و تفسيق مى‏آورد و اينكه غير از خودش و گروه خودش همه مردم را دشمنان خدا بداند، همه را معذّب بداند، همه را گمراه بداند، كه اين جريان هميشه در طول تاريخ هست. در عين حال باز بايد فكر بيشترى كرد. اينها سه گروهي بودند که در حکومت عدل امير مؤمنان کارشکني کرده و مانع استمرار حکومت علوي شدند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه