با توجه به روایتی از پیامبر(ص) در آخر زمان زنان بر مرکبهای سوار می شوند که از طرف امت من لعنت خدا بر آنان باد، آیا می توان این مرکبها را امروزه به اتومبیل تشبیه کرد و آیا رانندگی کردن زنان با ماشین از نظر شرعی مشکل دارد؟

با توجه به روایتی از پیامبر(ص) در آخر زمان زنان بر مرکبهای سوار می شوند که از طرف امت من لعنت خدا بر آنان باد، آیا می توان این مرکبها را امروزه به اتومبیل تشبیه کرد و آیا رانندگی کردن زنان با ماشین از نظر شرعی مشکل دارد؟ به نظر میرسد صرف نظر از بحث سندی این روایت از لحاظ محتوایی دلالتی بر عدم جواز رانندگی زن ندارد آنچه در این روایت مورد مذمت واقع شده سوار شدن زن بر خصوص زین است که معمولا روی اسب قرار میگیرد موید این مطلب روایتی است که از امیر مومنان علیه السلام نقل شده که میفرماید زنان را سوار بر زین نکنید که موجب تحریک وتهییج {شهوت جنسی}آنان میشوید {بحارج100 ص260}ودر روایتی در ادمه این حدیث آمده موجب تحریک آنان بر فجور واعمال منافی عفت میشوید بنا بر این با توجه به این روایت خصوص سوار شدن زن بر زین به شکل خاص که موجب تحریک شهوت جنسی است و از سوی دیگر با عفت و مستور بودن زن نیز منافات دارد مورد مذمت قرار گرفته ولی نشستن زن بر روی صندلی وسیله نقلیه ویا هر چیز غیر زین به شکل مخصوص بلا اشکال است ضمن آنکه در این روایت نهی مقید به رانندگی کردن زن نشده وصرف سوار شدن بر زین مورد مذمت است که اگر قرار باشد صندلی ماشین ویا هر وسله نقلیه مانند آنرا نیز شامل شود لازمه آن این است که زن به عنوان سر نشین نیز سوار بر ماشین نشود در حالی که چنین برداشتی خلاف بدیهیات دین است نکته دیگر در مورد این روایت این است که لعنی که در روایات برای برخی از اعمال وارد شده وبه این تعبیر است که خداوند لعنت کند کسی را که فلان عمل را انجام دهد در همه جه به معنای حرمت انجام آن عمل نیست وبرخی اوقات ممکن است آن عمل مکروه باشد , لعن به معنای دوری از رحمت خداست که در اعمال حرام موجب دوری بیشتر ودر اعمال مکروه موجب دوری کمتری است دلیل این مطلب که لعن از سوی خداوند بر انجام عمل مکروه نیز هست روایات است از جمله در روایتی میفرماید خداوند لعنت کند کسی را که تنها غذا بخورد وبرده اش را بزند وعطای خود را از دیگران دریغ کند که مشخص است تنها غذا خوردن ومنع کمک وعطا از دیگران فی حد نفسه حرام نیست ضمن آنکه توجه به این نکته نیز لازم است که وارد بودن لعنت از خداوند بر کسی مطلبی غیر از لعنت کردن ما آن فرد را به این معنی که اگر در این روایات وارد شده خداوند لعنت کرده کسی را که این گونه باشد معنایش این نیست که جایزاست ما نیز ان فرد را لعنت کنیم چون لعنت کردن غیر کفار ومنافقین جایز نیست, در هر صورت با توجه به مطالب یاد شده رانندگی کردن زن فی حد نفسه با رعایت شئون اسلامی بلا اشکال است وآنچه در این روایت مورد مذمت است سوار شدن بر زین وسوارکاری است که آنهم صرفا مرجوح بودن این عمل از روایت استفاده میشود وحرمت آن نیاز به دلیل روشنی دارد .الف. مقام معظم رهبرى مى فرمایند اگر مفسده نداشته باشد و با حفظ حجاب اسلامى باشد اشکال ندارد، (استفتاء از دفتر مقام معظم رهبرى). ب. آیت الله فاضل: رانندگى، اسب سوارى و دوچرخه سوارى و هر کارى که باعث جلب توجه نامحرم بشود براى زن اشکال دارد ـ و رانندگى اگر در عرف عادى شود و جلب توجه نامحرم نکند با حفظ حجاب کامل اسلامى اشکال ندارد، (استفتاء از دفتر آیت الله فاضل). ج. آیت الله مکارم: رانندگى اگر با حفظ حجاب اسلامى باشد اشکال ندارد و دوچرخه سوارى و اسب سوارى اگر بین خود زنها و دور از چشم نامحرمان باشد اشکال ندارد، (استفتاء از دفتر آیت الله مکارم). د. آیت الله تبریزى: رانندگى با حفظ حجاب اسلامى اشکال ندارد اما دوچرخه سوارى و اسب سوارى هم اگر دور از چشم نامحرمان و در بین خود زنها باشد اشکال ندارد. ه . آیت الله بهجت: رانندگى اگر براى نامحرم نباشد و یا حفظ حجاب کامل اسلامى باشد اشکال ندارد اما دوچرخه سوارى و اسب سوارى اگر در بین خود زنها و دور از چشم نامحرمان باشد و مفسده اى هم نداشته باشد اشکال ندارد. بلکه کراهت دارد. از فتاوای مراجع عظام تقلید روشن می گردد که نفس سوار شدن دوچرخه برای خانم ها اشکال ندارد و آنچه مورد بحث و اشکال است جلب نظر نامحرم و ایجاد مفسده است و این ملاک مختص دوچرخه سواری نیست بلکه هر کاری که موجب مفسده و تحریک دیگران باشد برای خانم ها حرام است.مراد از سوار شدن زنان بر زین، چه بسا خودنمایی های تحریک کننده باشد که گاهی با ماشین سواری و دوچرخه سواری در میان مردان و پسران جلوه گری می کنند. البته احتمال دارد منع اسب سواری خانم ها به خاطر این بوده است که خود زین به گونه ای است که باعث تحریک جنسی خود زن می شود و برای آنها خوب نبوده است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 7/1006) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه