با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما در این ماه عزیز؛ و تشکر به خاطر ارتباطتان با این مرکز1. گرم نگه داشتن کانون خانواده بدون بردباری و گذشت ممکن نیست و این دو لازمه زندگی خاناوددگی است .2. رفتار بد همسر ز ناملایمات زندگی است و صبر و شکیبایی در برابر آن جهاد محسوب شده و اجر و پاداش بسیار را به دنبال دارد .3. مقید بودن به دستورات الهی مانند نماز و روزه با وجود موانع و مخالفت هایی که وجود دارد خود عبادتی بزرگ است و اجر و پاداش ان دو چندان است .4. باید به این نکته توجه داشت که زن و شوهر در یکدیگر تأثیر فراوان داشته و موجب آرامش همدیگر می ¬شوند. در واقع زن بهترین یاری رسان برای شوهر خود است و شوهر بهترین یاور برای زن. هر یک از این دو بهترین منبع مهربانی و مودّت به یکدیگر بوده و با ابراز عشق و علاقه قادر هستند دردهای روحی و روانی همدیگر را التیام بخشیده و به دنبال آن اخلاق بد همدیگر را اصلاح نمایند.برای این کار باید:1- « علّت شناسی» نمود؛ زیرا هیچ یک از رفتارهای انسان بدون علّت و دلیل نیست. با شناخت درست دلایل هر رفتار، می ¬توان از بروز و ظهور آن با خبر شد و با بررسی علل آن می¬توان برای حل آن اقدام کرد.برخی از این علل می¬ تواند تربیت غلط، شکست و ناکامی و یا دوستان و معاشران ناسالم باشند که به عنوان مثال می¬توان با آگاهی از نوع ناکامی¬های همسر با جبران تدریجی آنها به بهبود رفتار وی پرداخت.2- یاری جستن از روان¬شناس و یا مشاور خانواده:عقل و تدبیر اقتضاء دارد همان ¬گونه که برای درمان بیماری¬های جسمی به پزشک ماهر مراجعه می¬کنیم، برای حل مشکلات اخلاقی و رفتاری نیز نزد متخصّص دیندار و امین رفته و از کمک تخصّصی وی برای حل مسائل زندگی مشترک بهره بگیریم.3- زمینه ¬سازی برای تغییر رفتار همسر: بدون شک برطرف شدن اخلاق نامناسب همسر به فرصت و حوصله نیاز دارد. شریک زندگی به وسیله زمینه¬ سازی و در نهایت بهسازی اخلاق و رفتار همسر خود نه تنها به بهبود شرایط زندگی خود کمک می¬ کند، بلکه برای خود پاداش اخروی نیز به دست می ¬آورد. برای این منظور ابتدایی¬ ترین کار این است که باید واقعیّت¬ها را بدون سرزنش و تحقیر قبول کرده و در جهت اصلاح سعی و کوشش نمود.*در مورد نحوه برخورد با بددهنی و اهانت همسر به طور کلّی گفتنی است که گرچه حق دفاع برای همه کس در چنین شرایطی محفوظ است؛ ولی دفاع منحصر در مقابله به مثل و خشمگین شدن در مقابل چنین افرادی نیست، بلکه با حفظ آرامش و فرو بردن خشم نیز می توان از خویش دفاع کرد؛ لذا از چنین شوهری انتظار می¬ رود که در گام اوّل طبق آموزه¬ های قرآن مجید که یکی از اوصاف پرهیزکاران را« والکاظمین الغیظ»[2] می داند و این صفت را مقید به قید و وصفی نکرده است( یعنی در هر حال این صفت، پسندیده و قابل تحسین است)، عمل نماید؛ زیرا این تصوّر باطلی است که گمان نماید با خشمگین شدن در مقابل چنین فردی و مقابله به مثل می ¬توان او را اصلاح کرد؛ زیرا نه تنها چنین عکس العملی به اصلاح همسرش نمی¬ انجامد، بلکه باعث تنبیه و مجازات وی نیز نشده و حتّی باعث نمی¬ گردد خودش نیز تخلیه شود.امام علی علیه السلام شنیدند که مردی به قنبر دشنام می گوید و قنبر برای جواب او خود را آماده کرده است. حضرت فرمود:« قنبر آرام باش! دشنام گویی را با خواری و بی¬ اعتنایی واگذار که با این کار خدا را خشنود و شیطان را خشمگین می سازی و دشمنت را کیفر می دهی» سپس قسم یاد کرد که هرگز شخص با ایمان، پروردگار خود را از چیزی مانند حلم راضی نساخته و شیطان را از عملی مثل سکوت، خشمگین نکرده و احمق را همانند خاموشی مجازات ننموده است.[3]در گام بعد و برای تغییر و اصلاح رفتار همسرش سعی نماید علّت بددهنی و اهانت ایشان را نسبت به خود بیابید. برای اینکار مواقعی را که وی دچار چنین رفتاری شده لیست نموده و بکاود. مطمئن باشد با اینکار کمک شایان توجّهی به حل مسأله خواهد نمود؛ زیرا از یک سو هم به علّت رفتار وی پی ¬خواهد برد هم اینکه متوجّهمی¬ گردد چه رفتار و عکس¬ العملی از سوی او باعث تشدید یا کاهش رفتار نامطلوب همسرش خواهد شد.در ادامه و به عنوان راهکار شایسته است:1. تا جایی که در توان دارد، از درگیری لفظی با وی اجتناب کند.2. هرگز مقابله به مثل ننموده و بددهنی ¬های وی را جواب ندهد.3. در هر حال سعی کند متانت خود را در کلام و رفتار حفظ نموده و عفّت کلام را در مقابل همسرش کاملاً رعایت کند.4. در مواقع بددهنی همسرش سکوت کند، اما اگر با سکوت وی، او بیشتر عصبی شده و بددهنی می¬کند، سکوت نکرده، بلکه با او به آرامی و مؤدبانه صحبت نماید.5. در مواقعی که با همدیگر خیلی خوب هستند با آرامش و زبان خوش به او بگوید که جنبه¬ های بسیار مثبتی دارد و حیف است که حرفهای بد از دهانش خارج شود.6. احادیثی از معصومین درباره بددهنی و حرف¬های زشت برای او به شیوه مستقیم و غیرمستقیم بیان کنید.7. در صورت امکان با خانواده¬ هایی که از نظر اخلاقی و شخصیّتی در سطح مطلوبی هستند رفت و آمد داشته باشند تا به مرور زمان اخلاق و رفتارشان در همسرش مؤثّر افتد.8. در صورتی که همسرش دوستان ناباب و بددهن دارد سعی کند ارتباط او را با آنها به روشهای مختلف و با ذکاوت کمتر و در نهایت قطع کند.9. اگر همسر و یا خانواده همسرش با مشکلی مواجه می¬ شوند با او همدردی نماید تا احساس کند خود و کارهایش برای او مهم هستند.10. از معجزه ابراز محبّت و تکریم شخصیّت همسرش در خلوت و جمع غافل نگردد؛ زیرا همه انسانها بالطبع دوستدار محبّت¬ند و حاضر نیستند به هر قیمتی خود را از چنین کانون آرامش بخشی محروم سازند؛ لذاست که در اینصورت سازگاریشان با اطرافیان و به ویژه با فردی که به وی محبّت می¬ کند بیشتر خواهد شد.[1] اکبری ،محمود ،زندگی شیرین .انتشارات گلستان ادب ،بهار 1383[2] آل عمران (3)، آیه 134.[3] . سفینةالبحار، ج 1، ماده حلم، ص 300