می دانیم بسیاری از دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان به جهل مقدس (توانستن انسان به پیش بینی آینده) اعتقاد دارند چرا خداوند در مقابل جهل مقدس قدرتی در انسان ایجاد نکرد تا بعد از مدت های زیاد خطاهای گذشته خود را به یاد آورد و با عبرت از آنها خود را اصلاح کند؟

1. در اسلام چیزی به نام جهل مقدس نداریم.2. قاعدتا منظور شما از سوال انکار کلی عبرت آموزی انسان نیست که نسبت به کارهایی که خود انجام داده یا دیگران انجام داده اند وقتی منافع، ضررهای حاصل از آن را می سنجد به ویژه وقتی منافعی را از دست می دهد یا ضررهایی عائد او می شود احساس ناراحتی و پشیمانی می کند و سعی می کند این که عمل را انجام نمی دهد. این امر غیر از فراموشی و نسیان است، چه بسا! انسان گاهی اوقات آن امر یا از دست دادن منافع و مضرات عائد از آن را به فراموشی و یا بی اهمیت انگارد و دوباره آن را انجام دهد. پس اینکه خداوند در انسان این قدرت را قرار نداده درست نیست بلکه خداوند قوه و قدرت عبرت آموزی را در نهاد انسان قرار داده است و اگر انسان از این قدرت خود درست استفاده نکند، اشکال خود انسان است نه خداوند که خالق، انسان است، به قول امیرمؤمنان(ع) ما اکثر العبر و اقل الاعتبار چقدر عبرتها زیاد است، اما عبرت پذیری اندک.البته عبرت پذیری به دست خود انسان قابل افزایش است زیرا عالمی که ما در آن زندگی می کنیم، عالم استعداد و قوه است و فعلیت محض نیست، عالم بالفعل عالم ملائکه است که عالمی است غیر از عالمی که ما در آن زندگی می کنیم. وجود قوه و استعداد و تبدیل این قوه به فعلیت لازم غیرقابل انفکاک آن است و خداوند قدرتهای مختلف را به صورت استعداد و برای انسان قرار داده است، انسان به وسیله انجام کارهایی لازم می تواند این استعداد را پرورش داده و قوت بخشد. به عنوان مثال هیچ شخصی در ابتدا وزنه بردار ماهری نیست بلکه اگر قوای بدنی خود را پرورش دهد می تواند وزنه های سنگین را بردارد پس انسان اگر قوه عبرت آموزی خود را پرورش دهد قطعا خواهد توانست، با عبرت از گذشته،‌ جلوی تکرار اشتباهات را بگیرد. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه