در مورد «ریا» می خواستم بدانم. خیلی دلهره برانگیز است. انسان خیلی دچار شک می شود که نکند مبتلا به آن باشم، شاید شیطان خیلی وقتها کارهایمان را چنان زیبا جلوه دهد که فکر کنیم اصلا «ریا» در کار ما نیست. هر چیزی علامت هایی دارد. ریا را از کجا باید دقیقا تشخیص داد؟ چطور از شر آن در امان باشیم؟ کتاب های مفیدی هم معرفی کنید؟

ریا گرفته شده از رؤیت است و تعریف آن عبارت است از: طلب منزلت و مقام در قلب هاى مردم به وسیله عبادات و طاعات خداوند متعال. این گونه ریا که در مقابل اخلاص در نیت مطرح می شود، به لحاظ شرعی شرک در عبادت و حرام است و سبب باطل شدن عبادت نیز مى شود . شخص ریاکار نزد مردم چنین نشان مى دهد که مخلص و مطیع واقعى خداوند است در صورتى که در حقیقت چنین نیست.در مورد تحقق ریا باید توجه داشت:اولا تحقق ریا مشروط به قصد ریا است و کسی که چنین قصدی ندارد، ریاکار نیست.ثانیا وابسته به داشتن غرضى از اغراض دنیوى نظیر کسب محبوبیت نزد مردم و از آن طریق کسب ثروت و ریاست بر ایشان مى باشد.ثالثا اصطلاح ریا مربوط به حوزه عبادت و پرستش و ارتباط با خداوند است.رابعا در عبادت های مستحب امکان تحقق دارد و در واجبات ریا نیست.بنابراین هر نشان دادنی ریا نیست ، گاهی حساسیت نسبت به این موضوع برای برخی از جوانان به صورت وسواس در می آید و آنها خیال می کنند که آدم های بسیار ریا کاری هستند و از این موضوع بسیار هم ناراحت می شوند، این گروه باید بدانند که تصور ریا خصوصا برای جوانان، بسیار نادر است ، چرا باید یک جوان ریا کند؟ شاید این موضوع بیشتر نسبت به بزرگسالان مصداق داشته باشد تا جوانان و دانشجویان.بسیاری از مواقع انسان کار اخلاقی خوبی انجام می دهد که اطلاع از آن باعث تشویق دیگران برای انجام کار نیک می شود، بدون اینکه شخص بخواهد قصد قربتش را نسبت به خدای تعالی خدشه دار نماید، اگر انسان در باطن برای خدای متعال کار می کند، اشکالی ندارد که در ظاهر دیگران مطلع شوند . کسی که حقیقتا در مسیر الهی و قرب به خداوند حرکت می کند، رفتار آشکار او حتی ممکن است نوعی امر به معروف حساب شود و در افراد دیگر انگیزه کار نیک را فراهم می آورد.گاهی انسان در جامعه که حضور می یابد، سعی می نماید همواره آبروی خویش را حفظ کند و مواردی را رعایت می کند که ممکن است در زندگی خصوصی خود رعایت نکند . عاقلانه نیست که آدمی هر کاری که در محدوده خصوصی زندگی خویش انجام می دهد یا احیانا برخورد نامناسبی که در خانه دارد ، در جامعه نیز آن را بنمایاند و این کار را به عنوان بی ریا و صاف بودن توجیه نماید .از نظر اخلاقی در صورتی که انسان شخصیت اجتماعی خود را نیک و سالم بنماید و سعی کند رفتار خویش را در مرعی و منظر دیگران کنترل نماید، نه تنها خلاف اخلاق و دین نیست و در اصطلاح ریا به حساب نمی آید ، بلکه اصولا وظیفه چنین اقتضایی را دارد .توصیه ما این است که نسبت به ریا بیش از حد حساسیت به خرج ندهید و به صورت وسواس گونه با آن برخورد نکنید و سعی کنید به صورت عادی و بدون توجه به حضور دیگران وظایف خود را انجام دهید و از وسوسه شیطان به خدا پناه ببرید.براى آگاهى بیشتر ر. ک:1- آسمان معرفت حسن زاده آملى 2- نشان از بى نشان هامقدادى3- فضیلت هاى فراموش شده تربتى4- مجموعه دیدار با ابرار5- اربعین حدیث (حدیث 2) امام خمینى (ره6- نقطه هاى آغاز در اخلاق عملى آقاى کنى، ص 427 و 4267- «عجب و ریا» سید احمد فهرى .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه