حکم خمس از چه زمانی بوجود آمده؟ آیا در زمان خود پیامبر بوده؟

خمس هم در زمان پیامبر خدا (ص) و هم در زمان ائمه معصومین از مردم دریافت می‌شد. در کتاب‌های تاریخی آمده است که : 1.      پیامبر خدا (ص) افرادی را برای گرفتن خمس به مناطق مختلف می‌فرستاد، مثلا علی بن ابی‌طالب (ع)، عمرو بن حزم و معاذ بن جبل را برای جمع‌آوری خمس به سوی یمن فرستاد یا محمیه را به سوی بنی‌زبید فرستاد.[1]2.      همچنین پیامبر برای هیات‌هایی که به حضورش می‌رسیدند بعد از امر به ایمان، در کنار نماز و زکات، خمس را نیز مطرح می‌فرمودند: آمرکم بالایمان ... و اقام الصلوه و ایتاء الزکات و تعطوا الخمس من المغنم»[2]3.      پیامبر در نامه‌هایی که به قبائل می‌فرستادند به موضوع خمس اشاره ‌می‌کردند.[3]4.      مسلمانان همان‌گونه که زکات را نزد پیامبر خدا (ص) می‌فرستادند، خمس را نیز خدمت حضرت می‌فرستادند.[4]بدلیل فشار حکومت‌های معاصر با ائمه اطهار، اهل ‌بیت پیامبر خدا (ص) تا زمان امام سجاد از خمس منع گردیدند، لکن هنگامی که فضای تبلیغ برای ائمه بعدی باز شد،‌آنان به مسئله خمس پرداختند. امام صادق و دیگر ائمه اطهار تا زمان غیبت حضرت ولی عصر (عج) در مناطق مختلف مثل: بلخ، بخارا، ری ، قم، نیشابور،‌شیراز، همدان، خراسان، قزوین، اهواز، عراق، یمن، موصل و بغداد برای گرفتن خمس نماینده داشتند. جهت مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با این کتاب‌ها مراجعه فرمایید: 1.      محمد رضا جباری،‌ سازمان وکالت، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1383ش.2.      مجموعه مقالات: خمس واجب فراموش شده، تنکابن، حوزه علمیه تنکابن، 1383ش.3.      آیه‌الله نوری همدانی، کتاب الخمس، قم، موسسه مهدی موعود، 1418ق.حاصل سخن آن‌که ازدواج موقت و دریافت خمس از زمان رسول خدا (ص) وجود داشته و روایات متعددی از رسول خدا (ص) و ائمه نیز در مورد حلال بودن این ازدواج موقت و وجوب دریافت خمس وجود دارد. [1]. عاملی،‌ الصحیح من سیره النبی الاعظم، ج3، ص 312؛ ابی عبید، کتاب الاموال، ص 461؛ مسلم نیشابوری،‌ صحیح مسلم، ج2، ص754، حدیث 168؛ نوری همدانی، کتاب الخمس، ص110. [2]. بخاری،‌صحیح بخاری، ج1، ص32-33 و 131. [3]. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج1، ص374. [4]. نوری همدانی، کتاب الخمس، ص745. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه