منظور از عصمت مکتسبه و عصمت تکوینیه در اهل بیت، چیست؟

عصمت عبارت است از یک نیروی دورنی که دارنده اش را از هر گونه خطا و گناه باز می دارد و این یعنی بعد از آنکه زمینه افاضه عصمت در شخصی موجود شد، خدا آن کمال (عصمت) را به شخص می دهد و البته این زمینه ها گاهی خارج از اختیار انسان است مثل قابلیتهایی که از طریق آباء و اجداد (وراثت) به شخص منتقل می شود و گاهی خارج نیست و با اراده شخص این قابلیتها، فراهم می شود مثل مجاهدتهای انبیاء برای تهذیب خود و جامعه (مبارزه با هوای نفس) که باعث می شود خدا اینها را برای افاضه وصف عصمت انتخاب کند و بدیهی است که بخاطر همین زمینه های اختیاری، انبیاء و اهل بیت می توانند به کمال عصمت، فخر و مباهات کنند. پس می توان نتیجه گرفت که عصمت موهوبه (تکوینیه) در اثر عصمت مکتسبه است یعنی چون آنها به درجه بالای تقوا می رسند، خدا عصمت را به آنها هبه می کند (عصمت تکوینیه فرع بر عصمت مکتسبه است). و البته این نه یعنی قبل از عمل و مجاهدتهای آنها، آنها معصوم نبودند بلکه شیعه معتقد است قبل از بلوغ هم آنها معصوم بوده اند و این از باب مزد پیش از کار است، در جایی که تحقق و انجام کار قطعی باشد. و خدا می داند و علم قطعی دارد که در ابتدای آفرینش ولو اگر هیچ گونه امتیازی را به انبیاء و اهل بیت نمی داد و آنها اگر در شرایط مساوی با دیگران آفریده می شدند، باز فضیلت بیشتری و پاکی و صفای زیادتری را کسب می کردند. و خدا می داند که کدامیک از مردم با اختیار و اراده خود در آینده بهتر از دیگران خواهند بود. و لذا از همان اول مزد عملی را که هنوز انجام نداده اند و برای خدا معلوم است که آنها انجام خواهند داد، به آنها داده و در نتیجه آنها از همان طفولیت از امتیاز عصمت بهره مند شدند. پس عصمت یک امتیاز موهوبه است که هم قبل از عمل است (از باب مزد عمل قبل از انجام کار و این معقولانه است) و هم بعد از عمل و کسب. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه