چگونه مي‌توان آية {Qوَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُQ} (زلزله / 8) را با آيه {Qوَأَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ذَلِكَ ذِكْرَى لِلذَّاكِرِينَQ} (هود / 114) جمع كرد؟

قرآن كريم هر چند براي استفاده عموم و فهم همة مردم از طرف خداوند متعال نازل شده است، ولي براي بهره‌مندي از آن شرايطي است كه بايد مراعات شود. آية شريفة 114 سوره هود هرچند در ظاهر از لحاظ مفهوم و معني با آية آخر سورة‌زلزال مخالفت دارد، اما بايد گفت: در واقع هيچ تنافي و تخالفي بين اين دو آيه وجود ندارد. آيه « در دو طرف روز، و اوايل شب‏، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات‏، سيئات [و آثار آنها را] از بين مى‏برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند!» در واقع توضيحي بر آية شريفة وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ مي‌باشد. طبق آيه «حسنات‏، سيئات [و آثار آنها را] از بين مى‏برند» افرادي كه با انجام دادن بعضي از اعمال باعث مي‌شوند، اعمال بد گذشته‌شان از بين برود، ديگر براي آغاز در قيامت آن افعال بد باقي نمي‌ماند، تا به حكم آية « و هر كس هموزن ذرّه‏اى كار بد كرده آن را مى‏بيند!» در قيامت آن‌ها را مشاهده بكنند. بلكه با انجام بعضي افعال خوب و خير، اعمال بد گذشته تبديل به نيكي و خير مي‌شود، و طبق آية وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ در قيامت خوبي و خير را مشاهده خواهند كرد، و نه بدي‌هاي گذشته را. قرآن کريم اين مطلب را با عنوان حبط و تکفير مطرح نموده است. كلمة حبط به معناي باطل شدن عمل،‌ و از تأثير افتادن آن است. هم در دنيا و هم در آخرت. يعني بعضي از كارها و اعمال هستند كه موجب از بين رفتن اعمال خوب انسان شده و ديگر در قيامت هم آن را مشاهده نخواهد كرد. خدا در قرآن مي‌فرمايد: ... وَمَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَأُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ و كسى كه از آيينش برگردد ، و در حال كفر بميرد، تمام اعمال نيك -گذشته‏- او، در دنيا و آخرت‏، برباد مى‏رود؛ و آنان اهل دوزخند؛ و هميشه در آن خواهند بود. در مقابل حبط، تكفير، به معني پوشانده شدن كارهاي بد است. خداوندمتعال در اين رابطه مي‌فرمايد: يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئَاتِهِ وَيُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الأنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ اين در زمانى خواهد بود كه همه شما را در روز اجتماع [= روز رستاخيز] گردآورى مى‏كند؛ آن روز روز تغابن است [روز احساس خسارت و پشيمانى‏]! و هر كس به خدا ايمان بياورد و عمل صالح انجام دهد، گناهان او را مى‏بخشد و او را در باغ هايى از بهشت كه نهرها از زير درختانش جارى است وارد مى‏كند، جاودانه در آن مى مانند؛ و اين پيروزى بزرگ است‏! نتيجه بنابراين هرچند به حكم آية‌ وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ انسان تمام اعمال خود را مشاهده مي‌كند، اما بعضي از كارها كه موجب حبط يا تكفير ديگر كارها (خوب يا بد) مي‌شوند، ديگر اثري از آن عمل باقي نمي‌گذارند، تا در قيامت مشاهده گردند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه