چرا وقتی تلاش می کنی گناه نکنی حتی خداهم کمک نمی کنه؟

دوست خوبم؛ فرضیه ای که شما در این سوال مطرح کردید صحیح نیست. انچه ما درآیات و روایات می خوانیم با آنچه شما فرموده اید متفاوت است. خدای رحمان در قرآن می فرماید: «والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا،‌ وآنها که در راه ما (با خلوص نیت) تلاش کنند ، قطعا به راههای خود هدایتشان خواهیم کرد.» (سوره عنکبوت،‌آیه 69)یا در سوره مبارکه نجم می فرماید: هر کس تلاش کند حتما نتیجه تلاشش را می بیند. « ان لیس لانسان الا ماسعی* و ان سعیه سوف یری؛برای انسان بهرهای جز سعی و کوشش او نیست* و تلاش او به زودی دیده می شود» (سوره نجم آیه 39 و 40)خلاصه اینکه سنت خدای رحمان است که هر کس در هر مسیری که تلاش کند خداوند نیز برایش بستررا فراهم کرده و او را مدد می رساند. رابطه تلاش ومدد الهی رابطه مستقیمی است. « من اراد الاخره و سعی لها سعیها و هو مؤمن فاؤلئک کام سعیهم مشکورا* کلا نمد هؤلاء و هؤلاء من عطاء ربک و ما کان عطاء ربک محظورا؛ آن کس که سرای آخرت را بطلبد و برای آن سعی کند در حالی که ایمان داشته باشد، سعی و تلاش او پاداش داده خواهد شد* هر یک از دو گروه را از عطای پروردگارت بهره و کمک می دهیم. و عطای پروردگارت هرگز از کسی منع نشده است.» (سوره اسراء آیه 19 و 20) منظور از «دو گروه» در آیه این است که : چه کسانی که تمام همشان دنیاست و کاری به سعادت آخرت ندارند و برای اغراض دنیایی تلاش می کنند کمک می کنیم( مثلا فرد بی ایمانی که واقعا در راه تحصیل علم تلاش می کند قطعا نتیجه تلاشش را می بیند) و چه کسانی که در جهت اوامر الهی و ترک گناهان تلاش می کنند و به فکر آخرت خود هستند کمک می کنیم. و البته مونین را مورد عنایت ویژه قرار می دهد. اگر کسی یک قدم به سمت خدا بردارد خداوند ده قدم به سمت او بر می دارد. در سوره مبارکه انعام آیه160 می خوانیم؛«اگر کسی کار نیک انجام دهد ده برابر پاداش می دهد اما اگر گناهی مرتکب شود یک برابر مجازات می شود.»در ذیل به چند نمونه دیگر از مددهای الهی و تخفیف های خدای مهربان با استناد آیات و روایات اشاره می کنیم: -گناهان بلافاصله ثبت نمی شود؛ در اصول کافی جلد دوم صفحه 317تا 319 روایاتی آمده است که در آن به عدم ثبت گناهان تا مهلت مشخصی اشاره شده که اگر در این مدت صاحب گناه استغفار کند یا عمل خیری انجام دهد گناهش ثبت نمیشود واین مهلت یک روز و هفت ساعت ذکر شده است ، به یک روایت از این قبیل روایات اشاره میشود.امام صادق (علیه السلام) فرمود زمانی که بنده ، گناهی مرتکب شود هفت ساعت به او مهلت داده میشود اگر استغفار کرد گناهش نوشته نمیشود و اگر تا پایان مهلت استغفار نکرد ثبت میشود و بدرستیکه مؤمن گناه میکند و بعد از 20 سال متذکر شده واستغفار می نماید و خدا گناهش را می آمرزد ولی کافر بلافاصله گناهش را فراموش میکند.( کافی ج 2 ص 317 حدیث 3)- نیت خیر بدون عمل به آن، ثبت میشود ونیت عمل بد ثبت نمی شود؛ امتیاز دیگری که خدا به مؤمنین داده این است که اگر تصمیم به کار خیری گرفتند هرچند موفق به انجام آن نشوند خداوند پاداش آن را به آنان عطا میکند ولی اگر تصمیم به گناهی گرفتند تا آنرا انجام ندهند مجازاتی برای آنان نوشته نمیشود به روایت زیر توجه کنید: فضیل از امام صادق (علیه السلام) از قول پیامبر (صلی الله علیه واله) نقل میکند که فرمود : بنده خدا تصمیم به انجام کار خیری می گیرد اگر موفق به آن نشود خداوند بخاطر نیت نیکش به اندازه آن کار به او پاداش میدهد و اگر آنرا انجام دهد ده برابر پاداش میگیرد واگر بنده تصمیم به انجام کار بدی بگیرد وآنرا انجام ندهد کیفری ثبت نمی شود واگر آنرا انجام دهد تا هفت ساعت به او مهلت داده میشود و ملک کاتب حسنات به ملک کاتب سیئات او میگوید برای نوشتن عجله نکن شاید کار خیری انجام داد که کار بد را محو کرد خدای رحمان میفرماید: «ان الحسنات یذهبن السیئات؛ حسنات ، سیئات را از بین میبرد،» یا استغفار کرد وگفت «طلب بخشش میکنم از خدائی که جز او پروردگاری نیست ،دانای غیب و آشکار و عزیز و حکیم و غفور و رحیم است ودارای جلال وبه سوی او توبه میکنم » کیفری برای او نوشته نمیشود ولی اگر هفت ساعت گذشت و کار خیری یا استغفار نکرد کاتب حسنات به کاتب سیئات میگوید بنویس کیفر شقی محروم از رحمت خدا را. (الکافی ج 2 ص 313ح4) - حسنات حداقل ده برابر وسیئات فقط یک برابر؛ قران به صراحت بیان فرموده است که جزای سیئه به میزان سیئه است ولی حداقل پاداش حسنه ده برابر است وهیچ کار پسندیده ای نیست که کمتر از ده برابر پاداش داشته باشد ،این آیه را ببینید:«مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَن جَاء بِالسَّیِّئَةِ فَلاَ یُجْزَى إِلاَّ مِثْلَهَا وَهُمْ لاَ یُظْلَمُونَ؛ هر کس کار نیکى بیاورد ده برابر آن [پاداش] خواهد داشت و هر کس کار بدى بیاورد جز مانند آن جزا نیابد و بر آنان ستم نرود» ﴿انعام160﴾ همان طور که ملاحظه کردید کف پاداش نیکوکاران ده برابر است نه اینکه فقط ده برابر است ، زیرا به حسب شرائط زمان و مکان و... پاداش اعمال نیک ضریب افزایش میخورد در حالی که مجازات کار زشت به همان اندازه کار و گناهی است که انجام شده است و از فضل خدا به دور است که برای یک خطا چند بار کسی را مجازات کند ولی برای پاداش نیکو کار چنین محدودیتی وجود ندارد بلکه فضل خدا افزایش آنرا ایجاب میکند.- پاداش بدون حساب و کتاب؛ در برخی آیات پاداش محسنان ،بدون حساب وکتاب ذکر شده است و در واقع بدون اندازه گیری خداوند مزد میدهد که نهایت بزرگواری وپاداش دهی است، به آیات زیر توجه کنید:«مَنْ عَمِلَ سَیِّئَةً فَلَا یُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیْرِ حِسَابٍ؛ هر که بدى کند جز به مانند آن کیفر نمى یابد و هر که کار شایسته کند چه مرد باشد یا زن در حالى که ایمان داشته باشد در نتیجه آنان داخل بهشت مى شوند و در آنجا بى حساب روزى مى یابند.» ﴿غافر40﴾- نماز در مسجد النبی هزار برابر ونماز در مسجدالحرام صد هزار برابر؛ یکی از عباداتی که در هر حال به سرعت ضریب میخورد نماز است که اگر به جماعت خوانده شود ضریب بالائی دارد و اگر در مسجد خوانده شود همچنین ، و اگر در مساجد خاصی اقامه شود ضریب آن بیشتر افزایش می یابد که اگر این نماز در مسجد پیامبر خوانده شود 1000 برابر سایر مساجد ثواب دارد و اگر در مسجد الحرام اقامه شود 000/100 برابر ثواب دارد به این روایت عنایت کنید:پیامبر خدا صلّى الله علیه و آله: یک نماز در مسجد من، برتر از هزار نماز در مساجد دیگر است، مگر مسجد الحرام. یک نماز در مسجد الحرام، از صد نماز در این مسجد برتر است. الحج والعمرة ح 117 و در جای دیگری پیامبر خدا صلّى الله علیه و آله فرمود : یک نماز در مسجد الحرام، برابر با صد هزار نماز است و یک نماز در مسجد من هزار نماز است و در بیت المقدس پانصد نماز است.- قبولی سایر اعمال به برکت نماز در مسجد الحرام؛ ضریب دیگری که نماز در مسجد الحرام دارد این است که به برکت خواندن یک نماز واجب در آنجا خداوند تمام نمازهائی که طول عمر خودش ، نماز گزار خوانده و ممکن است به دلیل نقائصی که داشته پذیرفته نشده باشد را مقبول درگاه خودش قرار میدهد .پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله): هرکس در مسجد الحرام یک نماز واجب بخواند، خداوند همه نمازهایى را که از روز واجب شدن نماز بر او، خوانده است و همه نمازهایى را که تا زمان پایان عمر خود خواهد خواند، به برکت این نماز از او قبول مى کند.(الحج والعمرة ح 120 )آنچه ملاحظه فرمودید بخشی از تفضلات خداوند است که برای بندگان مؤمنش قرار داده است و از آنها بخوبی استفاده میشود که خداوند در مقام آمرزش مؤمنان است و میخواهد آنان را نجات دهد پس نتیجه اینکه اگر نمیشود به هر دلیل گناه نکرد، نباید گفت خدا مرا کمک نکرده است. انسان می تواند با استفاده از فرصتهای طلائی که خدا در اختیارش قرار داده ، خود را به بالاترین درجات برساند. این لطف خدا همچنان ادامه دارد و منتظر ادامه آن باشید.دوست خوبم؛ پروردگار متعال برای نجات انسان از آثار سوء گناهان، باب توبه و استغفار را به روی بندگان خویش گشوده، آن ها را به پشیمانی دعوت می کند تا راه برای بازگشت او باز باشد و با امید به لطف و رحمت بیکران الهی، بار دیگر برای تعالی روح خویش تلاش کند. کسی که گناه کند و مدت زمانی بر آن بگذرد و از توبه کردن غافل شود، هر زمان که از گناه خود پشیمان شود و تصمیم بر ترک گناه بگیرد و دیگر به سوی آن برنگردد و سپس استغفار کند ، خدای مهربان او را می بخشد و از سر تقصیرش در می گذرد . (وسایل الشیعه ، ج 16 ، ص 71 ، باب 86 .) امام صادق (علیه السلام) در حدیثی می فرمایند : مومن بعد از گذشت بیست سال به یاد گناهش افتاده و از آن استغفار می کند و خدا او را می بخشد . در حالی که کافر همان ساعتی که گناه می کند ، گناه خویش را از یاد می برد . (کافی ، ج 2 .)دوست گرامی؛ به برخی از«عوامل ارتکاب گناه،» در ذیل اشاره می کنیم: ریشه ی تمامى گناهان انسان در واقع به غفلت انسان برمى گردد و غفلت از خدا و توجه به دنیا موجب مى شود که محبت دنیا در دل ریشه دواند و سرآغاز همه گناهان گردد.عوامل ارتکاب گناه؛ - هواى نفس؛ زیاده خواهى در میل هاى غریزى و کشش هاى کور این هواى نفس پیروى از شهوت است. این چنین نفسى منشأ فسادها و گناهان شمرده شده است تا جایى که یوسف پیامبر از آسیب ها و آفت هاى آن به خدا پناه مى برد: «وَ ما أُبَرِّئُ نَفْسِى إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ ما رَحِمَ رَبِّى؛ من هرگز خودم را تبرئه نمى کنم که نفس (سرکش) بسیار به بدى ها امر مى کند؛ مگر آنچه را پروردگارم رحم کند».» (یوسف (12)، آیه 53)- دنیاگرایى؛ کسانى که با بینش مادى به دنیا مى نگرند و گمان دارند براى همیشه در آن خواهند ماند، دچار غفلت از خدا و آخرت مى گردند. بنابراین باید بینش خود را نسبت به دنیا اصلاح کنیم و دریابیم که زندگى انسان منحصر به زندگى دنیا نیست، بلکه در وراى آن یک زندگى جاودانه براى وى وجود دارد. در اولین گام رابطه واقعى میان دنیا و آخرت را کشف کنیم به این ترتیب که آن دو را با هم مقایسه کرده، دریابیم که رابطه دنیا با آخرت، رابطه راه و مقصد است، و یا وسیله و هدف؟! و نقطه اساسى انحراف ها و لغزش ها، از این جا پیدا مى شود که انسان بیش از حد به دنیا توجه کند، نگران آن باشد، بدان دل بسته، تمام تلاشش را صرف آن نماید. این گونه دنیاطلبى انسان، محور گناهان، کفر، نفاق و... به شمار مى رود. به همین دلیل در روایات آمده: «اساس هر خطاها، محبت دنیاست؛ حبّ الدّنیا رأس کلّ خطیئه » بحارالانوار، ج 70، ص 59.)- شیطان؛ در قرآن پیروى از شیطان مظهر ضدارزش معرفى شده است تا آنجا که در بعضى آیات مى فرماید: «انسان دو راه در پیش دارد؛ یکى راه خدا و دیگرى راه شیطان». یس (36)، آیات 60 و 61) عمده کار شیطان، وسوسه کردن انسان از کانال هواى نفس است. در واقع وقتى شیطان هواى نفس و خواسته هاى سراسر نارواى آن را تأیید مى کند، نقش کمک را دارد. هنگامى که در نفس خویش خواسته اى داشته باشیم و دنبالش برویم شیطان آن را تزیین و تأیید مى کند تا بیشتر به آن جذب شویم. نتیجه کار شیطان، غفلت از خدا، دورى از یاد خدا، جذب شدن به دنیا و جلب توجه بیش از حد به مادیات است. - ضعف اراده در مقابل کوران غرایز و شهوات؛ انسان های سست اراده در صحنه تعارض دین و هوای نفس نمی توانند بر خواسته های نفسانی خویش غالب آیند و خود را کنترل کرده و از معصیت بپرهیزند. و با وجود علم به خطا و گناه، باز به راحتی در دام شیطان گرفتار می شوند.- غفلت؛ امور ظاهری و اشتغالات معمولی و روز مره زندگی دنیا، غافلان را طوری از یاد خداوند و معاد و عقوبت های اعمال زشت و ناپسند خود غافل نموده که به چیزی جز خواسته های آنی و امورمربوط به زندگی دنیا فکر نمی کنند. غفلت باعث می گردد، که انسان ، خود را فراموش کند ودر نتیجه، در وجودش انواع صفات ناپسند به وجود آید و در صدد علاج آن بر نیاید. غفلت از یاد خداوند و یاد معاد و قیامت که این دو نیز معلول و نتیجه ی همان محبت به دنیاست، در پیدایش رذایل نفسانى و امراض درونى تأثیر فراوان دارند. که هر کدام از رذایل اخلاقی، خود مولّدِ چندین گناه می باشد. وجودی که در آن رذایل اخلاقی باشد، مانند مزرعه ای است که هر کدام از این رذایل، همچون بذری عمل می کند که از آن بذر، صدها گناه جوانه می زند. پس مهمترین کار برای مصون ماندن از گناهان، خشکاندن ریشه ی رذایل اخلاقی در وجودمان می باشد.براى درمان غفلت و رذایل اخلاقی، اولین مرحله به تعبیر اصحاب سیرو سلوک، یقظه و بیدارى از خواب غفلت، از طریق کسب معرفت به خدا ویقین و تقویت عقلانیت، مى باشد. برای این منظور تقویت اصول عقاید بسیار ضروری است . و بایست کتابهای عقاید(به عنوان مثال آموزش عقاید آیت الله مصباح) را مطالعه کنید و یا از کسی که استاد مسائل کلامی است، عقاید خود را محکم نمایید. پس از آن مى بایست انسان عزم خود را جزم کرده و تصمیم قاطع بگیرد تا همیشه تابع خواست خداوند بوده و همواره در صدد انجام تکالیف الهى باشد. چه در امور عبادى و چه در امور اجتماعى و دیگر ابعاد زندگى. هر قدمى که بر مى دارد و هر سخنى که مى گوید و هر برنامه اى که دارد، نخست ببیند آیا رضاى خداوند در آن مى باشد یا نه والا از آن صرف نظر نماید. در مرحله اول باید انسان خود را مقید به انجام واجبات و ترک محرمات نماید و پس از مدتى که به این کار عادت کرد و انجام آن برایش آسان شد، خود را مقید به انجام مستحبات و ترک مکروهات نماید و گرنه چنین تقییدى در قدم هاى اولیه آثار سوئى به دنبال خواهد داشت. به هر حال رعایت تقوا و انجام تکالیف الهى در هر مرحله اى خود زمینه ساز درک بیشتر و توفیق افزون تر و توجه و تقرب والاترى به ذات بارى تعالى خواهد بود. چنانکه در سوره ی انفال، آیه 29 آمده است؛« یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَتَّقُوا اللَّهَ یَجْعَلْ لَکُمْ فُرْقاناً وَ یُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ؛ اى اهل ایمان اگر پرهیزگار بوده و تقواى الهى پیشه کنید ،خداوند براى شما نیروى تشخیص حق از باطل قرار داده و بدى هاى شما را پوشانده و شما را بیامرزد و خداوند داراى فضل و رحمت بزرگ است». آرى اگر قدم هاى اولیه برداشته شود زمینه اى براى دریافت برنامه و ادامه مسیر فراهم مى شود. و به تعبیر خداوند تبارک و تعالى در قرآن کریم: «وَ الَّذِینَ جاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا؛ کسانى که در راه ما تلاش نمایند ما ایشان را به راه هاى خویش هدایت مى کنیم.»راهکارهایی برای درمان؛ - پرهیز از مجالست و همنشینى با اهل دنیا و دور از معنویت. چه آنکه از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله ) نقل شده است که فرمود: «به خاطر برخورد با اهل دنیا قلبم زنگار گرفته و مکدر مى شود و براى جبران آن روزى هفتاد مرتبه استغفار مى کنم». خداوند نیز در سوره «نجم آیه 29 «مى فرماید: فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِکْرِنا وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیاةَ الدُّنْیا/ پس، از کسانى که از یاد ما روى گرداندند و جز زندگى دنیا را نخواستند اعراض کن و روى بگردان»- انسان باید پیوسته از طریق ارکان سلوک یعنى، مشارطه، مراقبه، محاسبه، با خداوند در ارتباط باشد. امام خمینى( رحمه الله) در این باره مى نویسد: «و از امورى که لازم است از براى مجاهد، مشارطه، مراقبه و محاسبه است. «مشارطه» آن است که در اول روز مثلا با خود شرط کند که امروز بر خلاف فرموده خداوند- تبارک و تعالى- رفتار نکند و این مطلب را تصمیم بگیرد. معلوم است یک روز خلاف نکردن، امرى است خیلى سهل (که) انسان مى تواند به آسانى از عهده (آن) بر آید. تو عازم شو و شرط کن و تجربه نما، ببین چقدر سهل است. ممکن است شیطان و جنود آن ملعون، بر تو این امر را بزرگ نمایش دهند ولى این از تلبیسات آن ملعون است او را از روى واقع و قلب لعن کن و اوهام باطله را از قلب بیرون کن و یک روز تجربه کن، آن وقت تصدیق خواهى کرد. پس از این مشارطه، باید وارد «مراقبه» شوى و آن چنان است که در تمام مدت شرط، متوجه عمل به آن باشى و خود را ملزم بدانى به عمل کردن آن. اگر خداى نخواسته در دلت افتاد که امرى را مرتکب شوى که خلاف فرموده خدا است بدان که این از شیطان و جنود او است که مى خواهند تو را از شرطى که کردى، باز دارند. به آنها لعنت کن و از شرّ آنها به خداوند پناه ببر و آن خیال باطل را از دل بیرون نما و به شیطان بگو که من یک امروز با خود شرط کردم که خلاف فرمان خداوند تعالى نکنم. ولىِّ نعمت من سال هاى دراز است که به من نعمت داده، صحّت و سلامت و امنیت مرحمت فرموده و مرحمت هایى کرده که اگر تا ابد خدمت او کنم، از عهده یکى از آنها بر نمى آیم. سزاوار نیست که یک شرط جزئى را وفا نکنم امید است ان شاء اللَّه شیطان طرد شود و منصرف گردد و جنود رحمان غالب آید. این مراقبه با هیچ یک از کارهاى تو، از قبیل کسب و سفر و تحصیل و غیرها، منافات ندارد. به همین حال باشى تا شب که موقع «محاسبه» است و آن عبارت است از اینکه حساب نفس را بکشى، در این شرطى که با خداى خود کردى که آیا به جا آورده ای و با ولى نعمت خود در این معامله جزئى خیانت نکرده ا ى؟ اگر درست وفا کردى، شکر خدا کن در این توفیق و بدان اینکه یک قدم پیش رفتى و مورد نظر الهى شدى و خداوند ان شاءاللَّه تو را راهنمایى مى کند در پیشرفت امور دنیا و آخرت و کار فردا آسان تر خواهد شد. چندى به این عمل مواظبت کن، امید است ملکه گردد از براى تو به طورى که از براى تو کار خیلى سهل و آسان شود بلکه آن وقت لذت مى برى از اطاعت فرمان خدا و از ترک معاصى در همین عالم. با اینکه اینجا عالم جزا نیست، لذت مى برى و جزاى الهى اثر مى کند و تو را ملتذ (کامروا) مى نماید». (حضرت امام خمینى، چهل حدیث، ص9، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ چهاردهم، 1379) وایشان در جای دیگر از این کتاب آورده اند:«بهترین علاج ها که علمای اخلاق و اها سلوک از برای این مفاسد اخلاقی فرموده اند این است که هر یک از این ملکات زشت را که در خود می بینی در نظر بگیری و بر خلاف آن تا چنی مردانه قیام و اقدام کنی و همت بگماری. وبر خلاف نفس تا مدتی، و بر ضد خواش آن رذیله رفتار کنی و از خدای تعالی در هر حال توفیق طلبی که با تو اعانت کند در این مجاهده»( حضرت امام خمینى، چهل حدیث، ص25، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ چهاردهم، 1379) - بهره گیرى از ثقل اکبر و قرآن کریم و انس با آن، معارف قرآن و آیاتش نسخه هایى است براى درمان دردها و مشکلات. - بهره گیرى از ثقل اصغر و ائمه هدا (علیهم السلام) و توسل به ایشان. باید توجه داشت که توسل به حضرات معصومین (علیهم السلام) هم خود توجه به حق تعالى و عالم ملکوت است و هم زمینه ساز بهره گیرى بیشتر از فیض ربوبى و کسب توفیقات بیشتر است.- دعاو تضرع و درخواست از خداوند، در پیراستن نفس از آلودگى ها بسیار مفید و لازم است اما تنها با دعا کردن نمی توان رذایل را برداشت. بلکه انسان باید با عزمی راسخ تمام همت خود را به کار گیرد تا در این راه موفق شود.«لیس للانسان الا ما سعی» هرجه انسان تلاشش بیشتر باشد خداوند رحمان، بیشتر او را یاری خواهد کرد.«والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا». دعا به تنهایی نمی تواند جلو اراده و اختیار ما را بگیرد. ما بنابر مقتضای انسان بودن در انتخاب مسیر و راه مختاریم.- بالا بردن معرفت خود نسبت به خداوند متعال. شکی نیست در اینکه هر قدر معرفت بنده به عظمت و جلال آفریدگار و ارتفاع شأن او و علّو مکان او بیشترشود از گناهانش کاسته می شود.- تحصیل محبت و انس با خدا با تفکر به نعمت های الهی؛ چراکه وقتی محبت کسی در دل انسان نفوذ نمود به هیچ عنوان حاضر نیست کاری انجام دهد که ناراحتی او را بدنبال داشته باشد. - تقویت ایمان و یقین به خدا و روز جزا و بهشت و دوزخ و حساب و عقاب . چراکه بدون تردید این یقین است که انگیزه ترس از خدا و دوزخ او و امید به بهشت را در درون انسان ایجاد می کند .- تفکر در روز حساب، و یاد آوری انواع عقاب های الهی و یاد آوری نموده و سختی های عالم برزخ و مؤاخذه روز قیامت را نصب العین خود قرار دادن (در این زمینه می تونید به کتاب منازل الاخره شیخ عباس قمی مراجعه نمائید) - دقت در این مساله که عاقبت افراد مشخص نیست، به همین دلیل نمی توان اطمینان داشت مسیری که در زندگی طی می نمائیم منجر به عاقبت بخیری خواهد شد یا نه . لذا باید همیشه نگران عاقبت به خیری بوده و از عذابی که ممکن است به دلیل عاقبت به خیر نشدن دامن انسان را بگیرد ترسید و بر ترک گناه و انجام اعمال نیکو مداومت داشت . (برداشتی از معراج السعادة ج : 2 ص : 193 )- خداوند را همواره ناظر بر اعمال و رفتار خود دیدن؛ امام صادق (علیه السّلام) به اسحاق ابن عمار فرمود: اى اسحاق آن چنان از خدا بترس که گویا او را مى بینى و اگر تو او را نمى بینى او تورا مى بیند، پس اگر چنین مى پندارى که او تو را نمى بیند بتحقیق کافر شدى، و اگر بدانى که او تو را مى بیند و با علم به این مطلب او را معصیت کنى او را از هر بیننده اى پست تر به حساب آورده اى. (أسرارالصلاة ص : 205 )- با افرادى که دیدار و نگاه به آنها شما را به یاد خداوند متعال مى اندازد نشست و برخاست و مجالست داشته باشید. - دوستان و هم اتاقى ها و هم درسى هایى که متدین و پاى بند اصول اخلاقى و ارزشى هستند و از گناه کردن واهمه دارند و گناه و لغزش هر چند کوچک و اندک باشد برایشان بسیار زشت و ناپسند است و در صدد انجام واجبات و ترک محرمات هستند انتخاب نمائید . - آیاتى که در مورد عذاب و عقاب گناهکاران همچنین آیاتی که در توصیف جهنم و اهل جهنم و آیات مربوط به معاد و روز حساب رسى دقیق از همه اعمال و رفتار را مطالعه نمائید. - به ضعف و ناتوانى خود در مقابل بلایا و مصیبت ها و مشکلات دنیوى و مقایسه عذاب دنیوى با عذاب اخروى توجه نمائید . - اراده و همت عالی: یک سالک راه محبوب باید همت عالی و بلند داشته باشد. اگر همت را بلند گرفتیم برای رسیدن به آن سعی بیشتری می نمائیم. در واقع همت از نظر روانی به عنوان سکوی پرتابی برای ما به شمار می رود که از امور جزئی و حقیر کنده شده و عمیق تر و والاتر فکر نمائیم.هدف ما نه تنها اصلاح صفات و رفتار خود بلکه اصلاح صفات و رفتار اطرافیان و جامعه باید باشد آن هم در درجه اول با عمل نیک و رفتار شایسته. «کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم. با غیر زبانتان دعوت کننده مردم باشید.» درعصر تکنولوژی و ماشینیزم، امکانات افزایش یافته اما از همت ها کاسته شده. یک اراده قوی به اضافه یک همت بلند و در نهایت، توکل ومدد خواستن از حضرت حق و ائمه معصومین که بهترین الگوها در صفات متعادل الهی هستند، می تواند یاریگر خوبی برای پیمودن مسیر کمال باشد.- یک برنامه هفتگى یا ماهانه براى خود طراحى کنید ؛ مثلاً بگویید: من مى خواهم نمازم را سر وقت بخوانم یا در سلام کردن پیش قدم شوم و... تغییر یا اصلاح آن را آغاز کنید ؛ مطمئن باشید اگر از امور کوچک و آسان شروع کنید و پشتکار داشته باشید، به تدریج مى توانید رفتارهاى خود را اصلاح کنید.- به خود تلقین کنید و اطمینان بدهید که من مى توانم در خودم تغییر رفتارى ایجاد کنم.- در پایان هفته مجدداً خود را ارزیابى کنید ؛ اگر احساس کردید در عمل به برنامه در طول هفته موفق بوده اید، به خودتان امتیاز بدهید و بلافاصله شکر خدا را به جا آورید و از او بخواهید در ادامه کار به شما کمک کند و اگر به هر دلیلى در اجراى برنامه شکست خوردید، مأیوس نشوید و دوباره تصمیم بگیرید آن را عملى سازید ؛ آن قدر تکرار کنید تا موفق شوید.- با افراد مؤمن و اهل عمل و در عین حال منظم و جدى، بیشتر معاشرت داشته باشید و از تجارب آنها استفاده کنید. ـ از کار آمدترین اذکار، یاد مرگ است؛ مربیّان عرفان در ابتدای عمر شاگردان خود را امر می کنند به یاد مرگ و برزخ و آخرت. می گویند: هفته ای یک بار حتماً به قبرستان بروید و نیم ساعت در قبرستان بنشینید و در عاقبت خویش فکر کنید. بار اوّل که می روید سعی کنید مقداری راه پیاده داشته باشد و از مسیری بروید حدّ الامکان در معرض دید افراد نباشید و کسی شما را به حرف نکشد. خود را مجسّم کنید که در حادثه رانندگی یا در اثر یک بیماری یا ... مرده اید، آنگاه تمام اقداماتی که بعد از مرگ شخص انجام می دهند را در مورد خودتان تصوّر کنید، و آماده ی تشیع جنازه ی خودتان شوید. در ظرف ذهن، تابوت خویش را بر دوش گرفته به سمت قبرستان راه بیفتید و همان اذکاری را که هنگام تشیع جنازه می گویند با خود بگویید؛ خود را در قبرستان دفن کنید و مراسم دفن را هم در ذهنتان انجام دهید. آنگاه در قبرستان نشسته و تصوّر کنید که در برزخ(عالم قبر) بر شما چه می گذرد و چه سوالاتی را باید جواب دهید. و تصوّر کنید که در مقابل اعمالی که تاکنون کرده اید چه جوابی برای گفتن دارید و ملائک عذاب با شما چه می کنند. این فکرها را بکنید و به حال خود گریه کنید. از آن به بعد هفته ای حدّ اقلّ یکبار به قبرستان رفته سر قبر خیالی خود نشسته و به احوال گذشته و حال و آینده ی خود فکر کنید و ببینید آیا خواهید توانست از عهده ی حساب برزخ و آخرت برآیید؟در طول هفته نیز سعی کنید همواره مرگ را به خاطر داشته باشید. حقیقتی که دیر یا زود به سراغتان خواهد آمد.راه خلاصی از گناهان توبه است. لذا بعد از تشیع جنازه ی خودتان شروع کنید به فکر کردن و تمام حقّ الناس و حقّ الله هایی که بر گردن دارید را به یاد آورید و در کاغذی ثبت نمایید. حقّ الله از سنّ بلوغ و حقّ الناس از آن زمان که به یاد دارید، مثلاً از سنّ شش هفت سالگی. وقتی همه را نوشتید، شروع کنید به توبه نمودن از آنها. اموری که نیاز به استغفار دارند، از آنها استغفار نموده و رویشان خط بکشید. اموری که باید قضا شوند، قضا کنید. اموری که کفّاره دارند، به اداء کفّاره اقدام کنید. اگر نیاز طلب حلالیّت است اقدام کنید به طلب حلالیّت. در مورد غیبت، اگر به گوش طرف مقابل رسیده، کسب حلالیّت کنید و الّا برای او و خودتان طلب استغفار کنید. خمس و زکات هم یادتان نرود. به دفتر مرجع تقلیدتان مراجعه کنید و تا برایتان سر سال تعیین کنند، و اگر سال خمسی دارید بروید صحبت کنید و ببینید که آیا درست انتخاب کرده اید یا نه؟ چون تعیین سال خمسی روشی خاصّ دارد و چنین نیست که فرد سر خود روزی را معیّن کند.ممکن است این توبه مدّت زیادی هم طول بکشد؛ ولی به هر حال باید انجام دهید. البته هر چه سریعتر بهتر؛ چون مرگ خبر نمی کند. چه بسا همین امروز یا فردا جناب عزرائیل(ع) سراغتان را بگیرد. مرگ با کسی تعارف ندارد. اینکه بنده از باب تعارف بگویم: ان شاء الله صد سال دیگر، جناب عزرائیل دست نگه نمی دارد. هر چه در توبه بیشتر پیش روید، همان اندازه صفای باطن زیادتر خواهد شد و انگیزه برای عمل بیشتر می شود.ـ بعد از نماز صبح، تسبیحات حضرت زهرا را که گفتید، به سجده روید و در حال سجده صد بار بگویید: استغفر الله ربّی و اتوب الیه. و بعد از آن زیارت عاشورا بخوانید به این نیّت که متوّسل می شوم به امام حسین(ع) که مرا یاری کند در مسیر خود سازی. در زیارت عاشورا، مواردی که فرموده اند صد بار تکرار شود، یک بار هم بگویید کافی است. این برنامه حدّ اقلّ چهل روز ادامه داشته باشد.ـ تلاش کنید نماز را اوّل وقت به جای آورید. یعنی جوری برنامه ریزی کنید که نمازتان به تأخیر نیفتد.ـ نماز شب را مداومت کنید. نماز شب خلاصه، حدود یک ربع وقت می برد. بیست دقیقه یا نیم ساعت قبل از اذان صبح بیدار شدن به جایی برنمی خورد ولی برکات ایمانی عظیمی دارد. ـ ده بیست دقیقه قبل از اذان مغرب، زیارت آل یس را بخوانید به نیّت توسّل به امام زمان(عج) که کمک کنند شما را در پیمودن مسیر خودسازی.ـ دائم الوضو باشید، که نورانیّت قلب می آورد.ـ هر روز قرآن تلاوت کنید. بهتر است حدّ اقلّ روزی پنجاه آیه را تلاوت فرمایید. خلاصه کلام اینکه؛ پرسشگر عزیز؛ علت اصلی آلوده شدن به گناه این است که انسان اولا خود را نمیشناسد و به ارزش روح خود واقف نیست و ثانیا تأثیر گناهان بر روح خویش را نمی داند و ثالثا نیاز خود را به داشتن روحی سالم و پاک در آخرت درک نمی کند. بنابراین می توان گفت: علت کلی میل به گناه ناآگاهی و عدم باور عمیق به راهی است که دین برای سعادت انسان ترسیم می کند.-اگر انسان از افعال ناپسند خویش پشیمان بوده و در صدد اصلاح و جبران است گام هایی اساسی در جهت توبه برداشته است و به هیچ عنوان جایی برای ناامیدی نیست و نه تنها خدای رحمان گناهان گذشته او را می آمرزد بلکه هرچه بنده جدیت و خلوص بیشتری در جهت اصلاح نفس داشته باشد بیشتر بابهای رشد و کمال و سعادت را برای وی خواهد گشود.- استقامت در مسیر بندگى: در مسیر عبودیت، استقامت نقش کلیدی دارد. چه بسا ابتدای راه، شیطان و لشکریانش بسیج شوند تا انسان را از بندگی حق تعالی باز دارند اما وقتی استقامت بنده را ببینند شکست خورده و مغلوب می گردند. حصول هر مهارتی نیاز به تمرین، ممارست، مداومت و ایستادگی دارد. برای طالب تقوی نیز لازم است که در این مسیر از هر طریقی که ممکن است به تدریج عادت های بد خود را ترک و آنها را تبدیل به عادت های مثبت نماید. تمرین عملی و عادت نمودن به ترک گناهان و انجام واجبات الهی به تدریج زمینه جلب رضای الهی را در نفس آدمی فراهم خواهد آورد. خداوند تبارک و تعالى به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و اله) در قرآن چنین خطاب مى کند: «فاعبده واصطبر لعبادته؛ او را عبادت کن و در راه پرستش او شکیبا باش»،( مریم، آیه 65). - اخلاص در عمل بسیار مهم است. ممکن است کسی با یک عمل مخلصانه در راه خدا، مانند شهادت در راه خدا، این راه را طی نماید و به مقصد برسد و یا عارفی با چند سال تلاش و ریاضت به کمال خود نهایی خود واصل گردد و در مقابل کسی هم صدو بیست سال عبادت کند، نماز بخواند و روزه بگیرد ولی به کمال و رشد معنوی قابل قبولی نرسد. آنچه در این مسیر مهم است، اول، بودن در راه است و دوم، خلوص نیت و خالی بودن از هر شایبه ریا و انگیزه های غیر الهی. سرعت و کندی انسان در وصول به کمال بسته به مرتبه اخلاص او متفاوت خواهد بود. در این مسیر حتی ممکن است کسی همان گونه که در روایات هم آمده، با چهل روز رعایت اخلاص در نیت و عمل، چشمه هایی از حکمت از درونش بجوشد و به کمالات مهمی نایل گردد. دوست عزیز؛ اگر انسان بینش خود را اصلاح کند و تنها کارگردان عالم را خدا بداند و بتواند ارتباطش را با خالقش قوی نماید هرگز به سمت گناه نخواهد رفت .بهترین راه ارتباط با خدای رحمان، از طریق قرآن و اهلبیت عصمت و طهارت(علیهم السلام)می باشد.- با دعا و استغفار وتوکل به خدای مهربان و توسل به اهل بیت عصمت و طهارت ( علیهم السلام ) به ویژه حضرت ولی عصر (عج الله تعالی فرجه الشریف ) ، اراده ی خویش را در ترک گناهان و عمل به واجبات و طاعت الهی قوی کنید .دوست خوبم؛ از جمله دعاهایى که در تصفیه نفس و پالایش آن تأثیر به سزایى دارد، دعاى شریف «مکارم الاخلاق» از صحیفه سجادیه مى باشد.در پایان امیدواریم در تمام مراحل زندگی سربلند و پیروز باشید و با دلی پاک و خالی از گناه به عبادت خداوند بپردازید.برای مطالعه بیشتر به سایت مراجعه کنید. http://akhlagh.porsemani.ir/term64 می توانید به این کتابها مراجعه فرمایید:1.چهل حدیث امام خمینی(ره)2.معراج السعادة، ملا احمد نراقی3.قلب سلیم،آیت الله دستغیب4.اخلاق عملی، آیت الله مهدوی کنی5.اخلاق اسلامی ، آیت الله مظاهری .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه