غیر از ماجرای مرتدین دلائل بیعت حضرت علی(ع) با خلیفه اول چه بود؟

1.به اذعان علمای اهل سنت ، امیرمومنان (ع) تا پیش از رحلت حضرت زهرا(س) با ابوبکر بیعت نکردند. در این باره زهرى مى گوید: «تا پیش از درگذشت فاطمه(س)، نه تنها على بلکه هیچ یک از بنى هاشم با ابوبکر بیعت نکردند(1) 2. از نظر شیعه ، امیرمومنان(ع) هرگز با احدی بیعت نکرد زیرا خود را خلیفه منصوص و تعیین شده خدا می دانست ، او پس از غصب خلافت تشخبص داد که در مواردی برای حفظ اسلام، به راهنمایی و ارشاد خلفا، نه بیعت با آنان ، بپردازد . امام خود چنین می گوید:«دیدم اگر به دنبال گرفتن حق خویش باشم ، همین اسلام موجود نیزازمیان می رود»(2)و در سخن دیگر می فرماید:«و آگاه باشید به خدا سوگند که فلانى (ابن ابى قحافه:مراد خلیفه اول ابابکر است) جامه خلافت را بر تن کرد، در حالى که مى دانست جایگاه من نسبت به حکومت اسلامى، چون محور آسیاب است به سنگ آسیاب که دور آن حرکت مى کند. او مى دانست که سیل علوم از دامن کوهسار من جارى است و مرغان دور پرواز اندیشه ها به بلنداى ارزش من نتوانند پرواز کرد. پس من رداى خلافت را رها کرده، دامن جمع نمودم و از خلافت کناره گیرى کردم و همواره در این اندیشه بودم که آیا با دست تنها براى گرفتن حق خود به پاخیزم؟ یا در این محیط خفقان زا و تاریکى که به وجود آورده اند، صبر پیشه سازم؟ محیطى که پیران را فرسوده، جوانان را پیر، و مردان با ایمان را تا قیام قیامت و ملاقات پروردگار اندوهگین نگه مى دارد! پس از ارزیابى درست، صبر و بردبارى را خردمندانه تر دیدم. پس صبر کردم در حالى که گویا خار در چشم و استخوان در گلوى من مانده بود و با دیدگان خود مى نگریستم که میراث مرا به غارت مى برند(3) 3. یکى از دلایل مصلحت اندیشى امام(ع) در راهنمایی به ابوبکر، بیم تفرقه در بین مسلمانان و عدم رغبت آنان در جهاد با مرتدان بوده است. همانا حفظ اتحاد مسلمانان براى آن حضرت چنان ارزشمند بوده است که وقتى ابوسفیان با انگیزه هاى خاص پس از جریان سقیفه درخواست مى کند تا با آن حضرت بیعت نماید، او را طرد مى نماید و بیعت او را نمى پذیرد. (4)پی نوشت:1.نهج البلاغه، نامه 62.2.تاریخ طبرى، ج 2، ص 448.3.نهج البلاغه، خطبه 3. 4. جعفر سبحانى، فروغ ولایت، ص 146 – 177. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه