در مورد خواب دیدن پیامبر و معصومان(ع) و این که آیا اگر کسی آنان را در خواب دید واقعا آنان را دیده و خوابش واقعی است یا نه و این که اگر کسی آنان را بنابر واقعی بودن خواب در خواب ببینید و حکمی بگویند حجت است یا نه بحث های زیادی مطرح است، مرحوم حاجی نوری در کتاب دارالسلام، ج ۴، ۲۷۲ نظریات مختلفی در این زمینه نقل کرده است.

در مورد خواب دیدن پیامبر و معصومان(ع) و این که آیا اگر کسی آنان را در خواب دید واقعا آنان را دیده و خوابش واقعی است یا نه و این که اگر کسی آنان را بنابر واقعی بودن خواب در خواب ببینید و حکمی بگویند حجت است یا نه بحث های زیادی مطرح است، مرحوم حاجی نوری در کتاب دارالسلام، ج 4، 272 نظریات مختلفی در این زمینه نقل کرده است. از جمع بندی مطالب ایشان می توان این گونه نتیجه گرفت که هر چند کسی که دارای اعتقادات درست است و در مورد پیامبر و ائمه آن گونه که بوده اند عقیده دارد اگر آنان را در خواب ببینید رؤیایش حقیقی است و شیطان به شکل آنان مجسم نمی شود، لکن این نمی تواند دلیل بر این باشد که خواب حجت باشد به این معنی که مبدأ برای تشریع حکم شرعی و ثبوت اصلی از اصول شرعی باشد. چون آنچه در خواب می فرمایند: اگر موافق باشد با آنچه از احکام شرعی ثابت است که اشکالی در حجت بودن آن نیست و در حقیقت چنین خوابی تأکیدی است بر آنچه قبلا از آنان صادر شده و بر ما حجت بوده است لکن اگر حکم جدیدی باشد خواب هر چند واقعی هم باشد نمی تواند مبدأ تشریع باشد چون تشریع طرق خاص خود را دارد که تنها وحی است و خواب و امثال آن نمی تواند باشد مگر خواب های انبیای الهی و اوصیای آنان که خواب آنان به مانند بیداری بوده است و به منزله وحی است. شاید بتوان واقعی بودن خواب ائمه با حجت نبودن حکمی که در خواب از آنان بر خلاف احکام قبلی صادر می شود را این گونه تنظیر کرد که پیامبر و ائمه علم به برخی واقعیات مانند کفر منافقان و یا نجاست چیزی داشته اند لکن در ظاهر شرع مأمور به آن علم نبوده اند و عمل به آن نمی کرده اند. حکم صادر در خواب نیز چنین است هر چند واقعی هم باشد برای ما قابل عمل نیست و مبدأ تشریع نمی تواند باشد و ما مأمور به احکامی هستیم که در بیداری به دستمان رسیده مطلب دیگر این که خواب چون مربوط به عالم دیگر است می تواند دارای تعبیر و تأویل دیگری غیر از ظاهر آن باشد. بنابراین ظاهر آن نمی تواند مورد تمسک و عمل ما باشد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 19/100107495) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه