برای دختربچه۹ساله که درخانواده ای نه چندان مذهبی است،چه کتاب یااثر فرهنگی جذاب اسلامی ومذهبی را توصیه می کنید؟
و نحوه تهیه اش چطوراست؟

خوشحالیم شما مخاطب ما هستید امیدواریم راهنمای خوبی در رابطه با این موضوع برای شما باشیم . ابتدا باید بگوییم به نکته بسیار مهمی اشاره نمودید که شاید نتوان در چند سطر و چند مقاله به همه زوایای آن پرداخت ،اما با ذکر مقدمه ای کوتاه به چند نکته کلی در مورد عوامل مؤثر مشترک در تربیت فرزند چه دختر و چه پسر و راهکارهای تثبیت آن اشاره کرده و در ادامه با ذکر مطالبی در خصوص تربیت دختران کتبی را درجهت مطالعه بیشتر به شما معرفی خواهیم کرد.بر اساس آیات و روایات اسلامى، سرپرست خانواده، اعم از پدر و مادر نسبت به تربیت دینى فرزندان خود مسؤولیت سنگینى دارند. خداى متعال خطاب به مؤمنان از پیامدهاى اخروى این مسأله خبر داده و به آنان هشدار مى دهد:« اى کسانى که ایمان آورده اید، خود و خانواده خویش را از آتشى که هیزم آن انسان ها و سنگ ها است، نگهدارید».[1]همانگونه که نگهدارى خویشتن از طریق ترک معاصى و تسلیم نشدن در برابر شهوات سرکش میسور است. نگهدارى خانواده و فرزندان نیز به وسیله تعلیم و تربیت درست و فراهم ساختن محیط پاک و به دور از هرگونه آلودگى فکرى و عملى حاصل مى شود[2]؛ به گونه ای که آن ها را به آنچه خدا دستور داده امر و از آنچه نهى کرده باز دارید.انجام این مهم با استفاده از شیوه هاى جدید تربیتى و توجه دقیق به تربیت دینى فرزندتان در محیط خانه و سرمایه گذارى لازم در این زمینه، آثار مهم تربیتى از لحاظ فردى و اجتماعى بر کودک،شما و اطرافیانتان به جای خواهد گذاشت . کودکی که با خدا آشناست تکیه گاه محکمی خواهد داشت و با همین تکیه گاه، در برابر مشکلات استقامت می کند. برکت تربیت دینی کودک به والدین نیز می رسد ، به گونه ای که کودک تربیت شده دینی، با والدین خود خوب رفتار کرده و با سخنان زیبا و پرمحتوایی که بر زبان جاری می سازد سبب افتخار والدین خود می باشد. یکسری از مطالب که به شما در این امر یاری می رساند عبارتند از:1- اسلام دارای تز خاصی در تعلیم و تربیت است. از نظر اسلام، تعلیم و تربیت کودک، گام به گام انجام می گیرد و اگر چه معلم و مدرسه و امکانات دیگر به کمک خانواده ها می شتابند، لیکن اولین گام را خانواده ها بر می دارند و تا آخرین گام نیز به همراه کودکان و نوجوانان خواهند بود. لذا نکته مهمی که شایسته است شما نسبت به آن متذکر باشید آن است که ممکن است روش های جدید تعلیم و تربیت ، خانواده را از لحاظ تربیتی در حاشیه قرار دهد و وظیفه اصلی را به دست مهدهای کودک و کودکستان ها و پانسیون ها بسپارد؛لکن متوجه باشید که در روش تربیتی اسلام، خانواده در متن است و در حقیقت، مسؤول اصلی خانواده است و در عین حال، هیچ مانعی نیست که اشخاص یا مؤسسات در ادای این وظیفه بزرگ، پشتیبان و حامی خانواده ها باشند.2- سن مناسب در تربیت دینی: بهترین زمان برای این امر ،دوران نو نهالی است ؛که در آن فطرت خدا جویی فرد دست نخورده است.الف- نخستین آموزش ها پس از تولد (البته به صورت غیر مستقیم )با گفتن اذان و اقامه در گوش راست و چپ نوزاد، با القای آموزه های توحید ،نبوت ،امامت و...شروع می شود.ب- آموزش مستقیم ارزش های دینی از دو سالگی آغاز می شود ؛زیرا حس مذهبی در کودک از این سن آغاز می شود. در ابتدا و به مرور صلوات برمحمّد وآل محمد ،لا اله الا الله ،حب نبی صلی ا...علیه و آله ،حب اهل بیت علیهم السلام ،تلاوت قرآن و خوبی و بدی ،وضو ،نماز،محرم و نامحرم و... را به فرزندتان بیاموزید.3- نقش زمان و مکان در تربیت دینی : بهترین زمان القای آموزه های دینی، زمان شادابی کو دک است . توجه داشته باشید که القای ارزش ها در هنگام خواب آلودگی ،و اضطراب کودک ،نه تنها تثبیتی به دنبال نخواهد داشت بلکه ممکن است مقاومت روانی کودک را نیز در پی داشته باشد .الف- از زمان شادابی کودک (زمانی که به او هدیه ای می دهید ؛به مسافرت ،پارک ،دریا،جنگل،کوه ،سینماو...) برای آموزش وی استفاده نمایید؛زیرا موقعیت های زمانی و مکانی خوب ،باعث می شود که کو دک بدون کمترین مقاومت روانی ،پذیرای ارزش های دینی باشد.ب- سعی کنید آموزش ارزش ها با مو قعیت های گوناگون تناسب داشته باشد؛برای مثال از زمان هدیه دادن برای آموزش شکر و از زمان حضور در جنگل و دریا برای آموزش قدرت و عظمت خداوند استفاده نمایید.4- راه کارهای تثبیت آموزه های دینی در کودکانالف- تداوم والدین در عمل به آموزه های دینیب- تهیه امکانات :امکانات جذابی چون سجاده زیبا ،تسبیح ،چادر ، مقنعه ،قبله نما و...عامل تشویقی مؤثری در تثبیت آموزه های دینی در کو دکان است .ج- تمرین :امروزه تمرین در صنعت ،هنر ،ورزش و... نقش بسزایی ایفا می کند که عبادت و ارزش های دینی از این مقوله مستثنا نیست .بیدار کردن کودک در سحر ماه مبارک رمضان ،اعطای صدقه از طریق و با دست کو دکان و ... نمونه هایی از این تمرینات هستند.د- حضور در محافل مذهبی: شرکت در محافل مذهبی ایام رمضان ،محرم و صفر،دعای کمیل ،دعای ندبه و... سبب تثبیت آموزه های دینی می شود.ه- ارتباط با افراد و خانواده های متدین و مذهبیو- الگو دهی مناسب که خود بهترین آموزش است .ز-تشویق و تحسین ، به شرط آنکه حالت مزد و پاداش به خود نگیرد. برای این کار بهتر است تشویق های شما اعم از مادی و معنوی (بوسیدن ،نوازش،توجه ،نگاه محبت آمیز و ...) باشد . سعی کنید تشویق های مادی نیز به صورت نامنظم باشد تا سبب تاجرانه شدن عبادت آنان نشود.ح- آموزش ارزش های دینی را با خاطره خوش برای کو دکان همراه سازید و از داد و فریاد و... در این زمینه بپرهیزید.ط- تا حدود 6 سالگی ، به دلیل عدم مقاومت روانی زیاد کو دکان القای ارزش های دینی به طور مستقیم ممکن است ؛ اما بهتر است که از این سن به بعد از روش های غیر مستقیم مثل(داستان ،شعر ،شرح حال بزرگان ،فیلم ،کارتون و نمایشنامه ) استفاده کنید .شایسته است به این نکته نیز آگاهی داشته باشید که ارتباط کلامی و وضعیت ظاهری مناسب ،خوش خلقی و حوصله شما در تربیت و آموزش ارزش های دینی به فرزندتان بسیار ضرورت دارد.*تفاوت تربیت دختر و پسر: اهمیت تربیت صحیح دختران به حدی است که گاه برخی معتقدند :« اگر در جامعه دختران اصلاح شوند و به نقش و وظایف خود پى ببرند جامعه هم اصلاح خواهد شد. خوشبختى و سعادت جامعه آینده به نیک اندیشى ، وظیفه دانى ، آزادى و وسعت فکر دختران بستگى دارد و سعادت از طریق آنها باید به جامعه سرایت کند».[3]در تربیت دختران ، به خاطر نقش حساس آنها در مسئولیتهاى خانوادگى و تأثیر آن در اجتماع ، باید مراقبت بیشترى نمود و مبادا که دختران را مثل پسر بزرگ کرد.- دختر وقتى به سن هفت سالگى رسید، کم و بیش باید متوجه شود، رفتار و وظائف او با پسر فرق دارد، اگر اینگونه عمل نشود و هر جائى که پسر مى رود دختر هم برود و یا او را ببرند، هر طور که پسران لباس مى پوشند، او هم بپوشد و پسروار بزرگ شود، به نظر می رسد چنین دخترى که مثل پسر احساس آزادى در پوشش کرده ،نمی توان در سن رشد و درک به او دستور حجاب داد! در واقع حجاب براى این دختر، مثل روسرى براى پسران سخت و مشکل است .- دختران باید از محبت اشباع شوند تا روانى شاد و دلى با نشاط داشته باشند و خوشبین و خوش قلب و با اعتماد باشند.دخترى که از پدر و مادر و در محیط خانه از لحاظ محبت اشباع شده در جوانى احساس محرومیت و بى پناهى نمى کند تا در مقابل چند جمله مودت آمیز یک جوان غرضران خود را ببازد و آینده خویش را تباه سازد.[4]- نهایت اینکه دختران عروسک نیستند، زندگى آینده آنها به بانوئى خوش ‍ فکر، با ادب ،با اخلاقى بلند و دینى محکم همراه با تمیزى و نظافت ، شوهردارى و ملاطفت نیاز دارد، کارى کنید که این خدمات در دختران تقویت شود.[5]منابع برای مطالعه بیشتر1- معصومه حیدرى ، آداب رفتار با دختران2-تربیت کودک، ابراهیم امینی3- راه تربیت، مجید رشید پور، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان4- آشنایی با تعلیم و تربیت اسلامی، مجید رشید پور، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان5- روانشناسی و تربیت کودکان و نوجوانان، دکتر غلامعلی افروز، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان6- پرورش مذهبی کودکان، دکتر علی قائمی7- با تربیت مکتبی آشنا شویم ، مظلومی، رجبعلی ، تهران : انتشارات امیر کبیر، 13668- اسلام و تعلیم و تربیت ،حجتی ، سید محمد باقر ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی ،13689- جایگاه پرورش حسِ دینی در تربیت کودکان نویسنده : محمد قمی فر[ 1]تحریم: 6[2] ناصر مکارم شیرازى و دیگران، تفسیر نمونه، ج 24، ص 286; آیه ((یَا اَیُّها الّذینَ آمنَوا قُوا اَنفُسکم و اَهلیکم ناراً وَقُودها النّاسُ و الحِجارة))[3] معصومه حیدرى ، آداب رفتار با دختران[4] ابراهیم ، امینى ، آئین تربیت ، ص 119.[5] سید محمد، نجفى ، ازدواج و روابط زن و مرد، ص 160 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه