تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
عبدالله بن عثمان بن عامر بن عمرو بن کعب بن سعد بن تیم بن مرة بن کعب بن لؤی بن غالب بن فهر بن مالک قرشی تمیمی،[1] ملقب به ابوبکر، معروف به ابن ابی قحافه نامش در جاهلیت عبدالکعبه بود که پیامبر اسلام(ص) نامش را به عبدالله برگرداند.[2] وی در جاهلیت یکی از بزرگان قریش و فردی مورد احترام در میان قبیلهاش بود.[3]گزارشهایی حاکی از آن است که عتیق از القاب ابوبکر بود و پیامبر او را به سبب زیبایی چهرهاش ملقب به این لقب ساخت.[4]بر اساس برخی گزارشها ابوبکر دو سال و چند ماه پس از عام الفیل در مکه به دنیا آمد.[5]پدر ابوبکر، ابو قحافه نام داشت و نام مادرش سلمی با کنیهی «ام الخیر» بود که دختر صخر بن عامر(عمرو[6]) بن کعب بن سعد بن تیم بن مره به شمار میآمد.[7]ابوبکر مردی بلند قامت، لاغر، سپید چهره، با پیشانی برجسته، چشمان گود و فرونشسته، گونههای کمگوشت و ریشی اندک بود که آنرا با حنا و کَتَم(وسمه، نوعی رنگ مشکی گیاهی) رنگ میکرد و گاه از بسیاری رنگ به سرخی میزد.[8]همسر و فرزندانگزارشهای تاریخی همسران ابوبکر را اینگونه ذکر کردهاند:اُم رومان دختر عامر بن عویمر (یا عمیر بن عامر) از قبیلهی بنیکنانه، مادر عبدالرحمن و عائشه.قُتیله دختر عبدالعزّی بن اسعد از بنیعامر بن لؤی، مادر عبدالله و اسماء.اسماء دختر عمیس، مادر محمد بن ابیبکر.حبیبه دختر خارجة بن زید بن ابیزهیر مادر ام کلثوم.[9]اسلام آوردنگزارشهای تاریخی در مورد زمان اسلام آوردن ابوبکر متفاوت است. برخی گزارشها حاکی از آن است که او بعد از امام علی(ع) و زید بن حارثه و قبل از دیگران به اسلام روی آورد[10] و عامل گرایش افراد دیگری نیز به اسلام شد.[11] اما برخی گزارشهای دیگر موجود در منابع معتبر تاریخی حاکی از آن است که او بعد از آنکه بیش از پنجاه نفر دیگر مسلمان شده بودند، به دین اسلام ایمان آورد.[12]همراهی پیامبر(ص) در غار ثورپیامبر اسلام(ص) در هجرت به سمت مدینه، مدتی را به غار ثور که در حوالی مکه بود پناه آورد،[13] تا از مشرکان مکه که در جستوجوی او بودند، رهایی یابد. براساس آیهی 40 سورهی توبه پیامبر در این غار تنها نبود؛ اما در اینکه همراه پیامبر در غار ثور چه کسی بود، قرآن کریم از فردی نام نیاورده است؛ اما بیشتر منابع اسلامی بر این باورند که آن شخص ابوبکر بود.[14]شرکت در جنگهابرخی مورخان به حضور ابوبکر در غزوههای بدر، احد، خیبر و... و برخی از سریهها اشاره کردهاند؛[15] اما سخنی از نبرد تن به تن و یا رشادتی ویژهای از او به میان نیاوردند، به گونهای که ابن ابی الحدید مینویسد: «لم یرم قط بسهم و لا سل سیفا و لا أراق دما»؛ (نه تیری انداخت و نه شمشیری کشید و نه خونی ریخت)! در دیگر منابع مورد پذیرش اهلسنت - مانند صحاح سته و تاریخ طبری- نیز مطلبی که دلالت بر نقش ویژه ابوبکر در نبردها داشته باشد را نیافتیم.[16]رسیدن به خلافتبعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) در حالی که حضرت علی(ع) هنوز از غسل و تکفین بدن مطهر پیامبر(ص) فارغ نشده بود، درصد کوچکی از مسلمانان در سقیفهی بنیساعده جمع شده و بر خلاف توصیهی پیامبر(ص) که وصی خود را انتخاب کرده بود، مشغول انتخاب خلیفه شدند و پس از نزاع و درگیری شدید بین افرادی از مهاجرین و انصار، در نهایت خلافت و حکومت را به ابوبکر واگذار نمودند.[17]و او 2 سال و 3 ماه و 22 روز خلافت کرد.[18]جنگهای ردهبعد از رحلت پیامبر(ص)، سرزمینهای اسلامی با فتنههای گوناگونی مواجه شدند، از جمله آنکه افراد ساکن در برخی مناطق با تحریک پیامبران دروغین و دیگر عوامل فتنهگر از دین اسلام برگشته و مرتد شدند. در ایام خلافت ابوبکر، نبردهایی میان مسلمانان و مرتدان رخ داد که به پیروزی مسلمانان انجامید. این نبردها به جنگهای ردّه شهرت دارند.مسئله فدکموضوع خارجکردن فدک از دستان حضرت فاطمه(س) توسط ابوبکر و عمر از موضوعاتی است که در کتابهای تاریخی و روایی مورد بررسی قرار گرفته است که طی آن ابوبکر با ادعای اینکه پیامبر خدا(ص) فرمود: «إنا معاشر الأنبیاء لا نورث ما ترکناه صدقة»؛(ما گروه پیامبران چیزى به میراث نمیگذاریم، و آنچه از ما میماند تصدّق براى مسلمانان است)، فدک را از تصرف فاطمه(س) خارج کرده و زمانی هم که از این موضوع پشیمان شده و قصد برگرداندن آنرا داشت، عمر مانع آن شد.[19]همچنین بر اساس برخی گزارشها، ابوبکر سخنانی را در منبر ایراد کرد که در برخی فرازهای آن، نوعی جسارت مستقیم و یا غیر مستقیم به امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) وجود داشت.[20]این موضوعات سبب نارضایتی حضرت زهرا(س) از او تا آخر عمر شد.وفاتسرانجام ابوبکر در جمادیالثانی سال 13 هجری در اثر بیماری پس از 62 سال عمر، درگذشت.[21] و بر اساس وصیتش، همسرش(اسماء) جنازهاش را غسل داد و عمر همان شب در مسجد پیامبر بر جنازهاش نماز گزارد و در کنار پیامبر(ص) به خاکش سپردند.[22]او انتخاب خلیفه بعدی را به مسلمانان واگذار نکرد، بلکه خودش عُمر - که نزدیکترین معاون و مشاورش بود - را به منصب خلافت بعد از خودش برگزید. .
اسلام کوئست
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.