ویژگی ها، اهداف و محتوای سوره الرحمن چیست؟

نام ها: نام های این سوره عبارتند از: «الرحمن»، «آلاء نعمت ها» و «عَروس القرآن». سبب نامگذاری آن به «الرحمن»، آیه نخست این سوره است که واژه «الرحمن» در آن بکار رفته است. شمارگان: دارای 78 آیه و 351 کلمه و 1636 حرف است. نزول: گفته شده که این سوره بعد از سوره رعد و قبل از سوره انسان و به عنوان نود و ششمین سوره قرآن نازل شده است اما در چینش کنونی قرآن، پنجاه و پنجمین سوره بشمار می آید. برخی مفسران این سوره را مکی و برخی مدنی می دانند! فضایل: در مورد فضیلت قرائت این سوره از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله حکایت شده که: «هر کس سوره الرحمن را بخواند، خدا به ناتوانی او (در ادای شکر نعمت ها) رحم می کند و حق شکر نعمت هایی را که به او ارزانی داشته، خودش ادا می کند.»(1) تذکر: از آنجا که در این سوره بارها از نعمت های الهی یاد کرده است، هر کس این سوره را بخواند در حقیقت به ناتوانی خود در شکرگزاری اعتراف می کند. و از این رو خدا به او لطف می کند، پس باید این سوره را با تدبّر در مفاهیم آن قرائت کرد و بر طبق مفاهیم آن سپاسگزار نعمت خدا باشیم. ویژگی: آیه «فَبِأَیِّ آلاَءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ» 31 بار در این سوره تکرار شده است. که می پرسد: کدامیک از نعمت های پروردگارتان را تکذیب می کنید. و در احادیث از امام صادق علیه السلام حکایت شده که در هنگام قرائت سوره الرحمن، در نزد آن 31 بند بگویید: «لاشیء من آلائِک ربِّ اکذِّب» یعنی پروردگارا هیچ کدام از نعمتهایت را تکذیب نمی کنم.(2) اهداف: اساسی ترین اهداف این سوره عبارتند از: 1. یادآوری توحید و مبدأ هستی. 2. یادآوری رستاخیز و نعمت های بهشتی و عذاب های آن. مطالب: مهمترین مطالب این سوره عبارتند از: الف) عقاید: 1. بیان نشانه و آیات خدا در زمین و آسمان. (آیات 3-7) 2. فنای همه موجودات مگر خدای ذو الجلال. (آیات 26-27) 3. بیان نعمت های بهشت مثل: باغ ها، چشمه ها، میوه ها، همسران زیبا و با وفا و انواع لباس ها. (آیات 46-76) 4. بیان سرنوشت مجرمان و عذاب های دردناک آنان. (آیات 37-44) ب) مطالب فرعی: 1. اشاره ای به آفرینش انسان و جن. (آیات 14-15) 2. یادآوری نعمت های بزرگ مثل: آفرینش، تعلیم و تربیت، حساب و میزان، وسایل رفاه انسان و غذاهای جسمی و روحی. (آیات 2-12) 3. دعوت انسان ها به خروج از اطراف آسمان ها و زمین با قدرت. (آیه 33) پی‌نوشت‌ها: (1) نورالثقلین، ذیل آغاز سوره الرحمن. (2) بحارالانوار، ج 92، ص 306. منبع: سیمای سوره های قرآن (برگرفته از تفسیر قرآن مهر)، محمدعلی رضایی اصفهانی، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، قم، 1389 ش. .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه