پسري 10 ماهه داريم و قصد داريم كه با رعايت مسايل شرعي ان شاء الله او را به خوبي تربيت كنيم و با توجه به مسأله افراط و تفريط در كارها من حتي جلوي او سرم را شانه نمي‌كنم، و پدرش اجازه نمي‌دهد كسي در حضور او كف بزند و دليل‌مان اين است كه نبايد بچه از كوچكي ذهن‌اش با كارهاي كم ارزش آشنا شود. لطفاً ما را در اين زمينه راهنمايي كنيد.

در گذشته چنين تصور مي‌شد كه نيازهاي كودك و قوة درك و فهم او به صورت سلسله مراتبي ظاهر مي‌شود و نوزادان موجودات درمانده‌اي هستند كه بيشتر وقت خود را به خوابيدن، خوردن و گريستن مي‌گذرانند. با اين حال، تحقيقات جديد نشان مي‌دهد كه كودكان بيش از آنچه سابقاً تصور مي‌رفت در برابر محيط واكنش نشان مي‌دهند و هر آنچه را كه مي‌بينند يا مي‌شنوند در طرحوازه ذهني آنها نقش مي‌بندد. نتايج اين تحقيقات از دو جهت در امر تربيت كودكان مي‌تواند مفيد و كارآمد باشد.الف. به لحاظ آن كه كودكان از همان روزها و ماه‌هاي نخست در برابر محيط فعال هستند و توانايي درك و فهم اشياء را دارند، بايد محركهاي بيشتري در اختيار كودك قرار داد. زيرا تحريك بيشتر و افزايش فرصت حركت براي كودكان مي‌تواند مهارتهاي حركتي آنان را بهبود بخشد و در رشد شناختي كودكان تأثير مثبت بگذارد. از همين روست كه روان شناسان به بازي كودك و اسباب بازيهاي مناسب از همان نخست، تأكيد نموده‌اند. اين يك بُعد قضيه است و از اين لحاظ بايد پدران و مادران محيط فعال و تحريك كننده براي كودك فراهم سازند تا در رشد شناختن و حركتي آنان اثر مثبت بگذارد.[1]ب. از سوي ديگر توانايي درك كودكان وظيفه مهمي را بر روش والدين مي‌گذارد تا از محركهايي كه تأثير منفي بر رشد شناختي، عاطفي و رفتاري كودكان مي‌گذارد، جلوگيري نمايند. در اين زمينه مهم اين است كه والدين بايد با مسايل تربيتي آشنا باشند و بدانند كه چه چيزهايي براي كودك مفيد و چه چيزهايي مضر مي‌باشد. روان شناسان برخي از عواملي را كه تأثير منفي بر كودك دارند شناسايي نموده و تأكيد نموده‌اند كه بايد كودك از آنها بدور باشد. از باب نمونه، موسيقي، مشاهدة صحنه‌هاي پرخاشگري كه در فيلم‌ها نشان داده مي‌شود، تأثيرات منفي زيادي بر كودك دارد، همه روان شناسان و دست اندركاران مسايل تربيتي مشاهدة اين صحنه‌ها را براي كودك مضرّ مي‌دانند.[2]بنابر اين مقدمه درباره رعايت نکات تربيتي به چند نکته توجه داشته باشيد:1- صفحه پاک و سفيد ذهن کودکان خصوصاً در دوران نوزادي آمادگي زيادي براي ثبت و ضبط صحنه ها و رفتارهاي مختلف را دارد. کودکان از اين ثبت و ضبط براي رفتار کردن و عادت کردن استفاده مي کنند و شايد اين موضوع را در برخي رفتارهاي کودکتان مشاهده کرده باشيد. بنابراين تا مي توانيد صفحه روان و ذهن او را با رفتارهاي مثبت پرکنيد. در صورتي که در مقابل کودکتان مکرراً نماز خوانده باشيد و در رفتار خود نشان داده باشيد که از نماز خواندن لذت مي بريد، کودک شما حتي قبل از 2 سالگي به تقليد و الگوبرداري از اعمال شما مي پردازد و اين الگوبرداري زمينه را براي عادت کردن به عبادت فراهم مي سازد.2- کودکان ما در مسير رشد و تحول رواني، عاطفي، مذهبي و اخلاقي خود مراحلي را طي مي کنند که در هر مرحله براي پذيرش رفتارهاي تربيتي توانايي هاي ويژه اي دارند. از اين رو نمي توانيم زودتر از موعد، توقع داشته باشيم رفتاري تربيتي و اخلاقي در آنها نهادينه شود. نوزاد امروز شما که 10 ماه بيشتر ندارد کف زدن را چيزي جزء بازي نمي نگرد. اگر چه در اين نکته مي بايست به نوع رفتارها نيز توجه کرد؛ مثلاً کف زدن بسيار متفاوت از يک صحنه خشونت بار است.3- درباره کارهايي مانند «شانه کردن سر» توسط والد غير همجنس و يا «کف زدن» به عنوان بازي توجه داشته باشيد که لزوماً اثر منفي ندارد، زيرا اثر منفي اين گونه رفتارها بستگي دارد به اينكه كودك شما در چه مرحله اي از رشد اخلاقي قرار داشته باشد و يا اينکه اين گونه رفتارها در چه زمينه اي قرار دارند. آري کف زدن در مجلس لهو و لعب رفتاري غير اخلاقي قلمداد مي شود اما در ميان کودکان و به عنوان بازي چگونه است؟ از سوي ديگر کودک شما اگر دختر است، شانه کردن نه تنها بد نيست بلكه مي‌تواند مفيد و آموزنده باشد و در واقع يكي از مهارتها و نقش جنسيتي خود را مي‌آموزد. پدر و مادر وظيفه دارند كه كودكان را با توجه به اينكه دختر هستند يا پسر، از وظايف و نقش‌هاي آنان مطلع سازند. دختر ده ماهه با ديدن اين صحنه ياد مي‌گيرد كه چگونه با عروسكش بازي كند و در آينده سرش را شانه زند.آري در مورد مسايل جنسي بايد بسيار احتياط نمود. از همين رو، در آيات و روايات و حتي توصيه‌هاي تربيتي دانشمندان يكسري اصول و راهكارهايي بيان شده تا والدين آنها را مراعات كنند. تربيت جنسي امروزه بسيار حايز اهميت است. از لحاظ تربيتي بايد مسايل و موضوعات جنسي به صورت صحيح و راه درست كه از پيامدهاي منفي آن جلوگيري شود، به كودكان، نوجوانان و جوانان آموخته شود.پدر و مادرها بايد علاوه بر تربيت جسمي، عاطفي، اجتماعي فرزندان به تربيت جنسي آنان به صورت صحيح و معقول بپردازند و از افراط و تفريط، برداشت‌هاي نادرست و اعمال سليقه در مسايل تربيتي جداً پرهيز نمايند.[3] اينها مسايلي نيستند كه بشود در اين مختصر بيان كرد، بايد چندين كتاب مطالعه كنيد تا بتوانيد نقش تربيتي خود را به خوبي انجام داده و فرزند صالح و باايمان تحويل جامعه دهيد. انشاء اللهمعرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1. مياكلمر پرنگل، نيازهاي كودكان، ترجمه نيره ايجادي، انتشارات رشد، 1380.2. عبدالمجيد زهادت، تعليم و تربيت در نهج البلاغه، انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزة علميه قم، چ اول، 1378.3. محمدعلي حاجي ده آبادي و همكاران، تربيت اسلامي، مركز مطالعات تربيت اسلامي، چ اول، 1379.4. سيد مهدي موسوي كاشمري، روشهاي تربيت، دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، چ اول، 1379. .

سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/28

لینک کوتاه