علوم و معارف قرآن /

تخمین زمان مطالعه: 7 دقیقه

درکدام آيه ی قرآن کریم آمده است که مردم با مربي خود حشر و نشر می کنند و با مربی خود محشور مي شوند ؟


در قرآن کریم، از مربي به امام و رهبر ياد شده است و با عنوان مربي آيه اي در قرآن کریم نیامده است م که مورد نظر سوال باشد،ولي در آيه ی 71 سوره ی اسراء آمده است که هر کس با امام خود ( رهبر يا بقولی مربی خود ) .محشور مي شود. خداوند متعال در اين آيه به يكى از مواهب الهى نسبت به انسان و سپس مسئوليت هاى سنگينى را كه به موازات اين مواهب متوجه او مى‏شود اشاره مى‏كند: در آغاز به" مساله رهبرى" و نقش آن در سرنوشت انسان ها پرداخته، مى‏گويد: روز قيامت هر گروهى را با امام و رهبرشان مى‏خوانيم يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ يعنى آن ها كه رهبرى پيامبران و جانشينان آنان را در هر عصر و زمان پذيرفتند، همراه پيشواي شان خواهند بود و آنها كه رهبرى شيطان و ائمه ضلال و پيشوايان جبار و ستمگر را انتخاب كردند، همراه آنها خواهند بود. خلاصه اين كه پيوند" رهبرى" و" پيروى از او" در اين جهان، به طور كامل در آن جهان منعكس مى‏شود و بر اساس آن گروه‏هايى كه اهل نجات و اهل عذابند مشخص مى‏گردند. گر چه بعضى از مفسران، خواسته‏اند" امام" را در اينجا منحصرا به معنى پيامبران، و بعضى به معناى كتاب هاى آسمانى و بعضى به معنى علما و دانشمندان تفسير كنند، ولى روشن است كه امام در اينجا معناى وسيعى دارد كه هر پيشوايى‏ را اعم از پيامبران و ائمه هدى و دانشمندان و كتاب و سنت و هم چنين، ائمه كفر و ضلال را شامل مى‏شود و به اين ترتيب هر كس در آنجا در خط همان رهبرى قرار خواهد گرفت كه در اين جهان خط او را انتخاب كرده بود. اين تعبير در عين اين كه يكى از اسباب تكامل انسان را بيان مى‏كند، هشدارى است به همه افراد بشر كه در انتخاب رهبر فوق العاده دقيق و سخت‏گير باشند، و زمام فكر و برنامه خود را به دست هر كس نسپرند. سپس مى‏گويد: آنجا مردم دو گروه مى‏شوند: 1. كسانى كه نامه ی اعمال شان به دست راست شان داده مى‏شود. آنها با سرفرازى و افتخار و خوشحالى و سرور نامه ی اعمال شان را مى‏خوانند و كوچك ترين ظلم و ستمى به آنها نمى‏شود. 2. اما كسانى كه در اين جهان، كوردل بودند، آنها در سراى آخرت نيز نابينا خواهند بود و طبيعى است كه اين كوردلان نابينا از همه گمراه ترند . نه در اين دنيا راه هدايت را پيدا مى‏كنند و نه در آخرت راه بهشت و سعادت را، چرا كه چشم خود را به روى همه واقعيات بستند و از ديدن چهره حق و آيات خداوند و آنچه مايه هدايت و عبرت است و آن همه مواهبى كه خدا به آنها بخشيده بود، خود را محروم ساختند، و از آنجا كه سراى آخرت بازتاب و انعكاس عظيمى است از اين جهان، چه جاى تعجب كه اين كوردلان به صورت نابينايان وارد عرصه محشر شوند؟! نكته‏ها: 1- نقش رهبرى در زندگى انسان ها. قبول زندگى جمعى در حيات انسان ها نمى‏تواند از مساله رهبرى جدا باشد، چرا كه براى مشخص كردن خط اصلى يك جمعيت، هميشه نياز به رهبر و پيشوايى است، اصولا پيمودن راه تكامل بدون استفاده از وجود رهبر، ممكن نيست و سر ارسال پيامبران و انتخاب اوصيا براى آنان همين است. در علم عقائد و كلام نيز با استفاده از قاعده لطف و توجه به نقش رهبر در نظم جامعه و جلوگيرى از انحرافات، بعثت انبياء و لزوم وجود امام در هر زمان اثبات شده است. اما به همان اندازه كه يك رهبر الهى و عالم و صالح، راه وصول انسان را به هدف نهايى، آسان و سريع مى‏كند، تن دادن به رهبرى ائمه كفر و ضلال، او را به پرتگاه بدبختى و شقاوت مى‏افكند. در تفسير اين آيه در منابع اسلامى، احاديث متعددى وارد شده كه روشن گر مفهوم آيه و هدف از امامت است: در حديثى كه شيعه و اهل تسنن از امام على بن موسى الرضا عليه السلام به سندهاى صحيح نقل كرده‏اند چنين مى‏خوانيم كه آن امام ع از پدرانش از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم در تفسير اين آيه نقل فرمود: يدعى كل اناس بامام زمانهم و كتاب ربهم و سنة نبيهم: در آن روز هر قومى همراه امام زمانشان و كتاب پروردگار و سنت پيامبرشان خوانده مى‏شوند. و نيز از امام صادق ع چنين مى‏خوانيم: الا تحمدون اللَّه اذا كان يوم القيامة فدعا كل قوم الى من يتولونه و دعانا الى رسول اللَّه و فزعتم الينا فالى اين ترون يذهب بكم الى الجنة و رب الكعبة- قالها ثلاثا- ؛ آيا شما حمد و سپاس خدا را بجا نمى‏آوريد؟ هنگامى كه روز قيامت مى‏شود خداوند هر گروهى را با كسى كه ولايت او را پذيرفته مى‏خواند، ما را همراه پيامبر ص و شما را همراه ما، فكر مى‏كنيد در اين حال شما را به كجا مى‏بردند، به خداوند كعبه به سوى بهشت- سه بار امام اين جمله را تكرار كرد- . 2- كرامت بنى آدم‏ بنى آدم معمولا در قرآن کریم عنوانى است براى انسانها توأم با مدح و ستايش و احترام، در حالى كه كلمه انسان با صفاتى همانند" ظلوم"" جهول"" هلوع" (كم‏ظرفيت)" ضعيف" طغيانگر، ناسپاس و مانند آن توصيف شده است و اين نشان مي دهد كه بنى آدم به انسان تربيت يافته اشاره مى‏كند و يا حد اقل نظر به استعدادهاى مثبت انسان دارد. (توجه به افتخارات آدم و فضيلت او بر فرشتگان كه در كلمه بنى آدم نهفته شده نيز مؤيد اين معنا است) در حالى كه كلمه انسان به معنى مطلق و گاهى احيانا اشاره به جنبه‏هاى منفى او است. لذا در آيات مورد بحث كه سخن از كرامت و بزرگوارى و فضيلت انسان است تعبير به" بنى آدم" شده. . 3- نقش رهبرى در اسلام‏ در حديث معروفى كه از امام باقر ع نقل شده هنگامى كه سخن از اركان اصلى اسلام به ميان مى‏آورد" ولايت" (رهبرى) را پنجمين و مهمترين ركن معرفى مي كند، در حالى كه نماز كه معرف پيوند خلق با خالق است و روزه كه رمز مبارزه با شهوات است و زكات كه پيوند خلق با خلق است و حج كه جنبه‏هاى‏ اجتماعى اسلام را بيان مى‏كند، چهار ركن اصلى ديگر می باشند. سپس امام عليه السلام اضافه مى‏كند:" هيچ چيز به اندازه ی ولايت و رهبرى اهميت ندارد". (چرا كه اجراى اصول ديگر در سايه ی آن خواهد بود) و نيز به همين دليل در حديث معروفى از پيامبر ص نقل شده: من مات بغير امام مات ميتة الجاهلية كسى كه بدون امام و رهبر از دنيا برود مرگ او مرگ جاهليت است. تاريخ نيز بسيار به خاطر دارد كه گاهى يك ملت در پرتو رهبرى يك رهبر بزرگ و شايسته در صف اول در جهان قرار گرفته و گاه همان ملت با همان نيروهاى انسانى و منابع ديگر به خاطر رهبرى ضعيف و نالايق آن چنان سقوط كرده كه شايد كسى باور نكند اين همان ملت پيشرو است. مگر عرب جاهلى نبود كه در جهل و بدبختى و فساد و ذلت و نكبت و پراكندگى و انحطاط غوطه‏ور بود.؟ چرا كه رهبر لايقى نداشت، ولى با ظهور رهبر الهى يعنى محمد ص چنان راه ترقى و تكامل و عظمت را با سرعت پيمود كه دنيايى را در شگفتى فرو برد، آرى اين است نقش رهبر در آن زمان و اين زمان و هر زمان. البته خداوند براى هر عصر و زمانى رهبرى براى نجات و هدايت انسان ها قرار داد.؟ چرا كه حكمت او ايجاب مى‏كند فرمان سلامت و سعادت بدون ضامن اجرا نباشد، اما مهم اين است كه مردم رهبرشان را بشناسند و در دام رهبران گمراه و فاسد و مفسد گرفتار نشوند كه نجات از چنگال شان دشوار است. . امير مومنان على عليه السلام فرمود: اللهم بلى لا تخلو الارض من قائم للَّه بحجة، اما ظاهرا مشهورا و اما خائفا مغمورا، لئلا تبطل حجج اللَّه و بيناته : آرى به خدا سوگند صفحه روى زمين هرگز از رهبرى كه با حجت الهى قيام كند خالى نشود، خواه ظاهر و آشكار باشد يا (بر اثر نداشتن پيروان كافى) ترسان و پنهان، تا نشانه‏ هاى الهى و دلائل فرمان او از ميان نرود . .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19



0 دیدگاه
برای این پست دیدگاهی وجود ندارد

ارسال نظر



آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود

09111169156

info@parsaqa.com

حامیان

Image Image Image

همكاران ما

Image Image